Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı



Yüklə 162,97 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix25.06.2018
ölçüsü162,97 Kb.
#51294


Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

Ümumi baxış  

1. Ş

ə

h

ə

rin inkişafı üzr

ə

 

ə

sas prioritetl

ə

r haqqında baxışınız nec



ə

dir? 


Seçki  proqramımızda  7  əsas  istiqamətimiz  var:  1.Sağlam  ətrafmühit;  2.  Şəhərin  planlaşdırılması  və 

tikintisi;  3.  Tbilisinin  idarəsi;  4.  Nəqliyyat;  5.  Təhsil;  6.  Sağlamlıq  və  sosial  müdafiə;  7.  İqtisadiyyat, 

biznes və işlə təmin. Prioritetli istiqamətlərdə müvafiq hərəkət planına uyğun olaraq bir çox tədbirin 

keçirilməsi və bu proseslərə nəzarət edərək, qiymətləndirmə sistemini tətbiq etmək, paytaxtın sürətlə 

və düzgün inkişafına səbəb olacaqdır. 

İnkişaf və iqtisadiyyat  

2. Xahiş  edirik, ş

ə

h

ə

rin üzünmüdd

ə

tli iqtisadi inkişafının siz



ə

 m

ə

xsus n

ə

z

ə

rini/planını (

ə

g

ə

r bel

ə

 bir 


şey varınızdırsa) qısaca t

ə

svir edin. 

Müasir  aləmdə,  ÜDM-ın  80%-nin  şəhərlərin  üzərinə  düşdüyü  bir  zamanda,  iqtisadiyyatı  hərəkətə 

gətirən güc qlobal şəhərlərdir. Bu gün şəhərlər bir-biri ilə yaşayış şkeyfiyyətinin yüksək səviyyəsi ilə 

yarışırlar. Qlobal reytinq şirkəti  Mercer-in aradşrmasına görə, Tbilisi həyat keyfiyyəti indeksinə görə  

231 böyük şəhər arasında yalnız 187-ci yeri tutur

.  

Tbilisinin  uzunmüddətli  inkişafı  yolu  onun,  müvafiq  sosial-iqtisadi  amilləri  nəzərə  alaraq,  bir 



polimərkəzli  şəhər  kimi  inkişfından  keçir.    Bir  halda  ki  Tbilisi  ətrafdakı  şəhərlər  üçün  ticari, 

industrial, maliyyə və  başqa baxımdan regional mərkəzdir, onun rolu aqlomerasiya platformasından 

müzakirə olunmaqdadır. Biz Tbilisi üçün elə bir sosial-iqtisadi plan hazırlayacağıq ki, O ərazi-məkan 

üzrə  tikintinin  baş  planı  ilə  tamamilə  inteqrə  olacaqdır.  Müvafiq  araşdırmalarla  və    ictimaiyyətin 

yüksək iştirakı ilə ayrıca iqtisadi klasterlər üzərə çıxacaqdır. Strategiyaya söykənərək konkret hərəkət 

planı  müddətlər  üzrə  yazılacaqdır.  Onu  Tbilisi  sakrebulosu  təsdiqləyəcək  və  O,  büdcənin  capital 

sərmayələrin  müvafiq  maddələrində  əks  olacaqdır.  Nəticədə,  Tbilisinin  inkişafı  qarşısıalınmaz  bir 

prosesə çevriləcək və planla nəzərə alınmış layihələrin icrası hər bir yeni mer üçün icbari olacaqdır. 

Bizim seçki dövrümüzün sonunda həyat keyfiyyətinin qlobal indeksi ilə Tbilisi bölgədə qabaqcıl yer 

tutacaqdır.   

Uzunmüddətli  müddətdə  isə  Tbilisi  qlobal  səviyyədə  rəqabətqabiliyyətli  şəhər  olacaq  ki,  burda 

yaşamaq, işləmək, səfər etmək və sərmayə yatırtmaq hamı üçün cazibəli və cəlbedici olacaqdır.  

3. Sizc

ə

, Ş


ə

h

ə

rinizin iqtisadi inkişafına mane olan 

ə

sas probel



ə

ml

ə

r hansılardır?

 

Tbilisidə iqtisadi inkişafın kiçik və orta səviyyəli bizneslə birbaşa əlaqəli olduğu bir halda, xeyli qədər 



maneşilik  törədən  amillər  sadalaya  bilərik,  lakin  ən  əhəmiyyətli  amillərdən  biri  şəhəri  düzgün 

planlaşdırmamaq 

və 

idarə 


etməkdir. 

Bu 


ilk 

növbədə 


yetərsiz 

iqtisadi 

cazibə 

nöqtələrinin/mərkəzlərinin  mövcud  olmasını  nəzərdə  tutur.  Tbilisinin  bir  çox    hissəsi  bu  cür 



mərkəzlərdən yoxsuldur ki, nəticədə kommersial obeyktlər/iqtisadi agentlər də azlıq təşkil edirlər və 


Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

şəhərdə  onların  bölgüsü  olduqca  qeyri-mütənasibdir.  Həmçinin  biznesə  dəstək  vermək  və 

səramyələrin dəstəkləyici alətlərin azlığı, Tbilisi Meriyasındakı bələdiyyə bürokratik maneələri, milli 

valyutanın qeyri-stabil mübadilə məzənnəsi və s.qeyd olunmalıdır. 

4.  Sizin fikrinizc

ə

,  ş


ə

h

ə

rinizin iqtisadi  v

ə

  urbanik  inkişafını 



ə

ld

ə

  etm

ə

k  üçün istifad



ə

  ed


ə

c

ə

yiniz 

ə

sas 


imkanlar/üstünlükl

ə

r n


ə

l

ə

rd

ə

n ibar


ə

tdir?


 

Tbilisinin azad, istifadə olunmayan ərazi qismində kifayət qədər böyük (təxminən 700ha) məkanı var. 

Bu ərazi həm urbanik, həm də iqtisadi inkişafı təmin etmək üçün müzakirə olunmalıdır. Mövcud baş 

planda  prioritetli  inkişaf  ərazilərinin  verildiyi  sxematik  xəritəsi  verilmişdir.    Verilmiş  ərazilərə 

şəhərdə  mövcud  olan  istehsalatmılıq  əraziləri  və  polimərkəzi  sahələr  aiddir.    Torpaq  əmlakının  

privatizasiyasından  alınan  resurslar  və  biznesi  dəstəkləyən  müxtəlif  amillərlə,  Tbilisinin  həmin 

sahələrində iqtisadi və urbanik inkişaf stimullaşdırılacaqdır.   

5. Sizin büdc



ə

 üzr


ə

 prioritetl



ə

riniz nec



ə

 olacaqdır? Xahiş edirik, büdc



ə

 üzr


ə

 siyas


ə

tinizi qısaca izah edin. 

Büdcə prioritetlərini hazırlayarkən, ilk növbədə, şəhərin inkişafının əsas baxışları nəzərə alınacaqdır. 

