ŞƏMİstan nəZİRLİ general əLİ AĞA Şixlinski VƏ Sİlahdaşlari hərb tariXİNDƏn araşdirmalar
Yüklə 3,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İsmayıl ŞIXLI xalq yazıçısı
- Heydər ƏLİYEV
- Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ “Nabat xalanın çörəyi” povesti, 1986-cı il, səh.138
- HƏRB TARİXİNƏ HƏSR OLUNMUŞ ÖMÜR
| ŞƏMİSTAN NƏZİRLİ GENERAL ƏLİ AĞA ŞIXLİNSKİ VƏ SİLAHDAŞLARI HƏRB TARİXİNDƏN ARAŞDIRMALAR Bakı – 2012 Elmi məsləhətçi: Mehman Süleymanov hərb elmləri doktoru, polkovnik Şəmistan NƏZİRLİ “GENERAL ƏLİ AĞA ŞIXLİNSKİ VƏ SİLAHDAŞLARI” Hərb tarixi və generallarımız haqqında silsilə əsərlər müəllifi, tədqiqatçı-jurnalist Şəmistan Nəzirlinin adı Azər baycan oxucularına yaxşı məlumdur. Onun “Güllələnmiş Azərbaycan generalları”, “Azərbaycanın ilk hərbi təyyarəçisi Fərrux ağa Qayıbov”, “İyirminci ildə Qarabağ döyüşləri”, “General Yadigarov qardaşları”, “Cümhuriyyət generalları” və başqa əsərləri tarixi sənədlər əsasında yazılıb. Şəmistan Nəzirli oxucuların görüşünə yeni bir əsərlə gəlib. İllərlə həyat və fəaliyyətini öyrəndiyi böyük sərkərdə Əli ağa Şıxlinskinin hərbiçi nəsli haqqında kitabını oxuculara təqdim edir. Əsərdə generalın həyat yoldaşı ilk azərbaycanlı hərbi şəfqət bacısı Nigar xanım, artilleriya generalı Səməd bəy Mehmandarov, ilk admiral İbrahim bəy Aslanbəyov, unudulmuş to- poqraf-general İbrahim ağa Vəkilov və süvari generalı Yaqub Quliyev haqqında tədqiqatları da oxuculara təqdim olunur. © Ş.Nəzirli
Şəmistan Nəzirli 3
oqrafiyası var. Bu bioqrafiyalar müxtəlif şəraitdən, müxtəlif tarixi dövrlərdən keçdiyi üçün müxtəlifdir. İnsanların taleyi olduğu kimi, nəsillərin də taleyi var. Bu taleləri sonradan pisləmək, yaxud dəyişdirmək olmaz. Onların üstündən xətt də çəkmək olmaz. Onları necə varsa, eləcə də qəbul etmək lazımdır. Əgər sonradan gələnlər özlərindən əvvəlkiləri inkar etsələr, onu yoxa çıxartmağa çalışsalar, tarixin mərhələlərində bir boşluq əmələ gələr. İsmayıl ŞIXLI xalq yazıçısı Bizim keçmişdə də ordu yaratmaq sahəsində böyük ənənələrimiz olub. Milli dəyərlərimizi, milli ənənələrimizi, tariximizi yaxşı bilməyən gənc vətənpərvər ola bilməz. Heydər ƏLİYEV General İsmayıl bəy Qutqaşınlı, Cəfərqulu ağa Bakıxanov, Əli ağa Şıxlinski, Səməd bəy Mehmandarov, İbrahim ağa Vəkilov… eh, nə qədər! Adları itənlərimiz, şöhrəti unudulanlarımız haqqında kim danı- şacaq? Nə vaxt danışacaq, nə vaxt yazacaq? Balaca xalqıq, böyük hərb tariximiz var… Bütün yazıçıları bir yerə yığın, hərb tariximizdən yazın. Bu bizim qürur hissimizdi, onu əlimizdən almaq olmaz. Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ “Nabat xalanın çörəyi” povesti, 1986-cı il, səh.138 General Əli ağa Şıxlinski və silahdaşları 4
OLUNMUŞ ÖMÜR Mən Şəmistan Nəzirlini qiyabi olaraq çoxdan tanıyırdım. Onun adına ilk dəfə Çita şəhərində hərbi xidmətdə olarkən rast gəlmişdim. Həmin vaxt vətəndən uzaq olmağıma baxmayaraq çalışırdım ki, əlaqələrimi itirməyim və mənim yanıma gələn dost-tanışlarım həmişə mənə Azərbaycan dilində xalqımızın tarixinə və mədəniyyətinə aid kitab və jurnallar gətirərdilər. Çi- tadakı xidmətim zamanı Azərbaycandan aldığım kitabların ara- sında “Azərbaycan generalları” kitabını da gördüm. Bu kitab mənim üçün son dərəcə böyük maraq kəsb etdi. Doğrusunu