Ümumi məlumat
|
Fənnin adı, kodu və kreditlərin sayı
|
Ön Asiya və Avropa tükləri haqqında yeni araşdırmalar və nəzəriyyələr (qədim dövrdən – Səlcuqlara qədər) ,HIST211, 3 kredit
|
Departament
|
Tarxi və Arxeologiya departamenti (309)
|
Proqram (bakalavr, magistr)
|
Bakalavr
|
Tədris semestri
|
Yaz 2015
|
Fənni tədris edən müəllim (lər)
|
PhD Ələkbər Ələkbərov
|
E-mail:
|
emin_ulvi@mail.ru
|
Telefon:
|
(012) 421-79-16 (departament)
|
Mühazirə otağı/Cədvəl
|
VI gün: 16.40-18.00
18.00-19.20
|
Məsləhət saatları
|
Tələbələrlə razılaşdırılan vaxt
|
Prerekvizitlər
|
|
Tədris dili
|
Azərbaycan dili
|
Fənnin növü
(məcburi, seçmə)
|
Məcburi
|
Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat
|
Əsas dərsliklər:
1. A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
2. Azərbaycan tarixi, I cild (Ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Z. Bünyadovun və Y. Yusifovun redaktəsilə. Bakı, 1994, 2005.
3. Bünyadov Ziya Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı. 1989
4. Seyidov M. Azərbaycan xalqının soykökünü düşünərkən. Bakı.1989
5. Yusifov Y.B. Qədim Şərq tarixi. Bakı. 2007.
6.Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
7.Gokalp Ziya Türk medeniyyeti tarihi. İstanbul. 1976
Əlavə dərsliklər, vəsaitlər və elmi monoqrafiyalar:
İstifadə üçün ədəbiyyat
1. Homer İlliada. Bakı. Şərq-Qərb. 2010
2. Homer Odisseya. Bakı. Şərq-Qərb. 2009
3. Herodot Tarix. Bakı. Təknur. 2007.
4.Bahadırxan Əbülqazi Şəcərei-Tərakimə. Babı.2002
5.Ağasıoğlu Firidun .Azər xalqı. Bakı. 2000
6.Qumilyov L.N. Qədim türklər. Bakı, 1995
7.Karatay Osman Türklerin kökeni.Ankara.2014
8. Артамонов М.И.История хазар. Ленинград. 1962
9. Oljas Süleymenov Az i Ya / - Bakı1989, 2007.
10.Джафаров Юсиф. Гунны и Азербайджан. Баку.1993
11.Ахундова Наргиз , Рауф Гусейнов. Кавказ и великие тюркские империи.Баку.2012
12. Qaşqay Solmaz .Ön Asiyada miqrasiya problemlərinə dair. Elm. Bakı.2006
14.Гасанов Заур. Царские скифы. Нью-Йорк. 2000
15.Ayuda Adile .Etrüskler türk mi di? Ankara.1974
16.Асадов Ф.М. Арабские источники о тюрках в раннее средневековье. Баку. 1993
17.Qurbanov Araz . Damğalar, rəmzlər ... mənimsəmələr. Bakı.2013
18.Ələkbərov Ələkbər . Bərgüşad və Həkəri çay adlarının mənşəyinə dair. AMEA. Əsərlər. 2010, c. 34
19. Ələkbərov Ələkbər . Muğam və soykökümüzlə bağlı düşünclər. İpək yolu. 2000, № 2
20.Ələkbərov Ələkbər .Nəfsdən əl çəkərək Haqq yoluna qayıdaq // http://www.uluturk.info/new/menu/791/#.U9nYcbpCMkU.facebook
21. Ələkbərov Ələkbər .Azərbaycan adı haqqında //Azərbaycan dövlətçilik ənənlərinin tarixi. AMEA Tarix qurumu. Tezislər. Bakı şəhəri. 13-14 sentyabr. Bakı.2008
22. Ələkbərov Ələkbər .Rus xaqanlığıın/dövlətinin mənşəyi haqqında.// Sosial bilgilər, 2000 № 2
|
İnternet saytları
|
http://www.uluturk.info/new/
www.azerbaijan.az;
www.aztarix.azeriblog.com;
www.azerbaycanli.org
|
Tədris metodları
|
Mühazirə
|
Tədris prosesində aşağıdakılar nəzərdə tutulur:
-
mühazirələr
-
mövzu ətrafında müzakirələr
-
xəritələr, video və digər əyani materiallardan istifadə
-
müəyyən mövzularla əlaqədar olaraq muzey və qoruqlara ekskursiyaların təşkil edilməsi bəzi mövzularla əlaqədar olaraq tanınımış alim və mütəxəssislərin dərslərə dəvət edilməsi
|
Qrup müzakirəsi
|
Praktiki tapşırıqlar
|
Praktiki məsələnin təhlili
|
Digər
|
Qiymətləndirmə
|
Komponentləri
|
Tarix/son müddət
|
Faiz (%) , bal
|
Aralıq imtahanı
|
mart (mövzular 1-7/8)
|
40
|
Praktiki məsələ
|
|
|
Fəallıq
|
Dərslərdə,diskussiyalarda iştirak etmək –5b.
