Tofiq (41): tofiq (31). qxd qxd
Yüklə 43,52 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Òîïëó Àçðáàj‡àí Ìèëëè Åëìëð Àêàäåìèjàñû Ôîëêëîð Èíñòèòóòóíóí Åëìè Øóðàñûíûí ãðàðû èë ÷àï îëóíóð. Áàø ðåäàêòîð: Ðåäàêñèjà ùåjòè
- Èñðàôèë Àááàñëû, Êàìàë Àáäóëëà, Fƒzuli Bayat, ؃êðƒ Àìàíìûðàò Áàéìûðàäîâ (Òöðêìÿíèñòàí), Íèçàìè † ô ðîâ
- Kazûmoülu, Òî ôèã Ìëèêîâ (Ðó ñè jà), Åë õàí Ìì ìä ëè, Ò‰ ð Ìèðç jåâ (ˆç áêèñòàí), Ãàðà Íà ìà çîâ, Á êèð Í áè jåâ, Îë æàñ
- Ìñ’óë êàòèá: Òàùèð Îðó‡îâ Èí…èëèñ‡ñèí ìñ’óë: Ñåéðàí ßëèjåâ Ðóñ‡àñûíà ìñ’óë: Àñëàí Ìììäëè Íøðèí ìñ’óë
- çèç ËÊÁÐËÈ “Ää Ãîðãóä”. Åëìè-äáè òîïëó, IV . Áàêû, “Íóðëàí” íøðèjjàòû, 2011
- Qorqudşünaslıq: axtarışlar, aşkarlamalar Asif HACIYEV “DƏDƏ QORQUD KİTABI”NIN ŞƏRHLİ OXUNUŞU “DƏDƏ QORQUD KİTABI”NIN ŞƏRHLİ OXUNUŞU
- Açar sözlər
- Keywords
| ÀÇÐÁÀJ†ÀÍ ÌÈËËÈ ÅËÌËÐ ÀÊÀÄÅÌÈJÀÑÛ ÔÎËÊËÎÐ ÈÍÑÒÈÒÓÒÓ ÄÄ ÃÎÐÃÓÄ Åëìè-äáè òîïëó IV (41) ÁÀÊÛ - 2011 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Òîïëó Àçðáàj‡àí Ìèëëè Åëìëð Àêàäåìèjàñû Ôîëêëîð Èíñòèòóòóíóí Åëìè Øóðàñûíûí ãðàðû èë ÷àï îëóíóð. Áàø ðåäàêòîð: Ðåäàêñèjà ùåj'òè: Èñðàôèë Àááàñëû, Êàìàë Àáäóëëà, Fƒzuli Bayat, ؃êðƒ Àìàíìûðàò Áàéìûðàäîâ (Òöðêìÿíèñòàí), Íèçàìè † ô ðîâ, Kamran liyev, Ìÿùÿððÿì † ô ðëè, Ïàøà ôíäèjåâ, ßô ç ëä - äèí ñ…ðîâ, Èñà áèáájëè, ƒ ñåjí Èñìàjûëîâ, Muxtar Kazûmoülu, Òî ôèã Ìëèêîâ (Ðó ñè jà), Åë õàí Ìì ìä ëè, Ò‰ ð Ìèðç jåâ (ˆç áêèñòàí), Ãàðà Íà ìà çîâ, Á êèð Í áè jåâ, Îë æàñ у ëåj ìåíîâ (Ãà çà õûñ òàí), Îñìàí Ôèêðè Ñÿðòãàéà (Òöð êèéÿ), Ôèêðò Òƒð êìí (Òƒðêèj) Áàø ðå äàê òîðóí ìƒà âèíè: Såjôääèí Ðçà ñîj Ìñ’óë êàòèá: Òàùèð Îðó‡îâ Èí…èëèñ‡ñèí ìñ’óë: Ñåéðàí ßëèjåâ Ðóñ‡àñûíà ìñ’óë: Àñëàí Ìììäëè Íøðèí ìñ’óë: çèç ËÊÁÐËÈ “Ää Ãîðãóä”. Åëìè-äáè òîïëó, IV. Áàêû, “Íóðëàí” íøðèjjàòû, 2011 ISBN 5-86874-062-7 © Ôîëêëîð Èíñòèòóòó, 2011 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Qorqudşünaslıq: axtarışlar, aşkarlamalar Asif HACIYEV “DƏDƏ QORQUD KİTABI”NIN ŞƏRHLİ OXUNUŞU “DƏDƏ QORQUD KİTABI”NIN ŞƏRHLİ OXUNUŞU (MÜQƏDDİMƏ ÜZRƏ) (MÜQƏDDİMƏ ÜZRƏ) XÜLASƏ “Dədə Qorqud” eposu bir neçə tarixi mərhələni özündə əks etdirən bədii sənət abidə- sidir. İlkin nüsxədə deyil, sonradan üzü köçürülən əlyazmada dövrümüzə gəlib çatmış bu abidənin məzmunca əslinə uyğun anlaşılması bəzi məqamlarda mübahisəli olaraq qal- maqdadır. Bunun nəzərə alaraq, Drezden nüsxəsindəki yazılışı səhifələr üzrə sətir-sətir göstərib qarşısında transkripsiya variantını və mübahisəli oxunuşlara şərhlər verməyi lazım bilirik. Açar sözlər: abidə, oxunuş, şərh, ilkin nüsxə, mərhələ READING OF THE BOOK “DADA GORGUD” WITH COMMEN READING OF THE BOOK “DADA GORGUD” WITH COMMEN - - TARIES (ON-LNTRODUCTION) TARIES (ON-LNTRODUCTION) SUMMARY The epos “Dada Gorgud” is the literary monument, lt reflects some historical peri- ods. We have not the original variant of thes epos, and there are some controversial points connected with of the epos. The author points out the nessity of giving the tran- scription of the words from Drezden manuscript and commentaries on controversial red- ing of words and word combinations. Keywords: monument, rading, commentary, epos, period, manuscript ЧТЕНИЕ КНИГИ «ДЕДЕ КОРКУТ» С КОММЕНТАРИЯМИ ЧТЕНИЕ КНИГИ «ДЕДЕ КОРКУТ» С КОММЕНТАРИЯМИ (ПО ВВЕДЕНИЮ) (ПО ВВЕДЕНИЮ) РЕЗЮМЕ Эпос «Деде Коркут» является художественным документальным памят¬ником, отразившим в себе несколько исторических эпох. Подлинник эпоса до нас не дошел, а в дошедшей до нас