Valyuta tənzimi haqqında
Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(27 noyabr 2001-ci il, 30 aprel 2002-ci il, 3 mart 2006-cı il, 17 aprel
2007-ci il, 7 dekabr 2007-ci il, 30 iyun 2009-cu il, 04 mart 2016-cı il, 25 aprel
2017-ci il və 13 iyun 2017-ci il tarixli qanunlarda edilmiş dəyişikliklərlə)
Bu qanun Azərbaycan Respublikasında valyuta əməliyyatlarının həyata
keçirilməsi prinsiplərini, valyuta tənzimi və valyuta nəzarəti orqanlarının
səlahiyyətlərini və funksiyalarını, hüquqi və fiziki şəxslərin valyuta sərvətlərinə sahib
olmaq, bu sərvətlərdən istifadə etmək və onlar barəsində sərəncam vermək sahəsində
hüquqlarını və vəzifələrini, valyuta qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyəti
müəyyən edir.
I fəsil. Ümumi Müddəalar
Maddə 1. Əsas anlayışlar
Bu qanunda aşağıdakı anlayışlardan istifadə edilib:
1. «Azərbaycan Respublikasının milli valyutası» (bundan sonra «milli valyuta»):
a) tədavüldə olan, eləcə də tədavüldən çıxarılan, lakin tədavüldə olan pul
nişanlarına dəyişdirilə bilən Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının buraxdığı
kağız və metal pul nişanları;
b) Azərbaycan Respublikasında banklarda və digər kredit təşkilatlarında
hesablarda olan manat vəsaiti;
v) Azərbaycan Respublikasından kənarda yerləşən banklarda və digər kredit
təşkilatlarında hesablarda olan manat vəsaiti.
2. «Milli valyutada qiymətli kağızlar» - manatla ifadə edilmiş ödəniş sənədləri
(çeklər, veksellər, akkreditivlər və s.), fond sərvətləri (səhmlər, istiqrazlar) və digər
borc öhdəlikləri.
3. «Xarici valyuta»:
a) müvafiq xarici dövlətin və ya dövlətlər qrupunun ərazisində tədavüldə olan və
qanuni ödəniş vasitəsi sayılan, eləcə də tədavüldən çıxarılmış və ya çıxarılan, lakin
həmin ərazidə tədavüldə olan pul nişanlarına dəyişdirilə bilən banknotlar, xəzinə
biletləri və sikkələr şəklində pul nişanları;
b) xarici dövlətlərin pul vahidlərində, beynəlxalq pul və ya hesablaşma
vahidlərində hesablarda olan vəsaitlər.
4. «Valyuta sərvətləri»:
a) xarici valyuta;
b) xarici valyutada qiymətli kağızlar - xarici valyutada ifadə edilmiş ödəniş
sənədləri (çeklər, veksellər, akreditivlər və s.), fond sərvətləri(səhmlər, istiqrazlar) və
digər borc öhdəlikləri;
v) qiymətli metallar - istənilən şəkildə, vəziyyətdə, o cümlədən külçə və affinaj
olunmuş (saflaşdırılmış, təmizlənmiş halda), habelə xammalda, xəlitələrdə,
yarımfabrikatlarda, sənaye məhsullarında, kimyəvi birləşmələrdə, zərgərlik və digər
məişət məmulatlarında, sikkələrdə, qırıntılarda, istehsal və məişət tullantılarında olan
qızıl, gümüş, platin və platin qrupu metalları (palladium, iridium, osmium, rodium və
rutenium);
q) qiymətli daşlar - işlənilmiş və işlənilməmiş şəkildə olan təbii almazlar,
zümrüdlər, yaqutlar, sapfirlər, aleksandritlər.
Qiymətli metallardan və qiymətli təbii daş-qaşdan hazırlanmış məmulatın,
zərgərlik və digər məişət məmulatına, yaxud onların qırıntılarına aid edilməsi qaydası
və şərtlərini Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti müəyyən edir.
5. «Rezidentlər»:
a) Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayış yeri olan, o cümlədən Azərbaycan
Respublikası hüdudlarından kənarda müvəqqəti qalan fiziki şəxslər;
b) Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinə müvafiq surətdə yaradılmış
hüquqi şəxslər;
v) Azərbaycan Respublikasında yerləşən və Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyinə müvafiq surətdə yaradılmış, lakin hüquqi şəxs olmayan müəssisə
və təşkilatlar;
q) Azərbaycan Respublikası hüdudlarından kənarda yerləşən Azərbaycan
Respublikasının diplomatik və digər rəsmi nümayəndəlikləri;
ğ) bu bəndin «b» və «c» yarımbəndlərində göstərilmiş rezidentlərin Azərbaycan
Respublikası hüdudlarından kənarda yerləşən filialları və nümayəndəlikləri.
6. «Qeyri-rezidentlər»:
a) Azərbaycan Respublikası hüdudlarından kənarda daimi yaşayış yeri olan, o
cümlədən Azərbaycan Respublikasında müvəqqəti qalan fiziki şəxslər;
b) xarici dövlətlərin qanunvericiliyinə müvafiq surətdə yaradılmış Azərbaycan
Respublikası hüdudlarından kənarda yerləşən hüquqi şəxslər və hüquqi şəxs olmayan
müəssisə və təşkilatlar;
v) Azərbaycan Respublikasında yerləşən xarici diplomatik və digər rəsmi
nümayəndəliklər, habelə beynəlxalq təşkilatlar, onların nümayəndəlikləri və filialları;
q) bu bəndin «b» yarımbəndində göstərilmiş qeyri-rezidentlərin Azərbaycan
Respublikasında yerləşən filialları və nümayəndəlikləri (büro və agentlikləri).
7. «Valyuta əməliyyatları»:
a) valyuta sərvətlərinə mülkiyyət hüququnun və digər hüquqların keçməsi ilə
əlaqədar əməliyyatlar, o cümlədən valyuta mübadiləsi əməliyyatları, habelə ödəniş
vasitəsi kimi xarici valyutadan və xarici valyutada ödəniş sənədlərindən istifadə
edilməsi;
b) valyuta sərvətlərinin Azərbaycan Respublikasına gətirilməsi və göndərilməsi,
eləcə də Azərbaycan Respublikasından çıxarılması və göndərilməsi;
v) beynəlxalq pul köçürmələrinin həyata keçirilməsi.
7-1. “Valyuta mübadiləsi fəaliyyəti” – Azərbaycan Respublikasında xarici
valyutanın qanunla müəyyən edilmiş qaydada alınması, satılması və dəyişdirilməsi.
7-2. “Valyuta mübadiləsi fəaliyyətinə lisenziya almış şəxslər” – bu Qanunla
müəyyən edilmiş qaydada valyuta mübadiləsi fəaliyyətinə lisenziya almış rezident
hüquqi və fiziki şəxslər və qeyri-rezident hüquqi şəxslərin filialları.
8. Xarici valyuta ilə və xarici valyutada qiymətli kağızlarla əməliyyatlar cari və
kapitalın hərəkəti ilə bağlı valyuta əməliyyatlarına bölünürlər.