Sairler indd
Yüklə 240 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik... 1 Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi www .dgtyb.org
- SƏS... SÖZ... RƏNG... 2 Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun maliyyələşdirdiyi “Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik”
- Əfsanə ƏLƏSGƏRLİ
- Cavanşir FEYZİYEV prof.dr. Fuad MƏMMƏD OV prof.dr. Rahid ULUSEL
- Toplunun üz qabığında Elmar Məmmədzadənin “Nəğməli dünyam” (ipək üzərində rəsm) əsəri, arxa qapağında isə Şəhla Kərimovanın “Butalı aşiq aşıq”
| Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik... 1 Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi www .dgtyb.org , www.bizimyazi.com SƏS... SÖZ... RƏNG... (Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik...) “Elm və təhsil” Bakı – 2015 SƏS... SÖZ... RƏNG... 2 Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun maliyyələşdirdiyi “Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik” adlı layihə çərçivəsində işıq üzü görüb. (Kitab DGTYB tərəfindən hazırlanıb, onun içəriyi hər hansı formada Fondun mövqeyini əks etdirmir.) Layihə rəhbəri: Əfsanə ƏLƏSGƏRLİ Tərtibçilər: Sərdar ŞİRVAN İntiqam YAŞAR Şəfa VƏLİ Tural ADIŞİRİN Redaktorlar: Əkbər QOŞALI dos.dr. dos.dr. Rəsmiyyə SABİR İltifat HACIXANSULTANLI Məsləhətçilər: Millət vəkili dr. Cavanşir FEYZİYEV prof.dr. Fuad MƏMMƏDOV prof.dr. Rahid ULUSEL dos.dr. Ziyadxan ƏLİYEV dr. Yunus OĞUZ Aliyə MƏMMƏDOVA Rəyçilər: dos.dr. Şəmil SADİQ dr. Nemət QASIMLI İbrahim İLYASLI Nəvai METİN Elşən ƏZİM Səs... Söz... Rəng... (Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik...) Bakı, «Elm və təhsil», 2015, 232 səh. Toplunun üz qabığında Elmar Məmmədzadənin “Nəğməli dünyam” (ipək üzərində rəsm) əsəri, arxa qapağında isə Şəhla Kərimovanın “Butalı aşiq aşıq” əsəri verilib. ISBN 978-9952-8176-8-3 Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik... 3 Ön söz yerinə Estetik dəyərlərin harmoniyası... – Bu, bütün dövrlərdə toplumda diqqət mərkəzində yer alan bir məsələ olmayıb, amma bu harmoniya bir qanunauyğunluq kimi bəşər tarixinin bütün aşamalarında mövcud olub. Ədəbiyyat, musiqi, təsviri sənət bəşəriyyətin ibtidai dövrlərindən başlayaraq, müəyyən harmoniya ilə inkişaf edir. Bu günkü gəncliyi həmin har moniyanı dərkə çağırış, onların diqqətini bu önəmli mövzuya yönəltmək, konkret layihə çərçivəsində tədbirlər həyata ke çirmək təqdirəlayiq işdir. Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) bu sahədə atdığı ilk addım gələcəkdə incəsənət sahələrinin qarşılıqlı yaradıcılıq ilişkilərinə çox əla- vələr edə cək, ümumilikdə ədəbi-mədəni ilişkilərin intensiv ləş məsinə, yeni bir məzmun qazanmasına öz töhfəsini verəcəkdir. Estetik zövqü müəyyənləşdirən çoxsaylı amillər içərisində konkret yaradıcılıq sahələrinin – musiqinin, təsviri sənətin və ədəbiyyatın üzvi bağlılığı elə durumdadır, onlardan biri həmi şə, (ixtiyarsız olaraq) digərini xatırlatmağa xidmət edir. Biri digərini öz mahiyyətində yaşadır. Çünki, şair kimi bəstəkar da, rəssam da ahəngin övladıdır, onları həyəcanlandıran, yaradıcı təxəyyülünü hərəkətə gətirən, yaratmağa sövq edən amillər, səbəblər eynidir. Böyük bəstəkar Frans Şubert deyirdi, “yaxşı musiqi əgər təkcə yaxşı musiqidirsə, o yaxşı musiqi ola bil məz.” Bu fikir belə bir həqiqəti diqtə edir ki, yaxşı musiqi bizim xəyallarımızı alıb uzaqlara aparırsa, düşüncələrimizə ye ni nəsnələr əlavə edirsə, yaddaşımızda bir roman qədər dərin iz buraxırsa, o ədəbiyyat kimi zəngin və geniş məzmunludur... Yaxud konkret həyat lövhələrini bütün rəngarəngliyi ilə göz lərimiz önünə gətirirsə, burada yaxşı