Ümummilli lider Heydər Əliyev –
90
357
Tarix və onun problemləri, № 2 2013
TALEH ƏLIYEV
AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun elmi işçisi
E-mail: taleh.ali@mail.ru
QORUQBAĞI ƏHALISININ ETNOGENEZI HAQQINDA
(tarixi və etno-antropoloji materiallar əsasında)
Açar sözlər: Qoruqbağı, müskürlü, etnos, türk, dolixokefal
Ключевые слова: Горугбаги, мюскюрлу, этнос, тюрк, долихокефал
Key words: Gorugbaghi, muskurlu, ethnos, turk, dolikhokephal
Zərdab rayonunun Kürsahili kəndlərindən biri olan Qoruqbağı kəndi çayın sol sahilin-
də, Yarməmmədbağı inzibati ərazi vahidliyinin ərazisində, Şirvan düzündə yerləşir. Keçmişdə
Zərdab kənd icmasına məxsus olmuş əkin və bağ sahəsinin adıdır. “Zərdab” adına ilk dəfə XV
əsrə aid Ağqoyunlu mənbələrinə məxsus yazılarda rast gəlinmişdir. Qoruqbağı sözü isə oyko-
nim olmaqla “qoruq” (mühafizə olunan yer) və “bağ” sözlərindən düzəlmiş, “qoruq”, “qoru-
nan bağ” mənasındadır. Kənd XIX əsrin ortalarında müskürlü və qaravəlli tayfalarına mənsub
ailələrin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Burada əhalinin tərkibini məhz bu tayfalar
təşkil edir. İndi isə həmin tayfaların, o cümlədən, tarixi Müskür obasında yaşayan əhalinin
etno-antropoloji mənşəyi məsələsinə diqqət yetirək.
Qaravəlli tayfası Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində yaşayan türk əhalisidir. Bu tayfa
Ağcabədi, Zərdab, Ağsu, Balakən, İmişli və Şamaxı rayonları ərazisində hal-hazırda yaşayan
tayfalardan biridir. Araşdırmalar Zərdab ərazisinə bu tayfanın Ağsu rayonu ərazisindən gəl-
diklərini deməyə əsas verir. Qeyd etmək lazımdır ki, eyniadlı ərazidən Qoruqbağına Xəlilli
tayfasının az bir qismi də gəlmişdir ki, bu da vaxtilə Xançobanı mahalında yaşayan əhalinin
bir hissəsinin Qarasubasar mahalına köçməsi ilə əlaqələndirilir.
N.Bayramova “Şamaxı xanlığı” əsərində yazır: Xançoban mahalında 1821-ci ildə 46
obada (Axtaçı, Garıs, Qaraqoyunlu, Padar, Xəlilli, Kolanı, Məlikçobanlı, Şahsünlü, Ərəbxanə-
dan, Müsküri, Ovculu, Mollalar, Göydəlləkli, Muradlı, Sığırlı, Qurd, Pirhəsənli, İlxıçı, Sarvan,
Mustafalı, Binaslı, Çaylı, Qaraməmmədli, Ərəbuşağı, Dəlilər, Çovurqanlı, Adnalı, Bağırlı, Al-
pout, Əlicanlı, Nəmirli, Sorsor, Eldəlləkli, Xanazad, Şahsultanlı, Müskürlü Molla Qədim, Şıx-
lı, Axundlu, Çıraqlı, Axtaçı Salyan, Elli-Gözlü, Veysəlli, Mərzili, Lələ Əhmədli, Qaraxanlı,
Qaravəlli Ağaməmməd) 1492 ailə yaşayırdı. Şirvan xanları Xançoban mahalından çıxdığı
üçün bu mahala vergi təyin edilməmişdi. Xançoban mahalının sakinləri maldarlıq və əkinçilik-
lə məşğul olurdular. Mahalın naibi Məlik Umud idi. Məhz Qoruqbağı əhalisinin etnogenezin-
də mühüm rol oynamış Müskürlü, Qaravəlli və Xəlilli tayfaları Xançoban mahalının sosial tər-
kibində xüsusi əhəmiyyətə malik olmuşdur (1).
