4
Asif Ata kimliyi
Asif Ata (Əfəndiyev Asif Qasım oğlu) milliyyətcə türkdür,
Oğuzun Qaraqoyunlu boyundandır. O, 25 sentyabr 1935-ci ildə
keçmiş Qazax mahalının Çaykənd kəndində doğulmuşdur. Hər iki
valideyni müəllim, babası və ulu babası isə dindar olub. İlk təhsilini
Çaykənddə alıb, orta təhsilini Gəncədə davam etdirib, yuxarı sinifləri
isə Ağstafada başa çatdırmışdır. Bir il sonra M.Qorki adına Moskva
Ədəbiyyat İnstitutuna daxil olur və 1957-ci ildə oranı fərqlənmə
diplomu ilə bitirir. Moskvada təhsil alarkən onun elmi kitab-
xanalarından ciddi istifadə edərək özünütəhsillə məşğul olmuşdur.
Dünyanı qədim dövrdən yaşadığımız dövrə qədər əsaslı şəkildə
öyrənmişdir. Fəlsəfəni, ədəbiyyatı, tarixi, musiqini, dini və dinin
tarixini, mifologiyanı öyrənib təhlil etmiş və özü üçün mühüm
nəticələr çıxarmışdır. Asif Əfəndiyev belə qənaətə gəlmişdir ki,
bəşəriyyətin tarixi boyu insana olan münasibət onu dərk etmək üçün
yetərli olmamışdır. Eləcə də Azərbaycanın (böyük dəyərlər yaratdığı
halda) tarixdə yerinin görünməməsi. Bu dəyərlər də
bilərəkdən onun-
bunun adına çıxılmışdır. Məsələn, bəşəriyyətin ilk peyğəmbəri
Zərdüştün farslara aid edilməsi. Babəkin müsəlmanlaşdırılaraq, kürd
kökənli olduğunun ortaya atılması və s.
Habelə dünya tarixində Doğu
(Şərq) dəyərlərinin inkarı, türk millətinə qarşı qısqanc, yad münasi-
bətlərin sərgilənməsi kimi məsələlər Asif Əfəndiyevin diqqətini
özünə cəlb etmişdir.
İnsan probleminə maraq göstərdikcə Asif Əfəndiyev öz üzərində
ciddi iş aparmış və yetkin şəxsiyyətini formalaşdırmışdır. O, Mos-
kvada təhsilini başa vurduqdan (1957) sonra bu qərara gəlmişdir ki,
nəsə yeni bir şey lazımdır. Mövcud ideyalar, dünyabaxışlar, dok-
trinalar insanı xilas eləmək iqtidarında deyil. Ancaq bu Yeni olan da
birdən-birə başlamır. İstək hələ ideya deyil, Yol deyil. Böyük Amal
Yolu başlamaq asan bir şey deyil. Gərək ideya yaransın və doğulsun.
Bunun üçün gərək şəxsiyyət yaransın və yenidən doğulsun. Çətin
günlər, təhlükəli illər gözləyir qarşıda gənc Asif Əfəndiyevi. Ancaq