Bunların haqqında sorğu kitabçasının əvvəlində xatırlatdım. Biz Tbilisi bələdiyyəsində Dünya Bankı 

tərəfindən təklif olunan kapital sərmayələrin (idarə sistemini) CIP planını tətbiq edəcəyik. O, şəhərin 

davamlı  inkişafı  üçün  xüsusilə  əhəmiyyətlidir,  o  uzunmüddətli  infrastruktur  xaraterli  layihələrin 

idarəsində istifadə olunur və strateji məqsədlərə çatnaqda yardım edir.  

Tbilisinin  büdcəsi  real  olaraq  proqramlı  və  şəffaf  olacaqdır.  Daima  yenilənən,  açıq  verilənlər  bazası 

yaradılacaq.  Bunun    vasitəsi  ilə  Tbilisililər  planlaşdırılmıış  işlərin  ümumiyyətlə  şəhərdə,  konkret 

küçədə və məhəllədə necə yerinə yetirildiyini aydın müşahidə edəcəklər.    

Tbilisi,  eləcə  də  bələdiyyə  üçün,  mərkəzi  hakimiyyət  qarşısında  öz  hüquqlarını  qorumaq  vacibdir. 

Tbilisi  büdcəsində  daha  ço  maliyyə  vəsaitlərinin  qalması  əhəmiyyətlidir.  2016-cı  ildən  “Quruculuq 

hərəkatının”  indiki  üzvlərinin    xidməti  ilə,  Tbilisi  büdcəsində  istehsalçı  fiziki  şəxslər  tərəfindən 

ödənilən  gəlir  vergisi  tam  şəkildə  qalmaqdadır.    Biz  bu  prosesi  seçkilərdə  qalib  gəldikdən  sonra  da 

davam etdirəcəyik və hər cür çalışacağıq ki, Tbilisi ərazisində muzdla işləyən tərəfindən ödənilən gəlir 

vergisinin 30%-i Tbilisi büdcəsində qalsın.  

6. Ş

ə

h

ə

rin biznes v

ə

 kommersial infrastrukturunu islah, s



ə

rmay


ə

l

ə

ri c

ə

lb etm


ə

k üçün n


ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

gör



ə

c

ə

ksiniz?   

Tbilisidə  mərkəz  də,  ətraf  məhəllələr  də  eynicür  inkişaf  etməlidir.  Biz  özəl  sektoru  stimullaşdıran 

tədbirlərin  vahidliyini  (paketini)  tətbiq  edəcəyik.  Bu  paket  vasitəsi  ilə  hər  bir  məhəllədə  bələdiyyə 

servisləri  yaradılacaq,  biznes  inkişaf  etdiriləcək  və  işlə  təmin  məkanları  düzəldiləcəkdir,  habelə, 

ticarət mərkəzləri, bank xidmət müəssisələri, idma, əyləncə və sağlamlıq ibyektləri açılacaqdır.  



Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

Biz Tbilisi büdcəsindən biznesi stimullaşdırmaq üçün kiçik biznesin inkişafı fondunu təsis edəcəyik. 

Fond  xüsusi  proqramlar  vasitəsi  ilə  yeni  iş  yerlərinin  yaradılmasına,  sərmayələri  həvəsləndirmək  və 

sərmayədarları  dəstəkləməyə,  kiçik  və  orta  biznesin  inkişafına  sərf  olacaqdır.  Diqqət  Tbilisinin 

prioritetli  ərazilərdə  kommersial  obyektlərin  dəstəyinə  verilir.  Bu  əhali  üçün  müxtəlif  məhəllərdə 

çoxfunksiyalı  məkanlar  yaradacaq  və  Tbilisinin  polimərkəzli  inkişafına  kömək  edəcəkdir.  Biz  artıq 

paytaxtda kiçik biznesin inkişafı üzrə kompleksiv proqramı hazırlamışıq. Proqram bunları əhatə edir: 

biznesin  məsləhətçi-informasiya  dəstəyini,  kiçik  biznes  qabiliyyətlərinin  qısamüddətli  kursunu, 

həmçinin kiçik biznesin kredit müəssisələri  ilə zəmanət təmini və borc faizinin həmmaliyəsinin iri 

proqramını. Kiçik biznes layihələri üçün monetar zəmanət üzrə təminat fondunda vəsaitlərin həcmi o 

cür  planlaşdırılacaq  ki,  ümdə  1,500  -2,000  layihəyə  bank  kreditini  almaqda  və  faiz  qisminin 

azaldılmasında  kömək  olunsun.  Bu  proqram  əsasında  əlavə  iş  yerlərinin  sayı,  ən  azı,  35-40  min 

olacaqdır. Proqramımız Meriya, Bank müəssisələri və kiçik biznes nümayəndələrinin üçtərəfli, yaxşıca 

qurulmuş  əməkdaşlığına  əsaslanacaqdır.  Bununla  birlikdə,  əsas  diqqət  proqramın  iştirakçılarınıın 

yaxşıca  məlumatlı  olmalarına,  hər  bir  prosedurdan  asand    keçmək  qabiliyyətinə  malik  olmalarına, 

subyektiv  çinovnik  qərarlarının  ehtimallığını  aradan  qaldırılmasına  və  real  nəticələrə  çıxmağa 

veriləcəkdir.  Xüsusi  vebsəhifədə  proqrama  qoşulanların  kimliyi,  onlara  göstərilən  yardım  tipi 

haqqında məlumat yerləşdiriləcək və bu proqram maksimum dərəcədə şəffaf olacaqdır.  Maraqlanan 

şəxslərin sual vermə imkanları olacaqdır, verilən sual isə ayda bir dəfə tam cavablandırılacaqdır.  

Urbanik inkişaf / şəhəri planlaşdırmaq / mənzillərin tikintisi 

 

7.  V


ə

t

ə

ndaşlara  daha  yaxşı  keyfiyy

ə

td

ə

  olan  m

ə

skunluq  ş



ə

raitl


ə

rini  yaratmaq  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

gör



ə

c

ə

ksiniz? 

Tbilisidə  mərkəz  də,  ətraf  məhəllələr  də  eynicür  inkişaf  etməlidir.  Biz  özəl  sektoru  stimullaşdıran 

tədbirlərin  vahidliyini  (paketini)  tətbiq  edəcəyik.  Bu  paket  vasitəsi  ilə  hər  bir  məhəllədə  bələdiyyə 

servisləri  yaradılacaq,  biznes  inkişaf  etdiriləcək  və  işlə  təmin  məkanları  düzəldiləcəkdir,  habelə, 

ticarət mərkəzləri, bank xidmət müəssisələri, idma, əyləncə və sağlamlıq ibyektləri açılacaqdır.  

Biz paytaxtın piyadalar, avtomobil sahibləri, yaşlılar və uşaqlar, fiziki qüsurlu şəxslər və hər bir Tbilisi 

sakini üçün konfortlu edəcəyik.  