Qaravəlli tayfasının etnik mənşəyi haqqında bir sıra rəvayət xarakterli məlumatlar möv-
cud olsa da, konkret elmi nəticələrə əsaslanan faktlar azdır. Apardığımız elmi araşdırmalar qa-
ravəlli tayfasının etnogenezi məsələsini aydınlaşdırmağa imkan vermişdir. Oğuz tayfalarının
Azərbaycan xalqının etnogenezində mühüm rol oynadığı məlumdur. XI – XII əsrlər dövrünün
bəzi tarixi aspektlərinin araşdırılması bizə bu işdə kömək etmişdir. Bu adın və tayfanın hansı
əraziyə məxsus olduğuna diqqət yetirək. XI əsrdə Səlcuqlar Cənubi Azərbaycan ərazisinə gə-
ləndə Şəhrizor, Kirmanşah və Daquqa yörələri Ənnaz oğulları tərəfindən tutulmuşdu. İbn əl-
Əsir yazır ki, hicri 495-ci ildə (miladi 1101-ci ildə) bu bölgənin mühüm bir qismi bir çox oğuz
əmirləri kimi təkbaşına fəaliyyət göstərən Qara Beli adlı (yaxud ləqəbli) bir salur bəyi tərə-
358 Ümummilli lider Heydər Əliyev –
90
Tarix və onun problemləri, № 2 2013
findən fəth olundu. Bu salur bəyinin özündən bir daha bəhs edilmədiyinə baxmayaraq sonralar
həmin ərazinin mənbələrdə Beyt ül-Qara Beliyyə (Qara Beli xanədanı) adı ilə XII əsr boyu
qeyd olunur. Hətta əksər mənbələrdə bura Qara Beli ölkəsi adlanmış, Bağdaddan Marağaya
gedən ana yolda, Dinavərlə Marağa arasındakı bir keçid də XII əsrin sonlarına qədər Qara Be-
linin adını daşımışdır (2). Beləliklə, məlum olur ki, Qaravəlli tayfası həmin mənbələrdə qeyd
olunan Qara Beli vilayətinin əhalisinə verilmiş addır və Nadir şah dövründən sonra bu tayfa
Qaravəlli adlanmışdır. Bu tayfa oğuzların Salur boyuna məxsus olmuşdur. Məlumdur ki, Salur
boyu tarixdə mühüm rola malik bir qövm olmuş, Qazi Bürhanəddin kimi şəxsiyyətlər yetiş-
dirmişdir. Hətta Kitabi – Dədə Qorqud dastanında Salurlar haqqında xüsusi qeyd olunur.
Xəlilli tayfası XIII - XIV əsrlərdə Azərbaycan ərazisinə Hülakülər tərəfindən Qərbi
Türküstan əyalətindən köçürülmüşdür. Tayfa ağ hunların qayı adlandırılan dəstəsinə daxil ol-
muşdur. Tədqiqatlar göstərir ki, bu tayfa əslində oğuzların Qayı boyuna məxsus olmuşdur.
Qayıların isə Osmanlı tarixindən əsrlər boyu necə böyük rol oynadığı məlumdur.
Qoruqbağı ərazisinə Xəlillilər Girdimançay vadisində Şirvan düzündə yerləşən Ağsu
rayonunun Xəlilli kəndindən gəlmişdir. Hələ XIX əsrin əvvəllərində Şirvan əyalətinin Xanço-
ban mahalına daxil olan Xəlilli kəndinin nüfusu 39 ailə idi. Yuxarıda mahal haqqında məlu-
matda məhz Xəlilli toponiminin adı keçir. Həmin dövrdə Xəlilli kəndi Şirvan feodallarından
Qasım bəyin mülkiyyətində olduğundan xan və çar xəzinəsinə vergi vermirdi. Xəlilli kəndi
getdikcə genişlənmiş, Ağsu rayonunun böyük kəndlərindən birinə çevrilmişdir.
Müskürlü tayfası da əvvəllər Göyçay qəzasının Xançobanı mahalında yaşamışdır. Bu
tayfa Şirvan düzünə XIX əsrin ortalarında Quba qəzasının Müşkür mahalından köç etmiş
Azərbaycan tayfasıdır. Müşkür toponimi Samur və Vəlvələçay arasındakı Xəzəryanı düzənliyə
verilmiş addır. Mənbələrin əksəriyyətinə söykənərək bu adın massagetlərdən (masqutlardan)
qaynaqlandığını söyləmək mümkündür. Antik və İlk orta əsrlərdə sözü gedən ərazi Qafqaz Al-
baniyasının Çola vilayətinə daxil olmuşdur. Çola vilayətində isə albanlar, leqlər, gellər, mas-
kutlar, xəzərlər, hunlar yaşayırdılar. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, ərəb sərkərdəsi
Mərvan ibn Məhəmməd VIII əsrdə İslamı qəbul etmiş xəzərləri Samur və Şabran arasındakı
Maskata köçürmüşdür (3).
