2
Redaktor:
Arif Əmrahoğlu
Ön sözün müəllifi:
Rahid Ulusel
Rəssam:
Azər
ANAR. Əsərlər. II cild,
Nurlan, Bakı, 2003, 515 səh.
Müəllif bu jildlərin nəşrinə vəsait ayırmış
Ekson Azərbayjan Əməliyyat Şirkətinə,
MMM EksonMobilin törəmə şirkətinə
dərin minnətdarlığını bildirir
3
AĞ LİMAN
(povest)
GÜNLƏRİN BİR GÜNÜ
—Üç yüz otuz üç!
Heç kəs hay vermədi.
Kassaçı ucadan təkrar etdi:
—333!
Birdən Nemət duman içində dərk elədi ki, deyəsən onu
çağırırlar. Yaxasından döşlük kimi asılmış kərpicvarı ağ
lövhəyə baxdı: lövhənin üstündəki üç iri rəqəmi aydın gördü və
var gücüylə barırdı:
—Mənəm, Namazov Nemət!
Səsi lap yavaşdan çıxdı.
Növbədə dayanmış adamlar ona məzəmmətlə baxırdılar.
Susmuşdular. Yorğun, kədərli görkəmləri vardı. Çoxusunun
sifəti Nemətə tanış gəlirdi, amma kim olduqlarını təyin edə
bilmirdi. Bu adamları harda görüb, haçan?
Səssiz addımlarla kassaya yanaşdı.
—Hara bilet almaq istəyirsiniz?
—Bakıya.
—Hansı qatara? Kislovodsk — Bakı, yoxsa Krasnovodsk —
Bakı?
—Kislovodsk — Bakı, — dedi və fikirləşdi ki, yaxşı, bəyəm
biz Kislovodskda deyilik?
Kassaçı Səfdər dayı eynəyinin ardından mağmın-mağmın
Nemətə baxdı, sonra zəhmlə soruşdu:
4
—Bakıya getməyə icazən var?
—İcazə lazımdır? Mən üç ildir növbəyə yazılmışam.
—Dəxli yoxdur. Neçə bilet istəyirsən?
Nemət barmaqlarını yummağa başladı.
—Bir, iki, üç, dörd, beş, altı. Altı. Plaskart. Kupe.
—Kimə—kimə?
—Arvadım bir. Mən iki. Qayınanam üç. Üç də qızım.
—Qızlar sənin deyil.
Nemət təəccüb etdi: kassaçı qadın bunu hardan bilirdi?
—Biri mənimdir, ikisi...
—Birinə bilet verə bilərəm. O ikisinin də öz ataları gəlib
alsın.
Neməti qüssə bürüdü. Gərək həmişə belə bir əngəl çıxsın.
Özü də lap son dəqiqədə. Üç il gözləyəndən sonra.
Bu zaman
yadına başqa bir məsələ də düşdü: "Qoy bunu da deyim, sonra
bu da bir iş olar".
—Pişiyimiz də var, — dedi, — pişiyə də bilet almaq
lazımdır?
—Mütləq.
—Yaxşı, onda deməli, beş bilet verin, — barmaqlarını bir-
bir yumdu, — arvadım, mən, qayınanam, kiçik qızım, pişik.
Kassaçı biletləri yazmağa başladı.
Bu vaxt növbədən kimsə çıxıb kassaçıya yanaşdı, əyilib
qulağına nə isə pıçıldadı.
Kassaçı diqqətlə Neməti süzdü:
—Eyib olsun sənə, — dedi, — aldadıbsan bizi. Bir əyninin
geyiminə bax.
Nemət əvvəl öz geyiminə, sonra isə növbədə dayanmış
yorğun, əzgin adamların geyiminə baxdı.
Növbədə dayanan kişilər və qadınlar eyni rəngli boz zolaq-
zolaq pijama və xalat geymişdilər. Təkcə Nemətin əynində
mavi rəngli saya pijama vardı.
Adamlar ona məzəmmətlə baxırdılar.
Bu zolaq-zolaq adamların içində Nemət qərib və əcaib
5
görünürdü.
Hamının yaxasından kərpicvarı lövhə asılmışdı, üstündə də
qara rəqəmlər.
—Axı mən növbəyə yazılmışdım. — Nemət adamlara
yalvardı. — Üç həftə bundan qabaq, yox, üç il. Üç il bundan
qabaq. Bilirdim ki, bilet işi çətindir. Nömrəm də 333-dür.
—Hanı? — deyə bayaq kassaçıyla pıçıldaşan kişi Nemətə
baxdı. — Sənin nömrən yoxdur.
Nemət yaxasındakı lövhəyə baxdı: doğrudan da, lövhə
ağappaq idi. Nemət yavaş—yavaş aradan çıxıb əkilmək istədi.
Kassaçı Səfdər dayı arxadan onu harayladı.
—Nemət, al biletini...
—Bəs axı...
—Bir bilet verə bilərəm. Pişik üçün. Çünki o, zol—zoldur.
Nemət böyük mavi dənizin sahilinə çıxdı. "Kislovodskda
dəniz? — deyə təəccüblə düşündü. — Bəlkə, bura Kislovodsk
deyil, Krasnovodskdır. Aha, belə de. Bəs mən onda qatara
miyə bilet alıram? Gəmiylə də getmək olar. Onda anamla atamı
da apara bilərəm, axı onlar da hardasa bu tərəflərdədir".
Kislovodsk parkının ağ sütunlu qapılarından yaşıl xiyabana
daxil oldu. Söyüdlər sərin-sərin xışıldaşırdı.
"Amma insafları varmış. Səfalı yerə sürgün eləyiblər. Atamı
deyə bilmərəm, amma anam yazıq istiyə dözə bilmir".
Nə qədər cəhd elədisə də, anasının sifətini yada sala
bilmədi.
Birdən xatırladı ki, gedib zol-zol pijama almalıdır. Yoxsa
qatara bilet verməzlər.
Kislovodskın məşhur "Pyataçok" küçəsinə çıxdı. Küçəni
keçəndə arxadan milis fiti eşitdi. Ona aid idi; hərəkət qaydasını
pozmuşdu. Milis bir də aramsız fit çaldı. Nemət dayanmadı.
Addımlarını becidləşdirdi. "Bacarırsa qoy çatsın" — deyə
sürətlə uzaqlaşdı. Milis isə şəhərlərarası telefon zəngi kimi
aramsız fit çalırdı.
Birdən fit səsi kəsildi. Nemət cəld tini buruldu, nəfəsini