Tbilisi meriyası tərəfindən torpaqdan faydalanmaq üzrə baş planın layihə materialları, tam proqramın 

özü  deyil,  olduqca  gecikdirilərək  hazırlanmışdır.Özü  də  o  cür  ki,  şəhərin  sosial-iqtisadi  inkişafını 

təsdiqləyən  strateji  və  hərəkət  planları  öyrənilməmişdir.  Bİz  parallel  rejimdə  şəhərin  sosial-iqtisadi 

inkişafı  planını  hazırlayıb-təsdiq  edəcəyik  və  geniş  müzakirələrlə  və  maraqlanan  şəxlərin  yüksək 

iştirakı  ilə  torpaqdan  faydalanmağın  yeni  baş  planını  təsdiqləyəcəyik.    Baş  planı  təsdiqləyənə  qədər 

əhtrafmühiti  qoruyan  elspertiza  keçiriləcəkdir.  Tbilisi  avropanın  ən  yaşıllaşdırılmış  və  ekoloji 

cəhətdən təmiz şəhərlərindən biri olmalıdır.   




Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

İlk növbədə qayəmiz effektli monitorinq və ictimai nəzarət mexanizmini hazırlayıb, tətbiq etməkdir. 

Biz 6 ayda  bir dəfə Tbilisililərə gördüyümüz işlər nə onların nəticələri barədə hesabat verəcəyik.  Baş 

plandan  hər  hansı  şəkildə  sapmaq  qadağan  olacaqdır,  çünki  paytaxtın  əvvəlki  və  hazırkı 

hakimiyyətlərinin  buraxdıqları    “istisnalar”  şəhərin  simasını  dəhşətli  şəkildə  eybəcərləşdirmişdir  və 

Tbilisi  əhalisinin  yaşayışını  çətinləşdirmişdir.  Yalnız  belə  bir  yanaşma  ilə,  Tbilisinin  urbanik 

həyatının real yaxşılaşdırılmasına və düzgün istiqamətdə inkişafına vaxtlı  başlamalıdır. 

Meriya  tərəfindən  Tbilisinin  İnkişafı  İnstitutu  yaradılacaqdır.    Bu  institutda  Tbilisinin  tarixini 

araşdıran,  mədəniyyət  irsiyyatını  qoruyan,  şəhərin  sosial-iqtisadi  inkişafını  planlaşdıran  məsələlərlə, 

torpaqdan faydalanmağın baş planı, nəqliyyat, tikinti və şəhərin başqa məsələləri ilə bağlı stratejik və 

planlaşdırıcı  sənədlərin  realizasiyanın  analizi,  qiymətləndiirlməsi,  onlara  düzəlişlər  verilməsi  və 

əlavələr edilməsi üzrə məsləhət funksiyları cəm olunacaqdır.  

8.  Ş

ə

h

ə

rin  küç

ə

l

ə

rinin  t

ə

mizliyini  daha  da  yaxşılaşdırmaq  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

r

ə

 

ə

l  atmağı 

planlaşdırırsınız? 

Şəhərin  təmizliyi  və  sanitar  normalarının  möhkəm  qorunmasına  xüsusi  prioritetlilik  veririk.  Şəhər 

xidmətləri  tərəfindən  təmizlənməli  public  yerlərin  sayı,  küçələrin  təmizlənmə  prosesi  yalnız 

süpürməklə kifayətlənməməlidir, suvarma-yuma üzrə yeni texnologiyalar tətbiq olunacaq və ümumi 

götürdükdə  təmizlənmə  keyfiyyəti  yaxşılaşdırılacaqdır.  Bu,  öz  nəvbəsində,  şəhərin  tozlanma 

səviyyəsini azaldacaqdır.   

Xüsusi  diqqət  yağmurluqlar  sisteminin  reabilitasiyasına  və  babat  funksiya  etməsinə  veriləcəkdir. 

Mövcud  acınacaqlı  vəziyəyti  radikal  şəkildə  dəyişmək  üçün  konkret  bir  plan  hazırlanacaqdır. 

Yağıntılar  və  yağmurluqlar  sisteminin  ötürücülüyü  arasında  standartlar  təyin  olunacaqdır  və 

yağumurluqlar sistemləri  yaxşı işləyəcəkdlər.  

İnfrastruktur və nəqliyyat  

9. İctimai n



ə

qliyyat sistemini islah etm



ə

k üçün n


ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r keçirtm



ə

k ist


ə

yirsiniz? 

-

 

İctimai nəqliyyatın (avtobus, metro, tramvay, mikroavtobus, kanat yolu) vahid nəqliyyat sxemi 



hazırlanacaq və inkişaf etdiriləcəkdir. O maksimum dərəcədə əlçatan olacaqdır; 

-

 



Mikroavtobusların sayı və onların hərəkət arealının optimizasiyası keçiriləcəkdir. Onları İctimai 

nəqliyyatın başqa vahid sxemi əvəz edəcəkdir və hərəkət mahiyyət etibarı ilə islah olunacaqdır; 

-

 

Hər bir avtobus müasir, komfortlu və ekoloji cəhətdən təmiz olacaqdır;  



-

 

Delisi-Vake-Rustaveli-Ortaçala tramvay xətti istismara veriləcək, Didube-Pekini-Ortaçala xətti 



tikiləcəkdir; 


Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

-

 



Üç nəqliyyat təyinatlı kanal yolu çəkiləcəkdir: Samqori-Vazisubani, Vaja-Pşavelə -Nutsubidze, 

Axmeteli teatrı-Zğvisubani qəsəbəsi; 

-

 

Hər növ ictimai nəqliyyat üçün vahib bilet və abonent sistemi təyin olunacaqdır. Bu yolçuluğun 



qiymətini endirəcəkdir.

 

10.  Ş



ə

h

ə

rd

ə

 yol t


ə

hlük


ə

sizlik qaydalarını islah etm



ə

k üçün n


ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r düşünmüsünüz? 

Tbilisidə yol hərəkəti təhlükəsizliyini təmin etmək çox əhəmiyyətlidir, lakin o nəqliyyat məsələsinin 

səhmana salınması ilə birbaşa əlaqədədir və beləliklə, ictimai nəqliyyat sisteminin islahı ilə bağlıdır. 

Hər  iki  məsələ  bir  müstəvidə  müzakirə  olunmalıdır.  Əvvəlki  sualın  cavabında  gösətrilən  vahid, 

sistemli yanaşma ilə, Tbilisidə yol hərəkıtinin keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxılaşacaqdır; bədbəxt 

hadisələrin sayı azalacaq və o, 2014-cü ilin göstəricisini keçən deyildir (395 xəsarət alan, 299 qəza, 12 

ölən).  


Diqqət sel sistemlərinin reabilitasiyasının süzgün işləməsinə veriəcəkdir. Sel sisteminin işləməməsi bir 

çox  hallarda  Tbilisi  küçələrini  fəlç  edir.  Hazırda  mövcud  olan  acınacaqlı  vəziyyəti  radikal  şəkildə 

dəyişmək üçün  konkret  plan  hazırlanacaqdır.  Yağıntılar  və  sel  sistemlərinin  ötürücülüyü arasındakı 

standartlar müəyyən olunacaqdır. Bununla sel sistemlərinin babat işləməsi təmin olunacaqdır.   