Aralıq imtahan qabağı sınaq işi – 5 b.
Final imtahan qabağı sınaq işi – 5 b.
|
15
|
Tapşırıq və testlər
|
|
|
Kurs işi (Layihə)
|
|
|
Prezentasiya/Qrup müzakirə
|
|
|
Final imtahanı
|
may (mövzular 8-15)
|
45
|
Digər
|
|
|
Yekun
|
|
100 bal
|
Kursun təsviri
|
|
Kursun məqsədləri
|
Ön Asiya və Avropa tükləri haqqında yeni araşdırmalar və nəzəriyyələr (qədim dövrdən – Səlcuqlara qədər) kursu müstəqil fənn kimi tədris edilməyib, çünki ənənvi konsepsiyaya əsasən qədimdə adı çəkilən ərazilərdə türklər ola bilməzdilər və türk xalqlarının gəlişi bura yalnız hun yürüşlərindən sonar başlayır Son illər konseptual dəyişmələr baş verdiyindən, bir sıra məsələlərə baxış əvvəlkindən kəskin şəkildə fərqlənir. Bəzi tarixi hadisələr yeni faktlarla zənginləşib, müəyyən dövrlərdəki boşluqlar doldurulmaqdadır. Tədris proqramının tərtibi zamanı bütün bu amillər nəzərə alınmış, tarixin qaranlıq səhifələrinə diqqət artırılmışdır. İş planı mömzu üzrə tələbələrdə yeni, bitkin və dolğun təsəvvürün formalaşmasına imkan verir.
|
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri
|
Fənnin ümumi tədrisi prosesində tələbələrdə:
-
Türk tarixi haqda dinləyicilərdə daha bitkin, dolğun və obyektiv təsəvvür yaranacaq
-
Türklərin, əsasən də Azərbaycan türklərinin qədim dünya sivilizasiyasılarına və onların formalaşması haqda məlumatları daha da genişlənəcək
-
Azərbaycan etnosunun təkraredilməz və avtoxton olduğuna dair geniş təsəvvür yaranacaq
-
Soyuna, Vətən tarixinə, mədəniyyətinə, mənəvi dəyərlərinə sevgi və hörmət hissini daha da artıracaq və vətənpərvərlik ruhunu daha da yüksəldəcəkdir
Qazanılmış təcrübə
-
tarixi hadisələrin analizi
-
tarixi hadisələrə tənqidi və obyektiv yanaşma
-
Qədim türklərin Azərbaycanın mədəni-tarixi inkişaf mərhələlərinin araşdırılması və onların dünya miqyasında rolu və yerinin müəyyənləşdirilməsi.
|
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış)
|
Davamiyyət
Tələbələrin bütün dərslərdə iştirakı vacibdir. Tələbələr müəyyən səbəblərdən dərslərin buraxılması (xəstəlik, ailə vəziyyəti və s.) haqqında məlumatı fakültə dekanlığına təqdim etməlidirlər. 20%-dən artıq dərs buraxan tələbələr imtahana buraxılmır.
Dərsə gecikmələr və ya digər dərs pozuntuları
Dərsə 5 dəqiqədən artıq gecikən tələbə dərsə buraxılmır. Buna baxmayaraq, tələbə ikinci dərs saatına buraxıla bilər.
