Vaqif nəSİR
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SEÇMƏLƏR II
- Redaktoru və ön sözün müəllifi: filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Mahmud Allahmanlı
- YARADICI ZƏNGİNLİYİ VƏ DÜŞÜNCƏ MÜKƏMMƏLLİYİ
|
1 VAQİF NƏSİR SEÇMƏLƏR II İKİ CİLDDƏ
2 Redaktoru və ön sözün müəllifi: filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Mahmud Allahmanlı
Vaqif Nəsir Seçmələr: 2 cilddə, II cild. ġeirlər, poemalar, dram əsərləri, nəsr və publisistika. Kitab 2016-cı ildə ”Ləman nəĢriyyat poliqrafiya” MMC-də çap olunub 448 səh.
Vaqif Nəsirin “Seçmələr”inin II cildinə yaradıcılığının müxtəlif illərində yazdığı Ģeirlərinin mühüm bir hissəsi, poemaları, səhnə əsərləri, nəsri və publisistikası daxil edilmiĢdir.
N
© Vaqif Nəsir - 2016
3 YARADICI ZƏNGİNLİYİ VƏ DÜŞÜNCƏ MÜKƏMMƏLLİYİ
ÇağdaĢ ədəbi mühitin istedadlı nümayəndələrindən olan Vaqif Nəsirin “Seçmələr”inin ikinci cildi yaradıcı potensialının imkanlarını aydınlaĢdırmaq, haqqında dolğun təsəvvür yaratmaq baxımından daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Elmi- mədəni mühit onu fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, məĢhur Kitayqarodski məktəbinin nümayəndəsi, istedadlı Ģair kimi tanıyır. Lakin “Seçmələr” V.Nəsirin yaradıcılığının digər tərəflərini, dramaturji fəaliyyətini, bədii nəsrini, publisistikasını da bir bütöv olaraq ədəbi ictimaiyyətə çatdırmaq məqsədi daĢıyır. Düzdü, poemaları, nəsri, dramaturgiyası haqqında müxtəlif vaxtlarda fikir və mülahizələr irəli sürülmüĢ, ədəbi tənqid ona öz münasibətini bildirmiĢdir. Təəssüf doğuran odur ki,
ciddi problemləri iĢarələyən, zəngin faktura ilə səciyyələnən, qaynağını xalqın zəngin həyat faktlarından alan bu nümunələr elə də sistemli təhlillərin faktına çevrilməmiĢdir. Sovetlər imperiyasının dağılmasından sonra ədəbi prosesdə bu bir problem olaraq özünü göstərmiĢ və indi də göstərməkdədir. Daha doğrusu, bədii sferada hökm sürən loyallıq ciddi təhlilləri, sistemli mülahizələrin yürüdülməsini arxa plana keçirdi. Tənqid öz funksiyasında həqiqi söz demək, ədəbi mühiti Ģərh etməkdən çox münasibətli yazılara üstünlük verdi. Beləliklə də ədəbi mühitdə bir kitab bolluğu yarandı. Ġstedadlı Ģairimiz V.Nəsirin və bu sıradan olanların yaradıcılığının geniĢ təhlili aparılmadı. Kitabda, yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəyyən bir hissəni lirik Ģeirlər tutur. Əvvəlki cild sırf lirikasını əhatə etdiyindən və baĢlanğıc sözümüzdə də lirikasının geniĢ təhlilini verdiyimizdən burada olan poetik nümunələrin sistemli təhlilini verməkdən uzağıq. Bir onu deməyi lazım bilirik ki, buradakı Ģeirlər də əvvəlki cilddə gedənlərin ümumi ruhu, məzmunu ilə bağlanır. “Dünya fırlanır”, “Birisinə”, “Oynayır”, “Ġndi”, “Bir
4 dosta”, “Təbrizim”, “Sanatoriyada düĢüncələr”, “Metro hekayəti” və s. Ciddi məzmunu, semantic gücü ilə seçilən “Ana ürəyi”, GörüĢ”, “Məhəbbət balladası”, “Doğma yurda salam” poemaları V.Nəsir yaradıcılığında mühüm hissəni tutur. Orijinal düĢüncə, yaradıcı özünəməxsusluğu ilə səciyyələnən bu poemalarda qaldırılan problemlər mətnin semantik gücü, mənalandırmanın yaddaĢ sxemləri ilə bütün əsrlər, zamanlar üçün örnək olacaq məzmuna hesablanır. Burada həyat, onun reallıqları, rəngarəng münasibətlər sistemi, arxaik yaddaĢın davranıĢ sistemləri tipik xarakter və tipik Ģərait müstəvisində canlandırılır. Xalq düĢüncəsində olan əfsanə, rəvayət, nağıl elementləri, təhkiyə formulları ilə Ģair mətnə canlılıq, yaĢarılıq gətirir. Məhz bu yanaĢmanın nəticəsidir ki, “GörüĢ”, “Ana ürəyi” poemalarını birnəfəsə oxumaq olmur. Hadısələrin gediĢi oxucunu yerindən oynadır, onu qəzəb və göz yaĢı arasında saxlayır. Sonda poema tipik bir sonluqla qızın oğlandan anasının ürəyini istəməsinin mahiyyətinin aydınlaĢması ilə yekunlaĢır: Dedi: -Əziz ana, ürək deyəndə, Səndən səxavəti istəmiĢəm mən. Oğluna məhəbbət böyükdür səndə, Mənə məhəbbəti istəmiĢəm mən. Bu yaradıcı istedadının reallığıdır. Vaqif Nəsir xalq arasında yaĢayan “Ana ürəyi” əfsanəsinə öz yaradıcı düĢüncəsini, münasibətini əlavə etmiĢ və original bir sənət nümunəsi ortaya qoymuĢdur. Poema klassik ənənədən gələn təhkiyə, nağıl elementlərinin çoxluğu ilə səciyyələnir. Qoy sənə nəql edim bu əfsanəni, Oxucum diqqətlə gəl dinlə məni. Qədim zamanlarda bir ana varmıĢ, Bircə övladıyla o yaĢayarmıĢ. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə fikir verdikdə epic ənənə ciddi folklor elementləri, rəngarəng nağıl formulları, dastan strukturunda özünə yer almıĢ təsvir tipləri ilə
Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|