11. Fiziki c

ə

h

ə

td

ə

n qüsurlu olan ş



ə

xsl


ə

rin ş


ə

h

ə

rd

ə

 h

ə

r

ə

k

ə

t etm

ə

k imkanlarını yaxşılaşdırmaq üçün n



ə

 

kimi t



ə

dbirl


ə

r gör


ə

c

ə

ksiniz? 

İlk  növbədə,  ictimai  nəqliyyat  dayanacaqları  ucdan  tutma  fiziki  qüsurlu  şəxslərin  nəqliyyat 

vasitəsindən  problemsiz  şəkildə  istifadə  edə  biləcəkləri  şəkildə  düzəldilməlidir.  Meriyada  işə 

başlamağımızın  əvvəlindəcə  və  sonradan,  meriya  və  rayon  qamqeobaları  nümayəndələri  mütəmadi 

olaraq    fiziki  qüsurlu  şəxslərin,  piyadaların,  uşaqların,  yaşlıların  nə  kimi  əngəllərlə  qarşılaşdıqlarını 

qeydə  alır  və  qiymətləndirirlər.  Bu  məlumat  vebsəhifədə  yerlədiriləcək  və  vətəndaşlar  öz 

məlumatlarını  da  yükləyə  biləcəklər,  meriyanın  müvafiq  xidmətləri  isə  konkret  problemin  həlli 

sxemini və onun həlli müddətlərini göstərəcəklər.  

Mədəniyyət və təhsil  

12. M


ə

d

ə

ni h

ə

yatı islah etm



ə

k üçün n


ə

 kimi proqrmaları h



ə

yata keçir



ə

c

ə

ksiniz? 

Tbilisi  meriyasında  üzə  çıxan  nöqsanlar  müxtəlif  mədəni  tədbirlərin  keçirilməsi  və  təşkilatçılıq 

xərclərinin  qarşılanması  ilə  əlaqədardır.  Hər  il,  Tbilisobaya  və  yeni  il  şənliyinə,  meriya  birbaşa 

satınalmaları tender elan etmədən gerçəkləşdirir və satınalmalar qanunundan yan keçir.  Biz bu cür 

zərərverici  praktikadan  imtina  edəcəyik  və  oxşar  bayramları  qabaqcadan  şəffaf  bir  büdcə  ilə  qeyd 

edəcəyik.  




Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

Həmçinin,  bizim  planla,  Tbilisi  meriyasının  balansında  olan  kitabxanalarda  yenidənqurma  işləri 

aparacaq və onları müasir mediatekalara çevirəcəyik. Orda cavanların kitab oxumaqla yanaşı müasir 

texnologiyalardan  istifadə  edərək, hər  bir  gəncin  həyatında  mühüm  rol  oynayan  mədəni  və mənəvi 

qida/məhsul (el.kitab, kino, musiqi və s) ala bilmək imkanların olacaqdır.   

13.  T


ə

hsilin 


ə

lçatan  olması  üçün  v



ə

  t


ə

hsilin  keyfiyy



ə

tini  islah  etm



ə

k  üçün  sizin  s



ə

lahiyy


ə

tiniz 


ş

ə

rşiv


ə

sind


ə

 n

ə

l

ə

ri etm


ə

yi düşünürsünüz? 

Biz  məktəbəqədərki  müəssisələrin  əlçatan  olmasını  və  bu  proqramın  keyfiyyətinin  davamlı  islah 

etməsinin  qeydinə  qalacağıq.  Bununla  birlikdə,  məktəbəqədərki  təhsilin  alternativ  və  inovasiyalı 

modellərinin  tətbiqinə,  tərbiyə  olunası  uşaqların  fərdi  ehtiyaclarına  yönəlmiş  tədris  materiallarına, 

rəqəmsal və mətbu qaynaqlara dəstək veriləcəkdir;  Fiziki qüsurlu uşaqların dəstəyi üçün kompleksiv 

proqram hazırlayacağıq. 

Hər  il,  ən  azı,  10  yeni  uşaq  bağçası  açılacaq,  körpələr  evinin  vauçerləşdirilməsini  və  özəl  sektoru 

stimullaşdıracağıq  ki,  yeni  yaşayış  komplekslərdə  uşaq  bağçalarını  düzəltmək  mümkün  olsun. 

Körpələr evində uşaqların qeydiyyatı prosesini şəffaf və əlçatan edəcəyik.   

Məktəbəqədərki  təhsil  resurmərkəzlərini  yaradacağıq;  pedaqoqların  davamlı  peşə  üzrə  inkişaf 

proqramını  həyata  keçirəcəyik;  valideynlərin,  peşə  dairələri  və  ictimaiyyətin  müxtəlif  maraq 

qruplarının tədris-tərbiyə prosesinin yaxşılaşdırılmasına cəlb etməyi artıracağıq.   

Məktəblərdə dəqiq və təbiətşünaslıq, humanitar və ictimai elmlərin gücləndirilmiş tədris proqramını 

həyata  keçirməyə  dəstək  verəcəyik  və    məktəblərə  müvafiq  profilli  statusların  verilməsinin  geydinə 

qalacağıq.  Məktəblərin  beynəlxalq  dostlaşma  prosesinə  dəstək  verəcəyik;    “məktəb  və  bələdiyyə 

kitabxanaları  davamlı  təhsil  və  stabil  inkişaf  naminə”  proqramını  həyata  keçirəcəyik;  stajorluq  və 

könüllülük  mexanizmlərini  işə  salmaqla,  Tbilisi  meriyası  və  onun  sisteminə  daxil  olan  müəssisələri 

şagirdlərin  ixtisasi  istiqaməti  və  karyera  üzrə  planlaşdırmanı  proqramlaşdırmaq  üçün  əlçatan 

edəcəyik.  

İstənilən yaşda olan vətəndaşlar üçün təhsili əmək bazarında rəqabətqabiliyyətlilik və nailliyyət əldə 

etmənin  işlək  alətinə/mexanizminə  çevirəcəyik.  Bələdiyyənin  ehtiyaclarını  nəzərə  alaraq,  peşə  üzrə 

təhsil ocaqlarını təsis edəcəyik (məs., metropoliten, şəhər nəqliyyatı) və defisitdə olan peşələrin tədrisi 

və yenidən haırlama proqramlarını maliyyələşdirəcəyik. Sosial cəhətdən qorunmayan tələbələrin peşə 

təhsili üzrə oxumalarını maliyyələşdirəcəyik.  

