Rsf index tr-1

---

 

Türkiye Basın Özgürlüğü İndeksi’nde 154. Sıraya geriledi 

RSF: Gerilemede TMK ve Paranoya etkili 

Uluslar  arası  Sınır  Tanımayan  Gazeteciler  (RSF)  örgütü,  son  yayımladığı  2013  Dünya  Basın 

Özgürlüğü Sıralaması’nda Türkiye’ye 179 ülke içerisinde 154. Sırada yer verdi. 

Sıralamasını bugün (30 Ocak) Paris’ten “Baharlardan Sonra Umutlar Kırık” başlığıyla duyuran RSF, 

“Yakışıksız  bölgesel  modeller”  başlığı  altında  sunduğu  Türkiye  tespitlerinde,  “Türkiye  hedeflediği 

‘bölgesel model’ rolüne yakışmayan bir konumda kök saldı” dedi.   

Türkiye 2005’ten beri geriye gidiyor 

RSF  Genel  Sekreteri  Christophe  Deloire,  sıralamada  kıstas  olarak  doğrudan  ülkelerdeki  rejimlerin 

niteliğinin dikkate alınmadığını, buna karşın çalışmayla, demokratik ülkelerin insan haklarını ihlal eden 

ülkelere göre haber üretme ve yayma özgürlüğünü daha etkin şekilde koruduklarının ortaya çıktığını 

açıkladı.  

“Diktatörlüklerde,  haberin  aktörleri  aileleriyle  birlikte  acımasız  baskılara  maruz  bırakılıyor.  Birçok 

demokratik ülkedeyse haberciler, basının ekonomik krizi ve çıkar çatışmalarıyla karşı karşıya. Tüm bu 

şartlar  birbiriyle  kıyaslanamayacak  olsa  da,  ister  şiddete  isterse  yayın  kısıtlamalarına  karşı  olsun, 

baskılara karşı direnenleri anıyoruz.” 

Dokuz yılda 98’den 154’e 

Sıralamadaki yeri itibariyle 2012’ye göre 6 sıra birden gerileyen Türkiye’de basın özgürlüğündeki kan 

kaybı,  2005  yılından  beri  sürüyor.  Türkiye,  2012  yılında  da  179  ülke  içerisinde  148.  Sırada 

gösterilmişti.  

Sıralamadaki  yeri  2005’te  98,  2006’da  100,  2007’de  101,  2008’de  103,  2009’da  123  ve  2010’da  da 

138. Sıra oldu.  

RSF: Türkiye’de güvenlik paranoyası var 

Basın  özgürlüğü  için  mücadele  eden  kuruluş,  “Terörle  mücadele  adına,  Türkiye  demokrasisi  bugün 

gazeteciler  için  dünyanın  en  büyük  hapishanesi  haline  geldi.  Her  eleştiriyi  çeşitli  yasadışı  örgütlerin 

komplosu  olarak  değerlendiren  devletin  güvenlikçi  paranoyası,  Kürt  Sorunu’nun  tekrar  tırmanışa 

geçtiği son bir yıl içerisinde yeniden belirginleşti. Acaba, Terörle Mücadele Kanunu’nda onca kes vaat 

edilen fakat ertelenen reformlar, yetkililerle PKK arasındaki müzakerelerin yeniden başlaması, gerçek 

bir yaklaşım değişikliği doğurabilecek mi?”  tespitine de yer verdi.  

2013  sıralamasına  göre,  “statükonun  birçok  ülkesine  hakim  göründüğü”  Avrupa  Birliği’ne  üye 

Macaristan ve Yunanistan büyük gerileme içinde; birçok Doğu Avrupa ülkesinde özgürlük karşıtı tutum 

kökleşme gösterdi. Buna göre, AB üyelerinden 16’sı, halen sıralamada ilk 30 sırada yer alıyor. 

11 AB ülkesinde durum kaygı verici 

RSF,  Avrupa  açısından  sıralamanın,  ilk  bakışta,  “yeni  tutarsızlıklarla  karşı  karşıya  kaldığı  için  bir 

Avrupa  modelinin  yavaş  yavaş  aşınmasına  ve  kaygı  verici  durumların  yaşandığı  11  üyesinin  80. 

Sıraya kadar gerilediğine”  işaret ettiğini açıkladı.  