Yoxlama işi
Sənədlə təsdiq edilən üzrlü səbəbə görə yoxlama işində iştirak etməyən tələbə yoxlama işini növbəti həftədə yaza bilər.
İmtahanlar
Tələbənin imtahanda iştirakı və ya imtahanın buraxılması ilə bağlı bütün məsələlər fakültə rəhbərliyi tərəfindən həll olunur.
Aralıq və yekun imtahanı mövzuları tələbələrə imtahandan öncə verilir. Aralıq imtahanının sualları yekun imtahanında təkrarlanmırlar.
İmtahan qaydalarının pozuntuları
Aralıq və yekun imtahanları vaxtı tələbə tərəfindən imtahanın gedişini pozmaq və köçürülmələr qadağandır. Bu qaydaya riayət etməyən tələbələrin imtahan işi ləğv olunur və tələbə 0 (sıfır) qiymət ilə imtahandan kənarlaşdırılır.
Fənni bitirmək qaydası
Universitənin qaydalarına müvafiq olaraq kursu bitirmək üçün ümumi müvəffəqiyyət faizi 60% və yuxarı hesab edilir. Kəsiri olan tələbə bu fənni növbəti semestr və ya növbəti il təkrarən götürə bilər.
Tələbələrin davranış qaydaları
Dərs zamanı dərs prosesini pozmaq və etik qaydaları pozmaq qadağandır. Həmçinin tələbələr arasında icazəsiz müzakirələr və mobil telefonlardan istifadə qadağandır.
|
Cədvəl (dəyişdirilə bilər)
|
Həftə
|
Tarix
(planlaşdırılacaq)
|
Fənnin mövzuları
|
Dərslik/Tapşırıqlar
|
-
|
4
31.01.2015
|
Proetnogenez mələlərinin bəzi problemləri. Dilin meydana gəlməsi haqqında nəzəriyyələr. İnsanın yaranması məsələsi və “vahid dil” haqqında. Altay dil nəzəriyyəsinin uğursuzluğu. Qədim simvol və onun izahı. Türkün ilk ata yurdu məsələsi. Köçərilik və avtoxtonluq məsələri
|
A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
Якушин Б.В. Гипотезы о происхождении языка. Наука.195.
Oljas Süleymenov Az-ya / B.: Şərq-Qərb, 2007. (Şumernamə)
Qurbanov Araz Damğalar, rəmzlər ... mənimsəmələr. Bakı.2013
Muxtarova Ə.Türk xalqlarının tarixi (qədim dövr və orta əsrlər).Ali məktəb üçün dərslik. Bakı: 1999; Bakı: 2013
Ələkbərov Ələkbər Türk tarixinin qapalı səhifələri // http://www.uluturk.info/new/menu/791/#.U9nYcbpCMkU.facebook
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
-
|
4
07.02.2015
|
“Türk” adının yaranması (müxtəlif dilli qaynaqlarda “türk”adının yazılış forması; adın etimologiyaları)
|
A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
Кляшторный С.Г. Древнетюркские рунические надписи, как источник по истории Средней Азии.М.1964.
Seyidov M. Azərbaycan xalqının soykökünü düşünərkən. Bakı.1989
Ələkbərov Ələkbər Türk tarixinin qapalı səhifələri // http://www.uluturk.info/new/menu/791/#.U9nYcbpCMkU.facebook
Muxtarova Ə.Türk xalqlarının tarixi (qədim dövr və orta əsrlər).Ali məktəb üçün dərslik. Bakı: 1999; Bakı: 2013
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
-
|
4
14.02.2015
|
E.ə III -II minillikdə Ön Asiya və Balkanlarda türk izləri. Şumerlər . Hindavropalılar və ari məsələsinin yaranması. İrqçılık (De Qobino və Çemberlen)və avropamərkəzçiliyin yaranması. Qədin aslar
|
Oljas Süleymenov Az-ya / B.: Şərq-Qərb, 2007. (Şumernamə)
A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
Yusifov Y.B. Qədim Şərq tarixi. Bakı. 2007
Cəfərsoylu İlhami İber və hay folklorunda mifik təfəkkürün izləri. Bakı.2014
Ağasıoğlu Firidun Azər xalqı. Bakı. 2000
Гасанов Заур. Царские скифы. Нью-Йорк. 2000
Гамкрелидзе Г. Иванов Вяч. Индоевропейцы. О реконструкции индоевропейского языка и протокультуры. // Наука и жизнь. 1988, № 5, с.120-128
Гамкрелидзе Т.М. Иванов Вяч.Вс. Индаевропейский язык и индоевропейцы. Тбилиси. 1984]
Cəfərov Cəfər İsmayıl oğlu Azərbaycan xalqının ulu soykökü aslar kimdir. Bakı. 1999.