Gələcək  nəsillərin  sağlamlığını  yaxşılaşdırmaq  üçün,  zərərverən  adətlərə  canatmalarını  azaltmaq  və 

sağlam həyat tərzini tətbiq etmək üçün, uşaqlar  və yeniyetmələr arasında fiziki tərbiyə səviyyəsinin 

yüksəlməsinə və onları kütləvi şəkildə idmana cəlb etmək məsələsinə xüsusi diqqət veriləcəkdir.   Bu 

məsədlə,  Tbilisi  Meriyasının  dəstəyi  ilə,  komandavari  idman  növlərində  məktəb  liqaları 

formalaşdırılacaq və müntəzəm şəkildə məktəb çempionluqları keçiriləcəkdir.  




Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

Təhlükəsizlik və Kriminal  

14.  S

ə

lahiyy


ə

tiniz  daxilind



ə

  cinay


ə

t

ə

  qarşı  mübariz

ə

nin,  cinay



ə

tin  prevensiyası  üçün  n



ə

  kimi  işl



ə

gör



ə

c

ə

ksiniz? 

Bildiyiniz kimi qeyd olunan məsələ özünüidarəetməçiliyin səlahiyyətlərini aşır, lakin bizim əlimizdə 

olan alətlərlə ictimai yerlərdə gözətləyən(videokameralar) cihazları quraşdıra bilərik və təhlükəsizlik 

sisteminə  qoşa  bilərik.  Həmçinin,  küçə  işıqlandırılması  şəbəkəsini  belə  bir  sisteminin  olmadığı 

yerlərdə  genişləndirə  bilərik.  Bütün  yuxarıda  qeyd  olunanlar  cinayətin  prevensiyası  üçün  atılmış 

addımlardır.  

Səhiyyə və sosial siyasə

15. Sosial siyas



ə

tiniz nec



ə

 olacaq v



ə

 ş

ə

h

ə

rd

ə

 hansı sosial proqramları h

ə

yata keçirm



ə

yi planlaşdırırsınız? 

Bələdiyyə  səviyyəsində  ictimai  və  ilkin  səhiyyə  istiqamətlərini  gücləndirmək  üçün  Tbilisi 

rayonlarında  “səhiyyə  mərkəzləri”  (200,000  –  400,000  əhali  üçün)  quraşdırılacaqdır.  Mətkəzin 

fəaliyyəti  hərəkət  arealında  xəstəliklər  vaxtlı  üzə  çıxarmağı  və  prevensiya  yönəlmiş  olacaqdır,  bu 

məqsədlə  onlar  kuratorluğunu  həyata  keçirdikləri  rayonda  yaşayan  əhalinin  ailə  həkimləri  ilə  sıx 

əməkdaşlıq  edəcəklər,  epidemoloji  parametrlərə  görə  lokal  ehtiyacları,  tələbatları  və  problemləri 

eyniləşdirəcəklər.  Bu vətəndaşlar səhiyyə ehtiyacları ilə bağlı məlumatlar alacaqlar və təfəkkürlərini 

yüksəldəcəklər.  

Hamılıqlı  səhiyyənin  qısaldılması,  dərmanların  və  müayinələrin  bahalaşması  fonunda,  əhalinin 

xərclərini  çox  artırır.  Bu  problemi  Tbilisidə  real  tibii  sığortanı  tətbiq  etməklə  aradan  qaldıracağıq. 

Tbilisililər üçün təklif olunan sığorta paketi dövlət tərəfindən yalnız qismən qarşılanan xidməti tam 

dolduracaq,  ambulatoriyada  müayinələri  və  dərmanla  müalicəni  genişləndirəcəkdir  ki,  bu 

Tbilisililərin  cibindən  ödənilən  xərcləri  kəskin  şəkildə  azaldacaqdır.  Sığorta  məhsulları  hazırlanacaq 

və onlarda bunlar əks olunacaqlar: 1. Hamılıqlı səhiyyə proqramı ilə maliyyələşən pasient tərəfindən 

həmmaliyyələşdirməni  ödəmək;  2.  İlkin  səhiyyənin  genişləndirilmiş  komponenti;  3.Dərmanlarla 

müalicə  komponenti.  Meriya  deferensiyalaşdırılmış  yanaşma  prinsipi  ilə  əsaəsn  bu  qrupa  aid  olan 

vətəndaşları sığorta ilə təmin edəcəkdir: I kateqoriya –ailələri “sosial cəhətdən qorunmayan ailələrin 

verilənlər  bazasında”  70,000-100,000  xalla  qeydiyyatda  olan  şəxslər;  II    kateqoriya  -    6-dan  17  yaşı 

olan şəxslər; III  kateqoriya - illik 40,000 laridən az gəliri olan və aylıq 1000 lari və daha çox gəliri 

olan şəxslər; IV kateqoriya – aylıq  1000 laridən az gəliri olan şəxslər. 

Hazırda,  Tbilisi  Meriyası  və  qamqeobaları  tərəfindən  vətəndaşların  fərdi  tibbi  və  sosial  ehtiyacları 

qiymətinin  tam  ya  qismən  ödənməsi  komissiya  xarakterlidir,  buna  görə  də  bu  proses  nəsə  bir 

standartlaşmaqdan və sistemləşdirilməkdən məhrumdur. Fərdi tibbi və sosial yardımetmənin obyektiv 

meyarları və requlyasiyaları hazırlanacaqdır. Bundan sonra yardım yalnız xüsusi və fövqəladə hallarda 



Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

ediləcəkdir,  çünki  səhiyyə  ilə  bağlı  maliyyə  xərcindən  vətəndaşlar  mahiyyət  etibarı  ilə  tibbi  sığorta 

üzrə bələdiyyə proqramı vasitəsilə yayıncaqlar.  

16.  Ş


ə

h

ə

rinizd

ə

  s


ə

hiyy


ə

nin  ümumi  indikatorlarını  yaxşılaşdırmaq  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

r

ə

 

ə

atacaqsınız? 



Altına  xətt  çəkilərək  qeyd  olunmalıdır  ki,  bələdiyyə  səhiyyəsinin  paytaxta  muxtariyyəti  çatışmır, 

çünki  o  praktiki  olaraq  hər  bir  komponentdə  mərkəzdən  asılı  vəziyyətdədir.  Buna  müvafiq  olaraq, 

sağlamlıq və səhiyyə üzrə monitorinq və qiymətləndirmənin adekvat sistemi də  mövcud deyildir.   

Tərəfimizdən təklif olunan bələdiyyənin səhiyyə proqramının (yuxarıda bax)  hərəkət planını həyata 

keçirmək  planını  realizə  etmək  nəticəsində:  bələdiyyənin  səhiyyə  sisteminin  əsası  qoyulacaqdır 

(monitorinq  və  qiymətləndirmə  sistemi  hesaba  alınmaqla),  ilkin  və  ictimai  səhiyyə  istiqaməti  hiss 

olunacaq  dərəcədə  yaxşılaşdırılacaq,  hamılıqlı  səhiyyə  proqramının  xərcləri  müəyyən  dərəcədə 

yaxşılaşdırılacaqdır, sığortalı tibb istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılacaqdır.  