---

RSF,  İtalya’da  iftira  suçlarının  ceza  hukukundan  çıkarılması  ve  “susturucu  yasaların”  kurumlarca 

tehlikeli  şekilde  araçsallaştırılmasına  çare  bulunamadığını,  Romanya’nın  (42)  “haber  dengesi” 

bahanesiyle  getirdiği  denetimlerin  yürürlükte  olduğunu,  yeni  Fransa  (37)  hükümetinden  de 

gazetecilerin  haber  kaynaklarının  güvence  altına  alınmasına  dönük  sözlerin  yerine  getirmesini 

beklediklerini bildirdi.  

Yunanistan 84, Bulgaristan 87. sırada 

Türkiye’nin komşularından Yunanistan 84. Sırada (14 sıra geriledi), Bulgaristan ise 87. Sırada (7 sıra 

geriledi)  kendisine  yer  buldu.  Sıralamada  Gürcistan  100.  (4  sıra  ilerledi),  Ermenistan  74.  (3  sıra 

ilerledi), Azerbaycan 156. (6 sıra ilerledi), İran 174. (1 sıra ilerledi), Irak 150. (2 sıra ilerledi), Suriye ise 

176. Sırada (aynı yerde) gösterildi. Türkiye’nin önünde Meksiko, arkasında Swaziland bulunuyor.   

Finlandiya, üst üste üçüncü kez basın özgürlüğüne en saygılı ülke seçilirken, onu Hollanda ve Norveç 

takip etti. Sıralama Andora (5) ve Liechtenstein’ın (7) konumları da dikkat çekiyor.  

Bu yıl, sıralamanın en gerisindeki ülkeler de geçen yıla göre değişmedi: Türkmenistan, Kuzey Kore ve 

Eritre.  

RSF  Genel  Sekreteri  Christophe  Deloire,  sıralamada  kıstas  olarak  doğrudan  ülkelerdeki  rejimlerin 

niteliğinin dikkate alınmadığını, buna karşın çalışmayla, demokratik ülkelerin insan haklarını ihlal eden 

ülkelere göre haber üretme ve yayma özgürlüğünü daha etkin şekilde koruduklarının ortaya çıktığını 

açıkladı.  

“Diktatörlüklerde,  haberin  aktörleri  aileleriyle  birlikte  acımasız  baskılara  maruz  bırakılıyorlar.  Birçok 

demokratik ülkedeyse haberciler, basının ekonomik krizi ve çıkar çatışmalarıyla karşı karşıyalar. Tüm 

bu  şartlar  birbiriyle  kıyaslanamayacak  nitelikte  olmasa  da,  ister  şiddete  karşı  olsun,  isterse  de  yayın 

kısıtlamalarına karşı olsun, baskılara direnenleri anıyoruz.” 

RSF, sıralama yoluyla kıtaları da basın özgürlüğüne saygı anlamında puanlandırdı. Buna göre, Avrupa 

100 üzerinden 17,5, Amerika kıtası 30, Asya Pasifik ülkeleri 42,2, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler 

Birliği  (SSCB)  ülkeleri  45,3  puan  aldı.  Arap  Baharı’na  rağmen  Mağrip  ve  Kuzey  Afrika  bölgesi  48,5 

puanla son sırada kaldı. 

2012  yılında,  uzun  yıllara  kıyasla  rekor  sayıda  gazeteci  cinayetinin  yaşandığı  ülkelerin  sıralamadaki 

konumları da, doğal olarak belirgin şekilde etkilendi. Somali 175. Sırada (11 sıra geriledi), Suriye 176. 

Sırada, Meksika 153. Sırada (4 sıra geriledi), Pakistan 159. Sırada (8 sıra geriledi) kaldı. 

RSF,  bir  ilk  olarak,  basın  özgürlüğünü  gösteren  yıllık  bir  dizin  de  yayımladı.  Bu  gösterge  sayesinde 

RSF  elinde,  haber  verme  özgürlüğünün  durumunu  ölçmek  için,  devletlerin  genel  performansına  dair 

analitik bir araç bulunduruyor. Küresel ölçekte bir ölçüm olmadan bilgi üretim ve yayma özgürlüğünü 

gerçek anlamda değerlendirme imkanı olmazdı.  

RSF’nin 2011 Dünya Basın Özgürlüğü Sıralaması ve bu sıralamaya ilişkin Rapora erişmek için:  

• 

İngilizce: 

http://en.rsf.org/press-freedom-index-2013,1054.html

 

• 

Fransızca: 

http://fr.rsf.org/press-freedom-index-2013,1054.html