The world bank
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Respublikasinin ödəniş və qiymətli kağizlar üzrə klirinq və hesablaşmalar sistemləri
| DÜNYA BANKI MÜSTƏQİL DÖVLƏTLƏR BİRLİYİ ÖDƏNİŞ VƏ QİYMƏTLİ KAĞIZlLAR HESABLAŞMALAR TƏŞƏBBÜSÜ
Azərbaycan Respublikasinin ödəniş və qiymətli kağizlar üzrə klirinq və hesablaşmalar sistemləri FEVRAL 2006-CI İL Minnətdarlıq
Bu hesabat beynəlxalq və yerli ekspertlərin birgə fəaliyyəti nəticəsində hazırlanmışdır. Beynəlxalq ekspertlər qrupu 30 yanvar- 3 fevral 2006-ci il tarixlərində Azərbaycanda səfərdə olmuşdur. Qrup cənab Xose Antonio Qarsia (Dünya Bankı, missiyanın rəhbəri), cənab Sait Abdülkərimov və cənab Aleksandr Şişlovdan (MDBÖT-nün katibliyi qismində QBHM) ibarət olmuşdur. Azərbaycan Milli Bankı qrupuna xanım Kəmalə Qurbanova (Ödəniş Sistemləri Departamentinin Direktoru) rəhbərlik etmişdir. Bu missiya öz işlərində cənab Şişlovun 2005- ci ilin ortalarında həyata keçirdiyi səfərin nəticələrinə əsaslanmışdır.
ÖN SÖZ
Latın Amerika və Karib regionunda Qərb Yarımkürəsi Ödəniş və Qiymətli Kağızlar Klirinq və Hesablaşmalar Təşəbbüsünün (QYT) uğurlu tətbiqindən sonra, 2004-cü ilin sentyabr ayında Dünya Banki Müstəqil Dövlətlər Birliyi Ödəniş və Qiymətli Kağızlar Klirinq və Hesablaşmalar Təşəbbüsünü (MDBÖT) həyata keçirməyə başladı. MDBÖT-nün məqsədi MDB-yə üzv dövlətlərdə ödəniş və qiymətli kağızlar sisteminin təhlükəsizliyini, səmərəliliyini və bütövlüyünü təkmilləşdirmək məqəsədilə bu sistemlərin gücləndirilməsinə yardım etməkdir. Təşəbbüsün uzun müddətli məqsədi region daxilində ödəniş və qiymətli kağızlar üzrə hesablaşmalar sistemlərinin davamlı inkişafını təmin edəcək institusional quruculuq işlərini həyata keçirməkdir.
MDBÖT-nün əsas komponenti ödəniş və qiymətli kağızlar sistemində geniş təcrübəsi olan beynəlxalq və yerli ekspertlərdən ibarət Beynəlxalq Məsləhət Şurasıdır (BMŞ). Dünya Bankından olan nümayəndələrlə yanaşı, BMŞ-da Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankının (BHB) Ödəniş və Hesablaşmalar Komitəsinin (ÖHK) Katibliyi,Fransa Bankı, Avropa Mərkəzi Bankı (AVMB), Beynəlxalq Valyuta Föndu (BVF), Isveçrə Milli Bankı (İMB) və ABŞ Qiymətli Kağızlar və Xarici Valyuta Komissiyası (QXK) təmsil olunur. Proqramin sonrakı mərhələlərində BMŞ-na digər mərkəzi bankların, qiymətli kağızlar komitələrinin və beynəlxlaq təşkilatların qoşulacağı gözlənilir.
Keyfiyyət və səmərəliliyi təmin etmək məqsədilə, MDBÖT iki mühüm elementdən ibarətdir. Birincisi, bütün araşdırmalar ölkə rəsmilərinin yaxın iştirakı ilə həyata keçirilir və layihə ölkələrdə həyata keçirilmiş mövcud işlərə əsaslanır. İkincisi, təşəbbüs BMŞ vasitəsilə cari təcrübələri aydınlaşdırmaq, məsləhət və alternativ baxışlar təmin etmək məqsədilə mövzu ilə bağlı beynəlxalq və yerli təcrübəyə çox böyük əhəmiyyət verir.
Təşəbbüsün həyata keçirirdiyi tədbirlərə aşağıdakılar daxildir: hər bir ölkənin ödəniş, klirinq və hesablaşmalar sisteminin sistematik təsvirini verən və ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulmuş hesabatların hazırlanması, ölkə rəsmilərinə gizli əsasda tövsiyələrin verilməsi, BMŞ görüşləri vasitəsilə ölkə araşdırmalarını müzakirə etmək və gələcəl fəaliyyətlə bağlı məsləhətlər vermək, xüsusi mövzularla bağlı seminarların təşkil edilməsi, təşəbbüsün gördüyü işləri, həmçinin ödəniş sistemi sahəsi ilə bağlı digər məlumarları işıqlandıran internet səhifəsinin (www.cis-pi.org) hazırlanması və layihənin davamlılığını təmin etmək məqsədilə işçi qruplarını dəstəkləmək.
Qazaxstan Banklararası Hesablaşmalar Mərkəzi (QBHM) hazırda MDBÖT-nün Katibliyi rolunu icra edir və prosesin davamlı olmasında mühüm rol oynayır. Bu məqsədlə, təşəbbüs mərkəzin kompüter sistemini gücləndirməyə yardım etmişdir. Bundan əlavə, bir sıra ölkələrin ödəniş və hesablaşmalar sistemində fəaliyyət göstərən qurumların nümayəndələri QBHM koordinasiyasında həyata keçirilən araşdırmalarda iştirak etmiş və bu da öz növbəsində regionda biliklərin və nou-xaunun ötürülməsində mühüm rol oynamışdır. QBHM-lə birlikdə işçi qrupları təşəbbüs çərçivəsində yaradımış infrastrukturdan istifadə edəcək və regionda ödəniş və qiymətli kağızlar klirinq və hesabalaşmalar mövzusunun müzakirəsi, koordinasiyası üçün forum rolunu oynayacaqlar.
Azərbaycan Milli Bankının yaxın dəstəyi ilə MDBÖT tərəfindən hazırlanmışdır.
İXTİSARLARIN SİYAHISI
ATM Bankomat AZIPS Real vaxt rejimli banklararası ödəniş sistemi XÖHKS Xıra Ödənişlər üzrə Hesablaşma və Klirinq Sistemi BBVB Bakı Banklararası Valyuta Birjası
BFB Bakı Fond Birjası BHB Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı MDBÖT Müstəqil Dövlətlər Birliyi Ödəniş və Klirinq Təşəbbüsü MDB Müstəqil Dövlətlər Birliyi ÖHSK Ödəniş və Hesablaşmalar Sistemləri üzr Komitə QKMD Qiymətli Kağızlar üzrə Mərkəzi Depozitari NK Nazirlər Kabineti
DVP Çatdırılma ödənişə Qarşı EFTPOS Satış nöqtələrində vəsaitlərin elektron köçürməsi FIFO
Birinci daxil olan birinci çıxar prinsipi ÜDM Ümümdaxili Məhsul BMUS Beynəlxalq Muhasibat Uçotu Standartları BMŞ Beynəlxalq Məsləhət Şurası ISIN Qiymətli Kağızların Beynəlxalq Nömrələməsi QBHM Qazaxstan Mərkəzi Bankının Bnaklarası Hesablaşmalar Mərkəzi
YMI Yerli Maliyyə Idarəsi
AMB Azərbaycan Milli Bankı MDM Milli Depozitari Mərkəzi
Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|