Hamılıqla qəbul olunan standartlara müvafiq olaraq ətrafmühiti qoruma və tibbi ekologiya sahəsində 

araşdırmalar dəstəklənəcədkir.  

Sağlam həyat tərzi və sağlam ətrafmühithaqqında əhalinin təfəkkürü səviyyəasini yüksəltmək məqsədi 

ilə şagirdlər və ali məktəb tələbələri üçün müxtəlif tədris layihəsi hazırlanacaqdır.   

Bütün bunlar isə paytaxt əhalisinin rifahına və sağlamlığına müsbət şəkildə əks olunacaqdır.   

17.  Ş


ə

h

ə

rd

ə

  sığıncağı  olmayanların  sosial  ş



ə

raitl


ə

rini  yaxşılaşdırmaq  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

gör



ə

c

ə

ksiniz? 

Evləri  olmayanlar  sığıncağındakı  benefisiyarların  sayı  bu  gün  təklif  olunan  yerlərdən  azdır.  Biz, 

sığıncaqda müvəqqəti yaşayan insanlar üçün yaşayış şəraitlərini yaxşılaşdırmağı bir neçə komponenti 

əlavə etməklə planlaşdırırıq. Həmçinin, onlar üçün işlə təminetmək məqsədi ilə bələdiyyə proqramı 

hazırlayacağıq və o, onların maliyyə vəziyyətlərinə dəstək verəcəkdir.  

Ekologiya, rekreasiya və idman  

18. Ş

ə

h

ə

rin ekoloji c

ə

h

ə

td

ə

n  v


ə

ziyy


ə

tini islah etm



ə

k üçün n


ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r

ə

 

ə

l atacaqsınz?  

Tbilisi  meriyasının  dəstəyi  və  hər  bir  maraqlanan  şəxsin:  ictimaiyyətin,  yerli  və  dövlət,  hakimiyyət 

orqanlarının,  təhsilin,  səhiyyənin,  nəqliyyatın,  polisin,  ğzəl  sektorun,  həmçinin  QHT-in  və  siyasi 

partiyalar  nümayəndələrinin,  Dünya  Səhiyyə  Təşkilatının  (WHO)    məsləhətlərini  nəzərə  alaraq, 

müvafiq hərəkət planına görə “Sağlam şəhər” proqramı tətbiq olunacaqdır.  

Hər bir maraqlanan tərəfin həmiştirakı ilə Tbilisidə ətrafmühiti qoruyan, Avropa İttifaqı standartlara 

müvafiq  normativ  aktlar  tətbiq  olunacaqdır.    Şəhərin  torpaqla    faydalanmasının  baş  planı  yalnız 




Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 



 

yüksəkkvalifikasiyalı  və  şəffaf  ətrafmühiti  qoruyan  ekspertizası  keçirildikdən  və  onun  açıq 

müzakirəsindən sonra təsdiq olunacaqdır.  

Tbilisi  energetikasının  davamlı  inkişafının  hərəkət  planı  (2011-ci  ildə.)    və  Tbilisinin  ətrafmühiti 

qroumaq strategiyasına söykənərək (2015-2020-ci ilərdə) paytaxtın atmosfer havasının avtonəqliyyat 

tüstüsü ilə çirklənmənin azaldılması strategiyası və hərəkət planı.   

Atmosfer 

havasının 

keyfiyyətini 

qiymətləndirən 

nəzarət 

şəbəkəsi 

genişlənəcək 

və 


modernləşdiriləcəkdir  (5  stansiya  əlavə  olunacaqdır);  hava  keyfiyyətinin  monitorinqi  və 

qiymətləndirilməsinin kamil, müasir sistemi qüvvəyə minəcəkdir.   

Qalıqların idarəetmək planı hazırlanacaq və onun nəzdində tikinti, o cümlədən, təhlükəli qalıqların, 

yerləşdirilməsi  və  idarəsi  məsələləri  hazırlanacaqdır.  Köhnə  və  işlək  olan  qalıqlar  poliqonunda 

mütəmadi  olaraq  torpaq,  yeraltı  sular  və  hava  monitorinqi  keçiriləcəkdir  ki,  onlar  çirkləndikdə,  bu 

ərazilərin zibilliklərinə yaxın yaşayan əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün operativ tədbirlərə 

əl atılsın.  

Həm  köhnə,  həm  də  yeni  tikilən  yaşayış  evlərində  fərdi  isitmə    sistemləri  quraşdırılmışdır.  Hər  bir 

binanın  enerjieffektliliyi  ilə  bağlı  ciddi  problemləri  varıdır.  Buna  müvafiq  olaraq  enerji  itkiləri    və 

isitməyə  sərf  olunan  xərclər  çox  böyükdür.  Bu  ciddi  problemi  həll  etmək  məqsədi  ilə,  “Qurucular” 

komandası  enerji  effektli  proqramları  həyata  keçirməyi  qarşıya  məqsəd  qoymuşuq.  Proqrama  görə, 

hər  biri  tikilməkdə  olan  korpusa  enerji  effektlili  ilə  bağlı  tələbatlar  qoyulacaq.  Bu  binanın  enerji 

itkilərini  əhəmiyyətli  dərəcədə  azaldılmasını,  istilik  və  isti  sunun  mərkəzləşmiş  sisteminə  keçməyi 

nəzərdə tutur. Artıq mövcud olan binaların bina mülkədarları ittifaqları ilə əməkdaşlıqla və qarşılıqlı 

məfəət    razılaşması  əsasında  binalar  isitiliklə  örtüləcək,  enerji  itkiləri  azaldılacaq  və  fərdi  isitmə 

sistemləri mərkəzi isitmə və isti su  təminatı sistemləri ilə əvəz olunacaqdır.  

19.  Ş

ə

h

ə

rd

ə

  rekreasiv  zonaların,  parkların  genişl



ə

nm

ə

si  v

ə

  inkişafı  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

ri 


planlaşdırırınız? 

Tbilisinin  33  məhəlləsindən  yalnız  9  nisbətən  adekvatlı  rekreasiya  məkanı  ilə  təmin  olunmuşdur.    

