Varlik felsefesi ( ontoloji ) felsefe dersi

VARLIK FELSEFESİ ( ONTOLOJİ )

• FELSEFE DERSİ

• KONU ANLATIMI

ONTOLOJİ

• Tüm varolma biçimlerini ;

• DÜŞÜNSEL

• GERÇEK

• OLASILIK

• İçine alan ve derinlemesine araştıran felsefe disiplinidir.

BİLİM VE FELSEFEYE GÖRE VARLIK

• FELSEFE VARLIĞI BİR BÜTÜN OLARAK ELE ALIP İNCELER

• BİLİM İSE VARLIĞI BÖLEREK İNCELER

• FELSEFE GENEL BİR VARLIK KAVRAMINI ELE ALARAK İNCELERKEN ;

• “VARLIK VAR MIDIR?”

• VE

• “VAROLMA BİÇİMLERİ NELERDİR?” SORULARINI SORAR

• BİLİM İSE VARLIĞIN OLDUĞUNU PEŞİNEN KABUL EDER

METAFİZİK - ONTOLOJİ

• Metafizik kavramı uzun süre ontoloji kavramı ile aynı anlamda kullanılmıştır.

• Metafizik varlığı çok geniş ve kapsamlı ele alırken ontoloji varlığı daha sınırlayıcı bir biçimde

• varlık nedir?

• varlığın gerçekliği ve prensipleri nelerdir?

• varlığın kategorileri ve tabakaları nelerdir?

• gibi sorularla ele alır.

• “VARLIK” kavramı metafiziğe “VAROLAN” kavramı ontolojiye ait kavramlardır.

VARLIĞA YAKLAŞIMLAR

• FELSEFEDE VARLIĞA İKİ YAKLAŞIM SÖZKONUSUDUR

• Varlığın Olmadığını Varlığın Olduğunu

• Savunan Yaklaşım Savunan Yaklaşım

• ( NİHİLİZM ) ( REALİZM )

NİHİLİZM

• TAOCULUK

• Kurucusu Lao TSE adlı bir düşünürdür

• Bu öğretiye göre doğa evrenin düzenidir

• Ana ilkesi doğaya göre yaşamak onun ilkeleri ve yasaları ile özdeşleşmektir

NİHİLİZM

• Latince’de “Hiç” anlamına gelen bir sözcüktür

• Geniş anlamda nihilizm hiçbir değer kabul etmeyen ve kural tanımayan anlayışları dile getirir

• Siyasal bir görüş olarak ; toplum düzeni hakkında insanlara benimsetilmiş tüm fikirlere karşı çıkar

• Bir çeşidi de toplumdaki her türlü otoriteye karşı çıkar.

• İnduvidializm _ Bireycilik , Anarşizm ile uzlaşır

REALİZM

• VARLIĞIN İNSAN BİLİNCİNDEN BAĞIMSIZ VE NESNEL OLARAK VAROLDUĞUNU İLERİ SÜREN YAKLAŞIM

• VARLIĞI OLUŞ OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM

• VARLIĞI İDEA OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM

• VARLIĞI MADDE OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM

• VARLIĞI HEM DÜŞÜNCE HEM MADDE OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM

• VARLIĞI FENOMEN OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM

OLUŞ OLARAK VARLIK

• HERAKLEİTOS : Evrenin ana maddesi ateştir.Ateş değişmez bir yasaya göre buhar , su , toprak olur ve yine ateşe döner. Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Doğadaki bu değişim bir düzene göre olur bu düzen “LOGOS”tur.

• “HER ŞEY AKAR”

• “AYNI IRMAKTA İKİ KEZ YIKANILMAZ”

• WHİTEHEAD : Varlığın ne olduğunu anlamak için doğaya bakmak yeterlidir.Doğa soyut , mekanik yapma bir varlık değildir. Aksine doğa yaşayan bir oluştur.

İDEA OLARAK VARLIK

• PLATON:Gerçek olan idealardır

• ARİSTOTELES : idealar tek tek nesnelerin özüdür.

• FARABİ:

• İki tür varlıktan söz eder; Mümkün varlıkar ve zorunlu varlıklar. Mümkün olan varlıkların varlıkları başka mümkün varlıklara bağlıdır.

• HEGEL:İdea Platondaki gibi değişmeyen gelişmeyen , durağan değildir.Mutlak ruh , tin , geist kendini doğada gerçekleştirir.

MADDE OLARAK VARLIK

• MATERYALİZM olarak da anılır

• Madde dışında bir gerçeklik yoktur

• Ruh ve ruhsal olayların temelinde de maddi olaylar mevcuttur

• Maddi olmayan ve algılanamayan hiçbir şey gerçek değildir

MADDE OLARAK VARLIK

• DEMOKRİTOS : Evren atomlardan oluşmuştur. Doğada mekanik bir zorunluluk vardır.

• HOBBES : Dünya mekanik hareket yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. İnsan da hayvan da bu bütünün parçasıdır.

• LA METRİE : Antropolojik bir materyalizm görüşü vardır.İnsanı en gelişmiş makine olarak tanımlar.Ruh organizmanın bir fonksiyonudur

• MARX: Dialektik Materyalizm kuramını oluşturmuştur. Madde bilincin dışında ondan bağımsız olarak vardır. Düşünme en ileri derecede gelişmiş maddenin bir ürünüdür. Madde düşünmeden önce vardır.

HEM DÜŞÜNCE HEM MADDE OLARAK VARLIK

• Varlığın bir yanı ile ruh bir yanı ile madde olduğunu savunan yaklaşımdır

• DÜALİZM – İKİCİLİK olarak da anılır

• Temsilcisi DESCARTES’tir.Özleri bakımından farklı üç töz vardır : Tanrı , ruh ve madde. Tanrı sonsuz tözdür. Madde ve ruh tamamen birbirinden bağımsızdır. Maddenin temel niteliği yer kaplama , ruhun temel niteliği düşünmedir. Madde düşünemez, ruh da yer kaplamaz.

FENOMEN OLARAK VARLIK

• Kurucusu HUSSERL’dir

• Fenomen bilincin önündeki her şeydir

• Bilince göre varlık , bilinç için varlık vardır

• Varlık objenin suje için taşıdığı anlamdır

• Tüm nesnelerin gerisinde özler vadır

• Asıl varolanlar fenomenlerdir yani nesnelerin taşıdıkları özlerdir

• Fenomenlerin bilgisini bir bilim gibi geliştirmek istediği için yaklaşımı FENOMENOLOJİ olarak anılır