musiqi, həm də rəs sam lıqdır... Eyni paralelləri bədii fikrin, yaxud rəssamlığın digər in cə sənət sahələri ilə ilişkisi baxımından da yorumlamaq olar. Tə biətdən doğma səsləri ayırıb müəyyən ahəngə gətirən, bu ahən gi təntənəli surətdə topluma təqdim edən, insan düşüncəsinə sözlərlə təsir göstərən şair də, bu səsləri rənglərin dili ilə danışdıran rəssam da, onları notlara köçürən bəstəkar da eyni məharətin sahibidir... Təsadüfi deyil ki, dünya mədə niyyəti tarixində ədəbi istedadı ilə tanınan böyük sənətçilər incəsənətin digər sahələrində də məharət gös təriblər. Görkəmli rus yazıçısı A.S.Qriboyedov həm də bacarıqlı bəstəkar ol muş dur. Onun yazdığı valslar indi də çalınmaqdadır. M.Y.Ler- montov həm də mükəmməl karikatura ustası idi. Yapon ədə biyyatının görkəmli nümayəndəsi, Nobel ödülçüsü K.Yasunari həm də rəssam tə- SƏS... SÖZ... RƏNG... 4 xəyyülü, peşəkar fotoqraflıq məharəti ilə ta nınırdı. Və fatından sonra onun Kamakuradakı evindən ta pı lan, yazıçının pərəs tiş karlarını daha bir istedadı ilə heyrətdə qoyan çoxsaylı əsərləri bunun bariz örnəyidir. Yaxud da, rəssamlıq, bəstəkarlıqla yanaşı ədəbi yaradıcılıqla məşğul olan sənətçilər çox olmuşdur. Tanınmış rus rəssamı V.Q.Perov həm də yazıçı idi. Onun Moskva həyatından bəhs edən hekayələri dəyərli bədii örnəklər kimi dönə- dönə çap edilib. J.J.Russo həm yazıçı, həm bəstəkar, həm də böyük filosof kimi tanınırdı. A.Kunanbayev yazıçılıqla yanaşı bəs təkarlıqla da məşğul olub. Böyük Azərbaycan bəs təkarı Üzeyir bəy Hacıbəyli həm də böyük yazıçı və tənqidçi idi. Bu kimi misalların sayını yetə rin cə artırmaq olar. Qeyd etdiyimiz faktlar bir daha isbat edir ki, sənət sevgisi heç bir məhdudiyyət tanımır. Bu sevginin kökü, qaynağı birdir. Emil Zolyanın yazdığı kimi, “incəsənət insan duyğusunun süz gəcindən keçmiş təbiətdir”. Bədii sənətin də, rəssamlığın da, musiqinin də cövhərində təbiət var. Buna görə də, onların har moniyası təbiətin özü qədər təbii və zəruridir. Lakin burada çox incə bir nüansı da nəzərdə saxlamaq lazımdır ki, estetik də- yərlərin harmoniyası eyni zamanda, millilik amilinə söy kən məlidir. Milli özülü, dayağı olmayan, millilikdən uzaq düşən sənət həqiqi sənət deyil, onun cövhərində bir sünilik, sax ta karlıq var... və belə bir sənət inkişaf yolunda çox uzağa gedə bilməz. O əsər böyük uğur qazana bilir ki, o millidir. Sənətin bəşəriliyə gedən yolu məhz millilikdən keçir. Milli olmayan əsər ümumbəşəri miqyasda nüfuz qazana bilməz. Yaradıcı gəncliyi ilk növbədə bu önəmli məziyyətə diqqət yetirməyə yönəltmək lazımdır. Çağdaş dövrdə bəzən çox əcaib əsərlərlə qarşılaşırıq. İstər rəssamlıqda, musiqidə, istərsə də ədəbiyyatda özünü ifrat dərəcədə göstərən yad ünsürlər gənclərimizdə sənətə ehtiram, rəğbət əvəzinə, ikrah hissi yarada bilər. Öz yaradıcı “mən”ini son dərəcə fərqli ifadə etmək, seçilmək tendensiyasından irəli gələn bu əllaməçilik getdikcə geniş yayılır. Başqalarından daha fərqli düşündüyünü qabarıq nəzərə çatdırmaq, daha orijinal, elitar səviyyəli sənətçi olduğuna inandırmaq cəhdi belə yanlışlıqlara yol açır. Bir önəmli cəhət unudulur ki, gələnək üzərində boy atmaq, millilikdən qaynaqlanıb yüksəlmək bütün dövrlərdə incəsənətin orijinallığını təmin edib, onun təzə-tər görünməsinə stimul verib. Müxtəlif sənət cərəyanlarının ma- hiyyətini dərk etmədən öz təxəyyülünü hansısa “...izmlər”in çərçivəsinə qapatmaq, Qərbin əldə etdiklərinə qondarma isti nadlar, yaratdığın əsəri əlaqəsiz surətdə, yerli-yersiz müəyyən istiqamətin örnəyi kimi təqdim etmək... bütün bunlar yaradıcı insanın həqiqi sənət yolunu tapmasına Yüklə 240 Kb. Dostları ilə paylaş:
|