переписанной рукописи этого памятника до сих пор остаются спорные моменты соответствия его содержания подлиннику. Учитывая это, считаем нужным, дать к каждой странице и строкам Дрезденской рукописи варианты транскрипции и комментарии по спорному чтению слов и слово со че - таний. Ключевые слова: памятник, чтение, комментарий, подлинник, эпоха Türk bədii təfəkkürünün ən möhtəşəm abidəsi sayılan “Dədə Qorqud kitabı”na olan maraq son dövrlərdə nəzərə çarpacaq dərəcədə yüksəlmiş və bir çox elm sahələrinin tədqiqat obyektinə çevrilmişdir. Minilliklərin tarixi yaddaşını özündə əks etdirən bu monumental eposla bağlı fikir və düşüncələrin obyektivliyi, sözsüz, mətnin düzgün oxunuşundan və bu əsasda elmi şərhindən asılıdır. Müşahidələrimiz göstərir ki, bəzi hallarda 2011/ IV 3 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com yanlış oxunuş əsası olmayan mülahizələrin irəli sürülməsinə şərait yarat- mış, ulu Qorqud kəlamının təhrifinə imkan açmışdır. Odur ki, oğuz türkcəsində əski əlifba ilə yazıya köçürülmüş bu boylar toplusunun əslinə uyğun oxunub açıq-lanması mühüm bir problem kimi hələ də öz aktual- lığını saxlamaqdadır. O.Ş.Gökyay, H.Araslı, M.Ergin, Ş.Cəmşidov, F.Zey nalov-S.Əlizadə və digər tanınmış tədqiqat-çıların dəyərli nəşrləri olmasına baxmayaraq, bu istiqamətdə aparılan araşdırmalar davam etdirilməkdə, yeni oxunuş variantları işıq üzü görməkdədir. Lakin ya - randığı, formalaşdığı, ilk dəfə yazıya alındığı və sonradan üzü kö çü - rüldüyü dövrlərin dil və üslub xüsusiyyətlərini özündə müvazi şəkildə yaşadan bu əvəzsiz abidənin bədii mətnində fikir ayrılığına səbəb olan mübahisəli məqamlar hələ də qalmaqdadır. Buna görə də Drezden nüsxə variantını səhifələr üzrə əks etdirib (səhifələrin nömrəsi səhifənin baş - lanğıcında mərkəzdə, sətirlərin sırası isə sətrin başında göstərilir), hər bir sətrin qarşısında müasir əlifba ilə transkripsiya olunmuş oxunuşunu ver- məklə mövcud problemin daha optimal həllinə nail olmaq istərdik. Düşü - nürük ki, bu üsul mövcud oxunuşların ilkin variantla müqayisə edilməsi- ni sadələşdirəcək və yürüdülmüş mülahizələrdən hansının doğru olduğu- na oxucunu inandırmaqda yardımçı rolunu oynayacaq. Tədqiqat zamanı bəzi mübahisəli məqamlara aydınlıq gətirmək üçün yeri düşüdükcə Vatikan nüsxə variantına müraciət olunmuş və buraxıldığı güman edilən söz, söz birləşməsi və ya cümlələr < > işarəsi daxilində verilmişdir. Eyni zamanda, son nüsxə katibinin üzündən köçürmə prosesində yol verdiyi səhvlərin nəticəsi olaraq yanlış getmiş bə`zi məqamlar [ ] işarəsi içə - risində göstərilmişdir. Drezden nüsxəsində qırmızı rənglə yazlmış söz və ifadələr isə “yağlı” qara hərflərlə nəzərə çarpdırılmışdır. Təqdim olunan oxunuşda əvvəlki nəşrlərin uğurlarından və yeni tədqiqatların nəti cə lə - rindən də faydalanılmışdır. Üzərində nömrələnmış [ ] işarəsi qoyulan söz - lər, deyimlər və soylama parçaları tədqiqatın “Şərhlər” bölümündə ətraflı açıqlanmışdır. Lakin təqdim edilən jurnal variantında bu şərhlərin geniş - liyi ilə deyil, yığcam şəkildə verilməsi nəzərdə tutulub. Abidənin Drezden nüsxəsinin üz qabığında (bu, 1-ci səhifə hesab olu - nur) əsərin adı orta əsr yazı ənənəsinə uyğun olaraq ərəb dilində: yəni “Kitabi-Dədəm Qorqud əla lisani-tayifeyi-oğuzan” şəklində ve- 2011/ IV 4 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Yüklə 43,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
|