Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

TASLAK

Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

MAK3003 Makine Elemanları I Ara Sınavı

27.11.2015

SORULAR

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. 
   a) Kamalarda güç ile çakma kuvveti arasındaki ilişkiyi kurunuz. Yani iletilecek momente göre gerekli olan çakma kuvvetini nasıl bulabiliriz?
   

F_ç

b) Kamada genişlik (yani b- boyutu) toleransı h9 olarak verilmektedir. Kanal genişliği için D10 toleransı uygundur. Bu şekilde kama ile yuvanın yan yüzeyleri arasında bir boşluk meydana gelmektedir. Buna neden gerek duyulur?

c) Montaj esnasındaki duruma göre: oyuk kama, düz kama, yuvalı kama, ve tipleri vardır. Hangileri olduğunu gösteriniz. Bu kama çeşitlerini moment iletme yönünden karşılaştırılmasını yapınız.

d) Silindirik pimler neden toleranslı olarak monte edilir ve dolayısıyla delikler hassas bir işçiliğe ihtiyaç gösterir? Yine şekildeki silindirik pimleri teknolojik yönden karşılaştırınız.

e) Kaynağın tercih sebepleri: a) Malzeme tasarrufu yönünden %25 perçine, %50 döküme üstündür. b) Hazırlama tasarrufu. c) Zaman tasarrufu. d) Döküme nazaran çok az fire verir. Bunları izah ediniz.

f) Şekildeki alın ve köşe kaynağında a ve b ayrıntılarını izah ediniz. a da ki gibi bir kaynakta neler meydana gelebilir?


g) Vidalarda ağız sayısı ile neler kazanılır neler kaybedilir?


h) Şekilde cıvataların hangi özelliği izah edilmektedir? Buradan ne sonuç çıkartılabilir?

ı) Uygu kamaları ile kamalar arasındaki farkları açıklayınız. Yuvalı kamalarda bağıntısını izah ediniz.

i) Merkezlemeden ne anlıyorsunuz? En iyi merkezleme yapan bağlantıları şekilleriyle yazınız.

j) Sıkı geçmelerde sıkılık ile moment arasındaki bağ nasıldır?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mil	Göbek
70,060	70,001
70,062	70,005
70,065	70,010
70,069	70,015
70,075	70,020
70,077	70,030
70,061	70,003

2. Bir işletmede imal edilen millerin ve göbeklerin ölçüleri yanda verilmiştir. Mil ve göbek malzemesi çeliktir. Mil ve göbek sıkı geçme olarak bağlanacaktır. Bağlantının devir sayısı 1500 dev/dak olarak belirtilmiştir. İmal edilen milin yüzey pürüzlülüğü 4 μm göbeğin ise 6 μm dir. Sıkı geçmenin uzunluğu 40 mm dir. μ=0,14 alınacaktır. Poisson oranı 0,3 olarak verilmiştir. Buna göre;
a) Tolerans çiftini yazınız.

b) Tabloda koyu renkle işaretli mil göbek çiftinin iletebileceği gücü bulunuz?

c) Montaj presleme ile yapılacağından gereken eksenel kuvveti bulunuz?

Nominal Çap	H6	H7	u6	t6	s6
70 mm	0-20 μm	0-30 μm	102-121 μm	75-94 μm	59-78 μm

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. İki parça montajda 12000 N’ luk ön gerilme kuvveti verilerek civata ile bağlanmış ve bu esnada parçalarda 0,2 mm’ lik kısalma, cıvatalarda ise 0,4 mm’ lik bir uzama meydana gelmiştir. Montaj sonrası etki eden işletme kuvvetinin 6000 N’ u cıvatalara kalanı da parçalara etki etmektedir. Bu durumda parçalarda kalan ön gerilme kuvvetini ve son durumdaki deformasyonunu, civataya gelen maksimum kuvveti ve son durum deformasyonunu ön-gerilme üçgenini çizerek bulunuz?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. St52 çeliğinden imal edilmiş bir I profil 5 mm kalınlığında kaynak dikişi ile şekilde gösterildiği biçimde olarak kaynak edilmiştir. Kaynak kalitesi II. Kalite ucundan 3000 N kuvvet etki eden bu kirişteki kaynak dikişi emniyetli midir? Hesaplayınız. Eğer emniyetli değilse, emniyetli hale getirmek için çözüm önerilerinizi kısaca açıklayınız. Kiriş ağırlığı 10kg’ dır. g=9,81 m/s²

Not: Kirişin ağırlığı da hesaplamalara katılacaktır.


600
Bir kaynak için: _,




50


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Süre 90 dakika. 1.Soru 44 p. 2. Soru 26 p. 3.Soru 10 p. 4.Soru 20 p. Prof. Dr. Emin Güllü