de- yim ki, mən ilk dəfə Azərbaycan xalqının bu qədər general öv- ladlarına malik olması barədə məlumatla bu kitabla rastlaşdım. Təbii olaraq kitabın müəllifinin kim olduğu ilə maraqlandım. Həmin kitabın müəllifi, bildiyiniz kimi, hazırda Müdafiə Nazirliyində Hərbi-Elmi Mərkəzin baş elmi işçisi, polkovnik- leytenant Şəmistan Nəzirlidir. Keçən əsrin doxsanıncı illərində Azərbaycanda məlum pro- seslər başlayanda mən də könüllü olaraq vətənimə döndüm və xidmətimi Azərbaycanda davam etdirməyi qərara aldım. Mənə Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi tərəfindən yeni qurulan ordu üçün hərbi nizamnamələrin hazırlanması, Azərbaycan hərb tari- xinin araşdırılması və onun yeni ordunun şəxsi heyətinə çatdırıl- ması kimi vəzifələr həvalə olundu. Hərbi nizamnamələrin hazır- lanması işi elə bir xüsusi çətinlik təşkil etməsə də, Azərbaycanın hərb tarixinin araşdırılması vəzifəsi bu işi bilən mütəxəssislər olmadan mümkün deyildi. Yadımdadır ki, biz Elmlər Akademi- yasına müraciət etdik. Təbii olaraq orada belə mütəxəssislərin olmadığı cavabı ilə rastlaşdıq. Mənə təklif olundu ki, Şəmistan Şəmistan Nəzirli 5 Nəzirlini bu işə cəlb edək. Mən onunla tanış deyildim. Ancaq adını eşidəndə xatırladım ki, bu adam mənim hələ Çita şəhərində əsərini sevə-sevə oxuduğum “Azərbaycan generalları” kitabının müəllifidir. Ona da sevindim ki, indi onunla tanış olmaq imka- nım olacaqdı. Bu hadisə 1992-ci ilin isti yay günlərində olmuşdu. Şəmistan Nəzirlini biz evdə tapa bilmədik. O, Mərdəkandakı istirahət evlərindən birində öz yaradıcılığı ilə məşğul idi. İstefada olan polkovnik Mustafa Məhərrəmovla bərabər onun yanına getdik. Tanış olduqdan sonra gəlişimizin məqsədini açıqladıq. Şəmistan əvvəlcə razı olmadı. Bildirdi ki, geniş yaradıcılıq planları var və işləri çoxdur. Biz söylədik ki, məqsədimiz elə onun yaradıcılıq fəaliyyətinə qayğı və şərait yaratmaq, üzə çıxardıqlarını ordu- nun şəxsi heyətinə çatdırmaqdır. Bir xeyli söhbət etdik, fikir- lərimizi bölüşdük. İlk görüşümüz zamanı Şəmistan müsbət ca- vab verməsə də mən şübhə etmirdim ki, bizim təklifimizə o biganə qalmayacaqdır. Çünki ömrünü əcdadlarımızın hərb tari- xinə həsr etmiş bir insan həmin tarixi həsrətlə gözləyən Milli Or- dudan kənarda qala bilməzdi. Qalmadı da. Biz bunun üçün də ona minnətdar olmalıyıq. Onu da yaxşı bilirdik ki, Şəmistan Nəzirlinin həyatının hər anı bizim üçün qiymətli olan tariximi- zin bağlı qalmış səhifələrinin açılmasıdır. Ona görə onun səmərəli fəaliyyəti üçün mümkün olan şəraiti yaratmağa çalışırdıq. Qısa müddət ərzində o çox məhsuldar işlədi. “Qoridən gələn qatar”, “Cümhuriyyət generalları”, “Qacarlar”, “Tam artilleriya generalı Səməd bəy Mehmandarov”, “Yaddaşlarda yaşayan Vurğun”, “Arxivlərin sirri açılır”, “Topoqraf-general İbrahim ağa Vəkilov”, “Qarxunlu Əşrəf bəy”, “General Yadigarov qardaşları”, “Güllə- lə nmiş Azərbaycan generalları” və s. kimi kitabları yazıb nəşr etdirdi. 1999-cu ildə müdafiə naziri Gürcüstanda səfərdə olarkən qar- şılıqlı fəaliyyət barədə müəyyən razılaşmalar əldə edilmişdi. Həmin razılaşmanın nəticəsi kimi Şəmistan Nəzirli bir müddət Gürcüstan arxivlərində araşdırmalar apardı və bu araşdırmala-
Yüklə 3,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|