Rəsmi  məlumatla,  şəhərin  hər  bir  sakinin  üzərinə  yaşıllaşdırmanın  ortalama  həcmi  (4  kv.m-rdə) 

avropa  şəhərlərinin  eyni  gpstricisindən  on  dəfə  azdır.  Bu  cəhətdən  şəhərin  tikintilər  aparılan 

hissəsində  vəziyyət  daha  da  faciəvidi    (1,5  kv.m).  Bütün  bunlar,  paytaxtın,  havanın  çirklənməsinin 

yüksək dərəcəsi oyana qalsı, oksigen cəhətdən korluq çəkdiyini göstərir.  Şəhər üçün həyati məna kəsb 

edən yaşıllığı genişləndirmək üçün, hər bir maraqlanan tərəfin aktiv iştirakı ilə bələdiyyə proqramı və 

onun  hərəkət  planı  hazırlanacaqdır,  binalar  üçün  yeni  standartlar  təyin  olunacaqdır.  Rekreasiv 

zonanın  genişlənməsinə  imkan  olmayan  yerlərdə  isə  adam  başı  mövcud  olan  4-7  m²  yaşıl  sahə, 

minimum  10 m²-ə  qədər artırılacaqdır,  şəərin mərkəzində  -  1,5 m²,    3-5 m²-ə  qədər artacaqdır; hər 

yeni korpus sakininə  - 10 m² yaşıl sahə düşəcəkdir; hər 5 bina üçün minimum bir  100-500 m² park 

salınacaqdır; bütün yeni tikilən parkların sahəsi  100-500 m² olacaqdır; Tbilisi miqyasında 10 müasir 




Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 

10 



 

park  salınacaqdır,  hər  bir parkın  sahəsi  -  2-4 ha olacaqdır.    Dünya  şəhərlərində yaşıllıq  üzrə  uğurla 

tətbiq olunan innovasiyalı formalardan istifadə oluancaqdır.  

Tikinti  şirkətlərini  öhdələndirən  requlyasilar  tətbiq  olunacaq  ki,  ətrafmühitin  qaydalarına  və 

yaşıllaşdırmaq normalarına riayət etsinlər.  

20.  İdman  v



ə

  sağlam  h



ə

yat  qaydasını  inkişaf  etdirm



ə

k  üçün  v



ə

  idman-rekreasiv  infrastrukturun 

yaxşılaşdırılması üçün n

ə

l

ə

ri etm

ə

yi planlaşdırırsınız? 

Gələcək  nəsillərin  sağlamlığını  yaxşılaşdırmaq  üçün,  zərərverən  adətlərə  canatmalarını  azaltmaq  və 

sağlam həyat tərzini tətbiq etmək üçün, uşaqlar  və yeniyetmələr arasında fiziki tərbiyə səviyyəsinin 

yüksəlməsinə və onları kütləvi şəkildə idmana cəlb etmək məsələsinə xüsusi diqqət veriləcəkdir.   Bu 

məsədlə,  Tbilisi  Meriyasının  dəstəyi  ilə,  komandavari  idman  növlərində  məktəb  liqaları 

formalaşdırılacaq və müntəzəm şəkildə məktəb çempionluqları keçiriləcəkdir.  

İctimai  səhiyyə  proqramı  hazırlanacaq.  Bu  proqramda  həm  şəhərin,  həm  də  onun  rayonları 

səviyyəsində sağlam mühit və sağlamlığı təmin etmək məsələlərinə lazımlı yer veriləcəkdir.  

Tbilisi  

1.  Ş

ə

h

ə

rd

ə

  piyadaların    t



ə

hlük


ə

sizliyi  v



ə

  komfortunu  yaxşılaşdırmaq  üçün  n



ə

  kimi  t



ə

dbirl


ə

r  etm


ə

yi 


düşünürsünüz? 

Bizim  hamıya:  piyadaya,  velosipedlə,  maşınla,  ictimai  nəqliyyatlar  yol  gedənlərə  komfortlu  mühit 

yaratmalıyıq. Bununla belə, nəqliyyat mühiti müasir şəhərin dinamik tələbatlarına eyni zamanda və 

eynicür cavab verməlidir. Vətəndaşlar  və şəhərə gələn qonaqlar üçün mobillik və təhlükəsiz hərəkət 

imkanını  verməlidir.      İctimai  nəqliyyat  sahəsində  kardinal  dəyişikliklərə  ehtiyac  var,  o  cümlədən, 

fiziki qüsurlu şəxslər, uşaqlar və yaşlılara yəhlükəsiz və komfortlu hərəkət etmək imkanı verilməlidir. 

Meriyada işə başlamağımızın əvvəlindəcə və sonradan, meriya və rayon qamqeobaları nümayəndələri 

mütəmadi  olaraq    fiziki  qüsurlu  şəxslərin,  piyadaların,  uşaqların,  yaşlıların  nə  kimi  əngəllərlə 

qarşılaşdıqlarını qeydə alır və qiymətləndirirlər. Bu məlumat vebsəhifədə yerlədiriləcək və vətəndaşlar 

öz  məlumatlarını  da  yükləyə  biləcəklər,  meriyanın  müvafiq  xidmətləri  isə  konkret  problemin  həlli 

sxemini və onun həlli müddətlərini göstərəcəklər.  

2. Ş


ə

h

ə

rd

ə

 avtomobil h



ə

r

ə

k

ə

t qaydalarını s



ə

hmana salmaq v



ə

 tıxacları azaltmq üçün n



ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r

ə

 

ə

l atmağı düşünürsünüz? 

Tbilisidə  nəqliyyat  problemi  komplekssiv  xarakter  daşıyır.  Onu  yalnız  nə  yol  infrastrukturunu 

yaxşılaşdırmaqla, nədə “sitiparkla” müqaviləyə xitam verməklə həll etmək olar. Daha betəri də budur 

ki  nəqliyyat  problemləri  yalnız  avtomobil  sahiblərinə  aid  deyildir.  İctimai  nəqliyyat  sahəsində 

kardinal dəyişikliklərə ehtiyac var və bu piyadaların, o cümlədən, fiziki qüsurlu şəxslərin, uşaqların və 

yaşlıların təhlükəsiz və komfortlu hərəkəti üçün əlverişli şəraitlər yaratmaq üçündür.  



Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 

11 



 

Nəqliyyat  problemini  həll  etmək  üçün  əhəmiyyətli  addımlar  atılacaqdır.  Bu  addımlar  yol 

infrastrukturunun  modernləşdirilməsini  və  nəqliyyat  nöqtələrini  optimallaşdırılmasını,  o  cümlədən, 

yeni  yol  obyektlərini  yaratmağı  nəzərdə  tutur.  Bu  cəhətdən  hazırlanmış  planda  qabaqcıl  avropa 

şəhərlərinin təcrübəsi nəzərə alınacaqdır.   

Parketmə  üzrə  tamamilə  yeni  model  tətbiq  olunacaqdır.  Yeni  zonalaşdrımaq  mexanizmi  qüvvəyə 

minəcəkdir,  yəni  park  etmə  qiyməti  yerinə,  vaxtına  və  avtomobilin  növünə  görə  fərqlənəcəkdir.bu 

cür yanaşma yerində tələbatı, həmçinin azad və tutulmuş yerlərin müqayisəsini tənzimləyəcəkdir.  

İntensiv  parkinq  yerlərində  “küçədən  kənar”  yerüstü  və  yeraltı  yerlər  düzəldiləcəkdir.  “Sitipark”  ya 

budur  ki  Meriyanın  yeni  nəqliyyat  siyasətinə  qoşulacaq,  yaxud  da,  onunla  müqaviləyə  xitam 

veriləcəkdir.  