|
-
|
4
21.02.2015
|
Yunan əsatirlərində və mifologiyasında türk izləri. Illiada və Odisseya. Troya adının izahı. Priam. Elat, ilot, Ellada. Zes/Baba. Kentavr və Minotavr. Herakl. Frigiyalılar
|
Seyidov M. Azərbaycan xalqının soykökünü düşünərkən. Bakı.1989
Ağasıoğlu Firidun Azər xalqı. Bakı. 2000
Ələkbərov Ələkbər Türk tarixinin qapalı səhifələri // http://www.uluturk.info/new/menu/791/#.U9nYcbpCMkU.facebook
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
-
|
4
28.02.2015
|
Latin əsatirlərində mifoligiyasında türk izləri. İtaliya adının mənşəyi. Etrusklar. Romul və Rem əfsanəsi. Canıs
|
Ayuda Adile Etrüskler türk mi di? Ankara.1974
A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
-
|
2
07.03.2015
|
Türklər Tövrat (Xalqlar cədvəli, Daniil Kitabı) və İslam ənənsində. Kedarlar Türklərin təkallahlıq simvollarının təşəkkülündəki rolları. Tövrata görə oquzlar. Oğuz adının mənşəyinə dair
|
Müqəddəs Kitab. Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid. Müqəddəs Kitab Şirkəti, Bakı 2009.
Quran Bakı.1992
АлекперовАлекпер По поводу некоторых тюркско-семитских и тюркско- индоевропейских исторических языковых параллелейTürkologiya, №2,2012, c. 66-79
Асадов Ф.М. Арабские источники о тюрках в раннее средневековье. Баку. 1993
Зайончковский А. Старейшие арабские хадисы о тюрках (VIII-XI вв.) // Тюркологический сборник к шестидесятилетию Aндрея Николаевича Кононова. М.1966 /с.195-201/
Kaşğari Mahmud Divanü lüğat-it-türk, c.I, tər. və nəşr Ramiz Əskər. Ozan.Bakı.2006
Bahadırxan Əbülqazi Şəcərei-Tərakimə. Babı.2002
Рашид ад-Дин Огуз-наме. Пер. и ком.Р.М.Шюкюровой. Элм.Баку.1987
Muxtarova Ə.Türk xalqlarının tarixi (qədim dövr və orta əsrlər).Ali məktəb üçün dərslik. Bakı: 1999; Bakı: 2013
|
-
|
4
14.03.2015
|
Azərbaycan xalqının etnogenezinə dair. Azərbaycan və qədim türklər (Aratta, kuti, lullubum, turukki, su/şabarlar)
|
Bünyadov Ziya Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı.1989
Yusifov Y.B. Azərbaycan tarixi. c. 1. Bakı.1994
Yusifov Y.B. Qədim Şərq tarixi. Bakı. 2007.
Zehtabi M.T. İran türklərinin qədim tarixi /əski əlifba ilə/ Tabriz.1378
Ağasıoğlu Firidun Azər xalqı. Bakı. 2000
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
|
|
|
|
Aralıq imtahanı
|
8
|
4
28.03.2015
|
Manna və Midiya. Kimmerlə, İskitlər, Sakalar. İskitlərin ilk ata yurdları və onların mənşəyi məsələsi. Azərbaycan adını mənşəyinə dair
|
Herodot Tarix. Bakı. Təknur. 2007.
Yusifov Y.B. Azərbaycan tarixi. c. 1. Bakı.1994
Zehtabi M.T. İran türklərinin qədim tarixi /əski əlifba ilə/ Tabriz.1378
Ağasıoğlu Firidun Azər xalqı. Bakı. 2000
Ələkbərov Ələkbər Azərbaycan adı haqqında //Azərbaycan dövlətçilik ənənlərinin tarixi. AMEA Tarix qurumu. Tezislər. Bakı şəhəri. 13-14 sentyabr. Bakı.2008
Гасанов Заур. Царские скифы. Нью-Йорк. 2000
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
1
9
|
4
04.04.2015
|
Qərbi hunlar. Hunlar latındilli və yunandilli qaynaqlarda Atila. Avar – İver/abar – İbri paralelləri avar xaqanlığı .Şimali Qra dəniz ətrafı Göy türk xaqanlığı dövründə
|
Qumilyov L.N. Qədim türklər. Bakı, 1995
|
10
|
4
11.04.2015
|
Barsellər. Tarixdə bulqar məsələsi. Böyük Bulqar. Dunay Bulqariyası və onların xristianlaşması və slavyanlaşması.. Volqa Bulqariyası .
|
М.И.Артамонов История хазар. Л.1962
Muxtarova Ə.Türk xalqlarının tarixi (qədim dövr və orta əsrlər).Ali məktəb üçün dərslik. Bakı: 1999; Bakı: 2013
Türkün qızıl kitabı. Bakı.1989 c.II
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
Гасанов Заур. Царские скифы. Нью-Йорк. 2000
|
11
|
4
18.04.2015
|
Xəzər xaqanlığı. Xəzərlərin və Xəzər adının mənşəyi.Yəhudi faktoru. Yəhudi dininın Xəzər xaqanlığındakı rolu
|
Qumilyov L.N. Qədim türklər. Bakı, 1995
Ахундова Наргиз Кавказ и великие тюркские империи.Баку.2012
Ağasıoğlu Firidun Azər xalqı. Bakı. 2000
Артамонов М.И.История хазар. Ленинград. 1962
|
12
|
4
25.04.2015
|
Saqlab və Slavyan məsələsi. Qədim Slavyan qaynaqları slavyanların mənşəyi haqqında. Saqlablar yunan, latın, bizans, türk və müsəlman qaynaqlarında
|
Oljas Süleymenov Az-ya / B.: Şərq-Qərb, 2007.
Ələkbərov Ələkbər Rus xaqanlığıın/dövlətinin mənşəyi haqqında.// Sosial bilgilər, 2000 № 2
Əl-Bakuvi Əbdürrəşid “Abidələrin xülasəsi və qüdrətli hökmdarların mpcüzələri. Şur. 1992
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
Alekperov A. On the problem of autohtonity of the turkic population of Garabag //Sosial bilgilər Bakı.2000. № 1
|
13
|
4
02.05.2015
|
Rus xaqanlığı. Norman və antinorman nəzəriyyələri. Rus dövlətinin yaranması aqqında əfsanə. Rusların Azərbaycan və Xəzərə yürüşləri
|
Əl-Bakuvi Əbdürrəşid “Abidələrin xülasəsi və qüdrətli hökmdarların mpcüzələri. Şur. 1992
Alekperov A. On the problem of autohtonity of the turkic population of Garabag //Sosial bilgilər Bakı.2000. № 1
Qurbanov Araz Damğalar, rəmzlər ... mənimsəmələr. Bakı.2013
Алекперов Алекпер Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
14
|
4
09.05.2015
|
Tarixdə Albaniya və Qafqaz/Azərbaycan Albaniyasını mənşəyinə dair
|
Məmmədov Tofiq Qafqaz Albaniyası ilk orta əsrlərdə. Bakı. Təhsil.2006
Cəfərsoylu İlhami Türk, Ururtu, Alban etnolinqvistik uyğunluqları
Kalakatuklu Moisey Albaniya tarixi. Bakı. Elm.1993
Tuncay Bəxtiyar Qafqaz albanlarının dili və ədəbiyyatı. Bakı. Qanun.2010
Алекперов Алекпер
Тюрки Азербайджана. Баку.2011
|
15
|
4
09.05.2015
|
Səlcuqlar və XI əsrdə geosiyasi vəziyyət
|
Bahadırxan Əbülqazi Şəcərei-Tərakimə. Babı.2002
A.Zeki Velidi Toqan Ümumi türk tarihine giriş. II baskı. İstanbul.1981
|