Sara Aşurbəyli qeyd edir ki, Müskür toponiminə ilk dəfə XII əsr gürcü mənbələrində
rast gəlinmişdir. Demək olar ki, XII-XIII əsrlərdən etibarən müskür adı işlədilməyə başlan-
mışdır. Bu vaxta qədər isə ərazinin adı mənbələrdə Masqut formasında keçmişdir. Abbasqulu
ağa Bakıxanov Gülüstani-İrəm əsərində qeyd edir ki, ilk dəfə Müskür adına XIII əsrdə rast gə-
linmişdir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi mənbələr Müskür adının massaget və ya maskut adı-
nın dəyişmiş fonetik adına uyğun gəldiyini qeyd edirlər. Müasir dövrdə Müskür və ya Müşkür
sözü “qışlaq” mənasını da ifadə edir. Həqiqətən, bu ad Müskür mahalının yerləşdiyi coğrafi
əraziyə uyğun gəlir. Belə ki, bu ərazi qışlaq üçün yararlı bir yerdir. Yay aylarında maldarlıqla
məşğul olan əhali dağlıq ərazilərə gedir, qış aylarında isə öz mahallarına qayıdırdılar (4).
XVI əsrdə Səvəfi-Osmanlı müharibəsi zamanı ələ keçirilmiş Azərbaycan ərazilərində
Osmanlıların həyata keçirdiyi inzibati bölgü içərisində Zərdab sancaqlığı və Müskür sancaqlı-
ğının adı çəkilir. Osmanlılar Şamaxı əyalətini 16 sancaqlığa bölmüşdü: Lahıc, Ağdaş, Qəbələ,
Salyan, Zərdab, Şəki, Bakı, Sade-ru, Qara Ulus, Axtı və İxir, Diku (bu adın Dəkkə, indiki
Dəkkəoba olduğunu ehtimal etmək olar), Siryan (Sirhan), Osmani, Xudaverd, Mahmudabad,
Ərəş sancaqlıqları. Dərbənd əyaləti isə 8 sancaqlığa bölünmüşdü: Dəmirqapı (Sancaq paşa),
Şabran (Şaburan), Axtı, Quba, Müskür, Kürə, Çirak, Rustov sancaqlıqları (3).
Abbasqulu ağa Bakıxanovun məlumatlarından aydın olur ki, Qaravəlli və Müskürlü
əhalisinin Zərdab ərazisinə köçməmişdən əvvəl yaşadıqları ərazi Şirvanşahlar dövlətinin tərki-
Ümummilli lider Heydər Əliyev –
90
359
Tarix və onun problemləri, № 2 2013
binə daxil idi. Buradakı əhalinin dini-dünyagörüşünə diqqət yetirdikdə onların İslam dininin
sünni məzhəbinin şafii qoluna mənsub olduqlarını görürük. Qoruqbağı kəndinin özü də hal-ha-
zırda vaxtilə Şirvanşahlar dövlətinin tərkibinə daxil olmuş Şirvan düzündə yerləşir (5).
Abbasqulu ağa Bakıxanov “Gülüstani-İrəm” əsərində Müskür əhalisi içərisindən çıxmış
Mövlana Şeyx Molla Yusif Müskürlünün və 1719-1721-ci illərdə Şirvan üsyançılarının, o
cümlədən, 1721-1727-ci illərdə Şirvan əyalətinin hakimi olmuş Hacı Davud Müskürlünün adı-
nı çəkir (5).
XIX əsrdə Şirvan düzünə köç etmiş müskürlü tayfasının adı həmin ərazidə yaşadıqları
üçün bu cür adlanmışdır. Çünki Müskürlü adı konkret bir tayfa deyil, həmçinin, qədimdə Sa-
mur və Vəlvələçay arasında yaşamış ellərin ümumi adıdır. Hazırda Müskürlü toponimi Quba-
nın Müskür kəndi və Qəbələnin Qəbələ-Müskürlü kəndinin adında saxlanılmışdır.