Taksilər  üçün  qeydiyyat-sayğaclanma  requlyasiyaları  tətbiq  ediləcəkdir.  İş  cədvəllərinin 

sinxronlaşması  eyni  anda  işləyən  taksilərin  sayını  azaldacaqdır.  Taksilər  dayanacağı  düzəldiləcək  və 

onları çağırmaq sistemi inkişaf etdiriləcəkdir. Bu istifadəçinin axtarışında azad maşınların çoxluğunu 

minimuma endirəcəkdir.  10,000-ə qədər taksini mərhələvi şəkildə hibrid maşınlarla əvəz edəcəyik.   

3. Sahibsiz heyvanlar problemini h



ə

ll etm


ə

k üçün n


ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r düşünmüsünüz? 

Sahibsiz  heyvanlarla  əlaqədar:  bu  istiqamətdə  işləyən  qeyri-hökumət  təşkilatları  ilə  sıx  əməkdaşlıq 

edəcəyik  və  onlarla  birgə  elə  təbirlər  keçirəcəyik  ki,  vətəndaşların  sağlamlığı  üçün  qorxulu  riskləri 

minimuma  endiriləcəkdir.    Tbilisidə  itlərin  və  pişiklərin  saxlanılması  və  onların  populasiyasının 

idarəsi qaydaları, onların qorunmasına sərt nəzarət təyin ediləcəkdir.   

4. Tamamlanmamış,  q

ə

za v


ə

ziyy


ə

tind


ə

 olan binaları problemini h



ə

ll etm


ə

k üçün n


ə

 kimi işl



ə

r görm


ə

yi 


planlaşdırırsınız? 

Özəl sektorla sıx əməkdaşlıqla və vətəndaşlarla bilavasitə əlaqə əsasında, biz qəzalı evlərdə yaşayanlar 

üçün xüsusi proqram təşkil edəcəyik. Proqramın məqsədi elə bir effektli prosesi təşkil etmək istəyir ki

o  qəzalı  binaları  yeni  yaşayış  binaları  ilə  əvəz  etməyi  nəzərdə  tutur.  əvəz  etmə  minimal  və  effektli 

sərfiyyat, düzgün memari inşaat və əhali ilə ədalətli münasibəti saxlamaq şərti ilə.  Hazırda qəzalı evdə 

yaşayan  vətəndaş,  ən  azı,  ödənişsiz  eyni  ölçüdə  olan  keyfiyyətli  evə  keçə  bilər.  ən  acınacaqlı 

vəziyyətdə  olan  binalardan  başlayacağıq  və  4  il  ərzində  Tbilisidə  qəzalı  və  dözülməz  şəraitdə 

yaşayanların problemlərinin həllində əhəmiyyətli dəyişmələr edəcəyik.  

5. Ş

ə

h

ə

rin tarixi simasını qorumaq üçün n

ə

 kimi t


ə

dbirl


ə

r

ə

 

ə

l atacaqsınız? 

Bütün məhəllələr reabilitasiya olunacaqdır. Mədəniyyət irsiyyatı kimi qəbul olunan evlər məsələsində 

vətəndaşlarla  və  sərmayədarla  bilavasitə  əməkdaşlıqla  bir  proqram  hazırlanacaqdır.  Bu  proqram 

mədəniyyət irsiyyatını vətəndaşlar və Tbilisi üçün gəlir mənbəyi edəcəkdir.   



Tenqiz Şerqelaşvili, Quruculuq Hərəkatı 

www.partiebi.ge

  

 

12 



 

6. Tbilisinin k



ə

narından keç



ə

n d


ə

miryolunun salınması m



ə

s

ə

l

ə

sin


ə

 nec


ə

 yanaşırsınız? 

Tbilisinin  kənarından  keçən  dəmiryolu  layihəsi  “Milli  hərəkat”  dövründə  başladı  və  ona  ümumi 

dəyərinin  65%  -213  milyon  ABŞ  dolları  sərf  olundu.  Layihənin  tamalanması  geridə  qalan  137  miln 

ABŞ  dolları  tələb  edir.  Qeyd  olunasıdır  ki,  layihə  qabaqcadan  hesablamalar  aparmadan,  texniki-

iqtisadi məqsədəuyğunluğu əsaslandırılmadan həyata keçməyə  başladı. 2013-cü ildən sonra aparılan 

araşdırmalar  isə  bu  kimi  mənfi  amilləri  üzərə  çıxartmışdır:  Dəmiryolunun  ötürücülük  qabiliyyəti 

24%-lə azalır; cəmi xərclənmələr, istər əməliyyat xarakterli, istər saxlanılması ilə bağlı olanlar, 57%-lə 

artır;  növbəti  11  il  ərzində  bütün  xərci  126  mln  dollardan  197  mln  dollara  imi  artacaqdır;   reslərin 

ümumi uzunluğu 48 km-ya kimi artır və buna stansiyalar gedən reslər də əlavə olunur – 22 km; yük 

qatarının gündəlik hərəkəti 50%-lə artır; lokomotivlər parkını 26%-lə artırmağa da ehtiyac olur.  

Həmçinin  qeyd  olunmalıdır  ki,  illik  qulluq  göstərmək və  əməliyyat  xarakterli  xərclər  bu  dəmiryolu 

üçün 12.2 mln dollara qədər artacaqdır (mövcud olanla müqayisədə  +51%); Qatarın əməliyyat xərci 

35%-lə artır; İnfrastrukturun əməliyyat xərci 31%-lə artır; İnfrastruktura qulluq etmək xərci 73% -lə 

artır. 

SC „Gürcüstan Dəmiryolu” həmin dəmiryolun tamamlanması mərhələsində  Ernst and Young auditor 



şirkətinə layihə nəticəsində azad olmuş ərazilərin bazar qiymətinin müəyyənləşdirilməsini sifriş etdi.  

Şirkət  bunun  30  mln dollar  olduğunu müəyyənləşdirdi,  bu  rəqəm  layihənin  sərmayə dəyərindən  12 

dəfə azdır. 

Bütün bu qeyd olunanlardan və Tbilisinin ehtiyaclarından irəli gələrək hesab edirik ki,  şəhərin yük 

daşımaları üçün ayrıca yolu olmalıdır, sərnişin daşımaları üçün isə olduğu kimi yerində qalmalıdır. Bu 

cür yanaşma ilə biz, bir tərəfdən, Tbilisini həddindən ziyadə yük axınlarından azad edəcəyik, ikinci 

tərəfdən isə, şəhərin köhnə çevikliyini, tranzit rolunu  saxlayacağıq və şəhər əlavə ləngimələr olmadan 

sərnişinlərə xidmət edəcəkdir.  

Lakin  hesab  edirik  ki,  qeyd  olunan  sahədə  qatarların  kamil  hərəkəti  üçün  tikinti  nəticəsində  üzə 

çıxmış  ekoloji  risklər  üzərində  əlavə  araşdırmalar  aparılmalıdır  ki,  təhlükələri  minimum  dərəcəyə 



endirilə bilsin.  

Yüklə 162,97 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə