Ćwiczenia z filozofii

ĆWICZENIA Z FILOZOFII
Tematy do rozwinięcia - dyspozycje

1. Początki filozofii
- Umiejętności praktyczne, przekaz mitologiczny versus wiedza
- Filozofia arche; Tales z Miletu
- zasada/natura (fizys) a zjawisko
- idea apeironu; Anaksymander
- wariabilizm Heraklit z Efezu
- pojęcie i filozofia bytu, „logika” bytu; Parmenides z Elei
- atomizm Demokryta z Abwery
- nauka o duszy i soteriologia Pitagorejczyków
- Sofiści (Protagoras), cynicy (Cynosarges, Antystenes) i cyrenaicy (Arystyp)

2. Klasyczna filozofia grecka
- Reorientacja filozofii – człowiek i jego świat; Sokrates
- cnota (arete) jest wiedzą
- metoda majeutyczna
- Filozofia Platona
- parabola jaskini
- nauka o ideach, Kalokagatia; idee a rzeczy
- nauka o duszy (psyche)
- teoria poznania, anamnesis
- etyka; teoria czech cnót
- religia i soteriologia
- filozofia społeczna, koncepcja państwa


- Arystoteles
- Logika; teoria pojęć i sądów, sylogistyka
- Metafizyka
- substancja (ousia); forma (morphe) i materia (hyle)
- przyczynowość, 4 przyczyny: materia, forma, punkt sprawcza, cel
- potencja i akt
- Epistemologia; empiryzm (umysł – czysta tablica) i racjonalizm
- Psychologia; dusza – formą ciała
- Filozofia praktyczna; etyka, eudajmonia
- Teologia; Nieruchomy Poruszyciel

3. Filozofia hellenistyczna
- Okres szkół filozoficznych: Akademia, Likejon, stoicy, epikureizm, sceptycy
- Rozczłonkowanie filozofii: teoria poznania, teoria bytu, teoria dobra; prymat etyki
- Stoicy
- Poprzednicy: cynicy (Antystenes) – moralizm i cyrenaicy (Arystyp) – hedonizm
- Ontologia
- materia bierna (to paschon) i czynna (to poion)
- pneuma, tonos
- Materializm dynamistyczny versus mechanistyczny (Demokryt)
- rozum (logos)
- doskonałość i boskość natury (panteizm)
- Kosmologia; teoria wiecznego powrotu; jedno (niezróżnicowane) prawo
- Etyka
- zgodność z naturą (hologoumenon dzen)
- teoria dóbr (eudajmonia); cnota (arete) versus to, co obojętne (adiaforon)

- psychologia; afekty (pathe), wyzbycie się afektów (apatheia)

- Logika; kryterium prawdy, logika zdań

- Epikureizm
- Epikur
- hedonizm (hedone), radość i kult życia
- Przyjemność jedynym dobrem
- rodzaje przyjemności: wewnętrzne, negatywne i zewnętrzne (bodziec), pozytywne
- Środki do szczęścia: cnota i rozum
- Materialistyczna psychologia
- Sensualizm epistemologiczny

- Sceptycyzm
- Pirron z Elidy; wpływy indyjskie
- zróżnicowanie sceptyków
- Trzy podstawowe kwestie sceptycyzmu: ontyczna, epistemiczna i etyczna
-Epistemiczne stanowisko sceptyków „nie więcej” (me mallon), równosilność
(izostenia) sadów
- Argumenty (tropos) Menodota (10) przeciw możliwości poznania rzeczy:
- przez zmysły
- za pomocą pojęć