Müskür mahalı XIX əsrdə Müskür, Dədəli və onların ətrafındakı digər kiçik kəndlərin
birləşmiş inzibati ərazisi idi.
Abbasqulu ağa Bakıxanov “Gülüstani-İrəm” əsərində öz dövrü haqqında yazdığı məlu-
matda belə qeyd edir: “Təbərsaran (Tabasaran – T.Ə.) mahalının müəyyən qismi, Mağarti,
Mərağə, Xoçni və Çıraq adlı dörd kənddə, Dərbənd şəhərində və onun hər iki tərəfində olan
Ulus və Tərəkəmə mahalındakı kəndlərin hamısında, Tip, Müskür, Şabran mahallarında və
Quba şəhərinin özündə, Salyan ilə Şirvanın digər mahallarında, Bakının altı tərəkəmə kəndin-
də və bütün Şəki ölkəsində əhalinin dili türkcədir. Bunlar əksəriyyətilə türkmən (azərbaycanlı-
lar da bura daxil edilir – T.Ə.), moğol və tatar nəslindən olub, bəziləri də, Osmanlı-Səfəvi mü-
haribələri zamanında, Səfəvilər dövründə və bundan sonra gəlmişlər” (5).
T.T.Mustafazadə qeyd edir ki, Quba xanlığı zamanında Müskür mahalının əhalisi sünni
məzhəbli olub əksəriyyəti türk dilində, bir hissəsi isə tat dilində danışırdı (6). Hazırda Qoruq-
bağı kəndində yaşayan və Azərbaycan türkcəsində danışmağına baxmayaraq müskürlülər tərə-
findən tat adlandırılan əhali də, çox güman ki, T.T.Mustafazadənin qeyd etdiyi kimi, vaxtilə
Müskür mahalında yaşayan sünni məzhəbli əhali olmuş, XIX əsrin ortalarında Müskür maha-
lından gələn əhali ilə birlikdə burada məskunlaşmışdır. Qeyd edək ki, bu əhali də antropoloji
cəhətdən kaspi tipinə aiddir və əslində ilk orta əsrlərdə tarixi Çola vilayətinin yerli alban tayfa-
larının davamçısıdır. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi XIX əsrdə Müskürlü adı konkret bir tayfa
deyil, Samur və Vəlvələçay ərazisində yaşayan ellərin ümumi adı idi. Onu da qeyd etdik ki,
Abbasqulu ağa Bakıxanova əsasən XIX əsrdə Müskür mahalında əhalinin hamısının Azər-
baycan türkcəsində danışdığı məlumdur (5). Artıq bu dövrdə Qoruqbağı ərazisində məskunla-
şan mahal sakinlərinin hamısının Azərbaycan türkü olduğu və antropoloji cəhətdən dolixokran
kaspi tipinə məxsus olması bir daha onların mənşəyinin avtoxton olduğunu göstərir. Hətta çar
Rusiyası tərəfindən tərtib olunmuş xəritədə Bakı quberniyasının müasir Zərdab ərazisinə dü-
şən hissəsində əhalinin Azərbaycan tatarları olduğu göstərilir. O da məlumdur ki, çarizm döv-
ründə Azərbaycan türkləri rus tarixşünaslığında Azərbaycan tatarları adı ilə tanınırdı. Bir mə-
sələni də qeyd edək ki, İlk orta əsrlər dövründə Samur və Vəlvələçay hövzəsinə ərəblər tərə-
findən İslamı qəbul etmiş yüz min xəzər ailəsinin köçürüldüyü məlumdur. Bunu nəzərə alsaq,
o zaman Qoruqbağı əhalisinin etnik mənşəyində xəzərlərin də mühüm rol oynadığını söyləyə
bilərik. Belə ki, Çola əyalətində məskunlaşmış həmin müsəlman xəzərlər İslamı qəbul etmiş
albanlarla qaynayıb qarışmış və Müskür ərazisində yaşayan əhalinin əsas tərkib hissəsi olmuş-
dur. Hətta 763-764-cü illərdə xəzərlərin vaxtilə Qafqaz Albaniyasının Əcəri vilayətinə daxil
olmuş ərazilərə qədər yürüş etdiyi xatırlanır. Bu vilayət isə hazırki Ucar və Zərdab rayonları-
nın ərazisini əhatə etmişdir (7). Belə olduğu halda demoqrafik artımı nəzərə almaqla mahalın
əhalisinin genetik mənsubiyyətində xəzərlərin də rolu olduğunu qeyd etməliyik. Nəticədə
360 Ümummilli lider Heydər Əliyev –
90
Tarix və onun problemləri, № 2 2013
Müskürlü adı ilə tanınan əhalinin vilayətdə yaşamış alban, masqut (massaget), xəzər və hunla-
rın birlikdə genetik kodunu daşıdığını söyləmək mümkündür. Bu isə Qoruqbağı ərazisində, o
cümlədən Zərdab rayonunun digər dörd kəndində yaşayan müskürlülərin etnik mənşəyini
aydınlaşdırmaq üçün mühüm məlumatdır (8; 9; 10; 11).
Müasir dövrdə Qubanın Müskür (Müşkür), Qəbələnin Qəbələ-Müskürlü və Zərdabın
Qoruqbağı, o cümlədən, 4 müskürlü kəndində yaşayan əhali antropoloji cəhətdən kaspi tipinə
məxsusdur.
XIX əsrdə Qoruqbağı kəndi salınanda burada bir çox Qaradolaq tayfaları da məskən
salmışdır. Qaradolaqlar Qarabağ xanlığı zamanında xanlığın Şirvan xanlığı ilə sərhəddində,
yəni Kür çayının sahilində Qaradolaq mahalında yaşamışdır. Mənşəyini Nadir şah dövründə
Dərviş Qulu və onun sonradan Pənahəli xan tərəfindən bəy rütbəsi ilə mükafatlandırılan Adı-
gözəl bəy və İmamqulu bəy zamanından götürən bu tayfanın Qarabağ xanlığının Qaradolaq
mahalında, qismən də Şirvan xanlığında Qarasubasar mahalında yaşadığı məlumdur. Qeyd et-
mək lazımdır ki, Müskür bəyləri ilə Qaradolaq bəyləri arasında hər zaman yaxın əlaqə olmuş-
dur. T.C.Rəsulov yazır ki, Qoruqbağı meşəsi Kür çayının sağ sahilində Qaradolaq tayfasının
məskunlaşdığı Qaradolaq bəylərindən olan Nəcəfqulu bəyin adı ilə adlanan Nəcəfqulubəyli
kəndinin ərazisində yerləşmişdir. Bu ərazidə Kür çayı planda əyri xəttli olduğundan (meandr-
lı), çayda süni üsulla düzləndirmə işləri aparılmışdır. Nəticədə meşəliyin bir hissəsi çayın sa-
hilində qalmış və Şirvan ərazisinə qatılmışdır (12).
Qeyd olunan mənbələrin məlumatları, tarixi və etno-antropoloji materiallar Qoruqbağı
əhalisinin Azərbaycanın alban dövrü əhalisinin davamçısı və avtoxton kaspi tipinə məxsus
əhali olduğunu, tarix boyu Şirvan ərazisində yaşadığını söyləməyə əsas verir. Antropoloq
İ.İ.Pantyuxov Qafqaz xalqlarının antropoloji təsnifatını verərkən Azərbaycan əhalisinin doli-
xokefal olduğunu yazır və cədvəldə Azərbaycan tatarlarının kəllə ölçülərini 77,6-79,1 olduğunu
göstərir (13). Antropoloq K.H.Məmmədov Azərbaycan əhalisinin Kaspi tipinə aid olduğunu və
dolixokefal baş quruluşuna malik olduqlarını göstərir (14; 15). Qoruqbağı əhalisinin də antropo-
loji tipi üçün məhz Kaspi tipi xarakterikdir və burada göstəricilər 77-79-dur. Bu bir daha Qoruq-
bağılıların Azərbaycanın qədim sakinlərindən olduğunu söyləməyə əsas verir (16; 17).
ƏDƏBİYYAT
1.Bayramova N. Şamaxı xanlığı, Bakı, Təhsil, 2009, 396 s.
2.Sümər F. Oğuzlar, Bakı, Yazıçı, 1992, 432 s.
3.Əliyev T.V. Qoruqbağı (Zərdab rayonu) əhalisinin etnik mənşəyi haqqında (arxeoloji, etno-
qrafik və antropoloji materiallar əsasında) / Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olması-
nın 87-ci ildönümü münasibətilə BDU Tarix fakültəsi professor-müəllim heyətinin və magist-
rantlarının elmi-praktik konfransının materialları, Bakı, 2010, s. 117-120
4.Ашурбейли С.Б. Государство Ширваншахов (ВЫ-ХВЫ вв.), Баку: Элм, 1983, 343 с.
5.Бакиханов А. Гюлистани-Ирам, Баку, 1991, 305 с.
6.Mustafazadə T.T. Quba xanlığı, Bakı, Elm, 2005, 480 s.
7.Vəlixanlı N.M. Ərəb xilafəti və Azərbaycan, Bakı, Azərnəşr, 1993, 157 s.
8.Piriyev V.Z. Azərbaycanın tarixi-siyasi coğrafiyası, Bakı, Müəllim, 2006, 147 s.
9.Məmmədova F. Azərbaycanın siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası, Bakı, 1993, 260 s.
10.Əliyev T.V. Xəzər xaqanlığının tarixnin öyrənilməsində arxeoloji tədqiqatların rolu // Tarix
və onun problemləri, Bakı, 2012, N 2, s. 359-364
11.Əliyev T.V. Əlican və Türyançay hövzəsi və xəzərlər (tarixi-arxeoloji materiallar və
toponimlər əsasında) // Tarix və onun problemləri, Bakı, 2013, N 3, s.
Ümummilli lider Heydər Əliyev –
90
361
Tarix və onun problemləri, № 2 2013
12.Rəsulov T.C. Ağcabədinin Qaradolaq bəyliklərinin tarixi, Bakı, 2004, 67 s.
13.Пантюхов И.И. Расы Кавказа, Тифлис, 1900
14.Məmmədov K.B. Antropologiyanın əsasları, Bakı, 2006, 190 s.
15.Məmmədov K.B. Ön Asiya əhalisinin antropologiyası haqqında / http: ulu turk yurdu
Borchalı.com
16.Qeybullayev Q.A. Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Bakl, Azərnəşr, 1994, 248s.
17.Гейбуллаев Г.А. К этногенезу азербайджанцев (историко-этнографическое
исследование), т.I, Баку, Элм, 1991, 552 с.
ТАЛЕХ АЛИЕВ
Институт Археологии и Этнографии НАНА
научный сотрудник, диссертант
ОБ ЭТНОГЕНЕЗЕ НАСЕЛЕНИЯ ГОРУГБАГЫ
(на основе исторических и антропологических материалов)
Статья посвящена истории и происхождению племена Мюскюрлу и Гаравелли на
территории Горугбаги (Зердабский район), являющиеся одним из древних племена Азер-
байджана. Население Мюскюрлу, относящиеся к племенам албано-массагетов, принадле-
жит племени маскут. Название племени Мюскюрлу сохранило свое наименоание в топо-
нимах на территории Губа, Кабала и Зердаба. Средневековые источники, дав сведения о
племени, отмечают их места проживания на Кавказе.
Население Гаравелли, относящиеся к племенам огуз, принадлежит племени Салур.
Название племени Гаравелли сохранило свое наименоание в топонимах на территории
Агджабеди, Имишли, Салиан и Зердаба.
TALEH ALIYEV
The Institute of Archaeology and Ethnography of NASA
scientific worker, candidate for a degree
ON THE GORUGBAGY'S POPULATION ETHNOGENESIS
(on the basis of historical and anthropological materials)
The article has been devoted to the history and the origin of the kins of Muskurlu and
Garavelli – one of the ancient kins of Azerbaijan the territory of Gorugbaghi (Zardab region).
Muskurlu population belong to the masgut kin from one of the Albano-massaget kins. Name
of the Muskurlu kin has kept in the name of toponims in the territory of Guba, Gabala and
Zardab. When the Middle Age sources give information about the kin, they note that they
lived in the Caucasus.
Garavelli population belong to the Salur kin from one of the Oghuz tribes. Name of
Garavelli kin has kept in the name of toponims in the territory of Aghjabedi, Imishli, Salyan
and Zardab.
Rəyçilər: t.e.d. A.Məmmədov, t.e.d.Q.S.İsmayılov
AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu “İlk orta əsrlər arxeologiyası“ şöbəsinin 8.04.
2013-cц il tarixli iclasının qərarı ilə çapa məsləhət görülmüşdür (protokol №4).
Dostları ilə paylaş: |