Wierzenia I religie oceanii

WIERZENIA I RELIGIE OCEANII

Oceania jest dla historii religii ważnym odniesieniem w etnologii religii klasycznych i przynosi nam bardzo użyteczne elementy, pomagające lepiej przestudiować powstawanie mitów w chwili, gdy religie tubylcze spotykają się z wpływem kultury zachodniej.

W tworzeniu się mitów biorą udział różne ludy kontynentu i wielu wysp, np. Melanezyjczycy wprowadzili pojęcie mana (Mana – pochodząca z religii polinezyjskiej koncepcja energii w świecie materialnym, kult mana to manaizm. Według nich mana może przechodzić z przedmiotu w przedmiot, z jednego istnienia w inne, ma właściwość przenikania całej rzeczywistości. Przedmioty i ludzi napełnionych maną otacza się szacunkiem i czcią. Jest ona także rozumiana jako jeden z rodzajów duszy człowieka, niezwiązanej bezpośrednio i na stałe z ciałem. Ilość mana w danym obiekcie jest zmienna: może jej przybywać lub ubywać, dlatego człowiek może zabiegać o jej pomnożenie w sobie lub ją utracić przez nierozważne postępowanie. Uważano również, że manę można obiektowi odebrać poprzez stosowanie odpowiednich praktyk magicznych. Istniały również sposoby zabezpieczania się przed takimi zabiegami, np. poprzez nadanie obiektowi wtórnej, pozornej nazwy itp. (zobacz przykład: Miecz-Trawosiecz). Duża ilość mana posiadanej przez ludzi (zwłaszcza naczelników plemion, kapłanów) świadczy o ich ponadprzeciętności i domaga się otaczania ich należnym szacunkiem. Mana zapewnia człowiekowi autorytet i władzę, siłę fizyczną i mądrość, bogactwo, sprawność rąk i umysłu. W celu ochrony przed utratą mana lub jej szkodliwym działaniem stosuje się określone środki magiczne, ujęte w regułach tabu, których naruszenie uważa się za zbrodnię. Mana jest znana również i poza Oceanią. Indonezyjczycy uważają, że siedliskiem many jest głowa, dlatego też celem krwawych wypraw łowców głów na Borneo było zdobycie jak największej liczby many znajdującej się w czaszkach zabitych wrogów. W innych wierzeniach jej siedliskiem jest krew. Carl Gustav Jung wprowadził pojęcie osobowości manicznej na określenie typu osobowości charyzmatycznej, łatwo wywierającej wpływ na innych. – przypis tłumacza), którym będą posługiwać się religiolodzy i studiujący historie religii aż do XIX wieku, aby zrozumieć pozytywne cechy tego, co nadprzyrodzone.

Pierwotne religie Oceanii są przede wszystkim religiami plemiennymi i uznają istnienie jakiegoś ducha, który przekraczając ludzkie wyobrażenia, jest stworzycielem świata, morza i tego wszystkiego, co na ziemi. Natura, sfera ziemska najczęściej jest postrzegana z trzech perspektyw i podzielona między niebo, powietrze i ziemię.

Wszystkie elementy składowe natury, w tym również człowiek, są szanowane, uznawane za braci i mają możność kontaktu z tym, co nadprzyrodzone, a tym samym mogą siebie wzajemnie (i również byty nadprzyrodzone) wzywać na pomoc.

Różne wioski są rządzone przez przywódcę wioski i jego radę, a ich poleceniom nie można się sprzeciwiać. Bardzo ważna jest osoba szamana, kapłana będącego w łączności z bóstwami za pomocą specjalnych mocy, który przejmuje rolę uzdrowiciela i uznawany jest za lekarza. Pracuje on w ścisłym porozumieniu z przywódcą wioski we wszystkim, co związane jest z religią, i sprawuje kult w wielkim namiocie, gdzie mieszkańcy wioski spotykają się i gdzie odbywa się całe życie społeczności.

W Oceanii mieszka aktualnie 86 000 wyznawców pierwotnych religii plemiennych, co stanowi 3% wszystkich mieszkańców. Dla tych 3% religia jest ściśle związana z magią, a tym samym znamienne i nieodzowne są wierzenia w duchy, czarowników i rytuały. Jednym z najważniejszych kultów w Oceanii jest kult zmarłych. Wierzy się mocno, że zmarli mają wpływ na żyjących, dlatego też ryty pochówku oraz ryty pośmiertne są skomplikowane i dopracowane w szczegółach.

Aktualnie wiele z wierzeń i praktyk religijnych w Oceanii została przemieniona pod wpływem ewangelizacji różnych wyznań chrześcijańskich i tym samym schrystianizowana, 84% mieszkańców Oceanii deklaruje się dzisiaj jako chrześcijanie.

WIERZENIA I RELIGIE AUSTRALII

W Australii występują wszystkie główne religie świata. Ponieważ Australia jest krajem bardzo wysoko rozwiniętym, praktyki religijne nie są tutaj tak powszechne jak np. w krajach trzeciego świata. Około 20% Australijczyków deklaruje się jako ateiści, 60% jako chrześcijanie (z czego ogromna większość to katolicy), a także zauważa się dzisiaj duży wzrost wyznań protestanckich i anglikańskich.

Ponieważ Australia była od zawsze krajem wielu emigrantów, aktualnie gości ona osoby pochodzące z całego świata, a to z kolei ma duże konsekwencje na rodzaj wyznawanych tam religii. Włosi, Libańczycy, Grecy, Wietnamczycy i inni zamieszkujący na tym terenie przynieśli ze sobą swoje wierzenia. Wiele jest miejsc kultu poświęconych hinduizmowi, islamowi, buddyzmowi i judaizmowi, tak że możemy nazwać Australię prawdziwym kalejdoskopem wszystkich religii świata.

Podobnie jak w Oceanii, również w Australii spotykamy wyznania związane z pierwotnymi mitami. Najważniejsze z nich są wierzenia Aborygenów.

Aborygeni to rdzenni mieszkańcy Australii. Również dzisiaj Aborygeni żyją w ścisłej łączności, możemy powiedzieć – niemal symbolicznej, z ziemią. Ich wierzenia opierają się na micie Dreamtime (czas snu „alczeringa, alcziranga, altjeringa"; ang. Dreamtime, w językach aborygeńskich Malchera, Alcheringa, Mura-mura Tjukurrpa i inne. Legendy opisujące „czas snu” stanowią najstarsze istniejące przekazy ustne, a szacuje się, że legendy Aborygenów mają ponad 50 000 lat. Większość plemion aborygeńskich uważa, że wszystkie żywe stworzenia na Ziemi są ze sobą powiązane i tworzą jeden wielki system, który wywodzi się bezpośrednio od ich duchowych przodków z "czasu snu". Według Aborygenów każde wydarzenie pozostawia za sobą jakiś fizyczny ślad, a cały świat fizyczny jest rezultatem działania metafizycznych stworzeń, które dzięki swojemu istnieniu wykreowały go. "Czas snu" opisuje okres przed stworzeniem Ziemi, kiedy nie istniał jeszcze fizyczny, materialny świat. "Czas snu" według wierzeń nadal istnieje i można się do niego dostać lub też porozumieć się z żyjącymi tam duchami dzięki odpowiednim rytuałom magicznym – przypis tłum.). To wyznanie opiera się na systemie, w którym głównymi bohaterami są: człowiek, wszechświat i czas, łączące się w jedną całość złożoną z wielu różnych wierzeń. Głównym punktem jest totemizm. Każdy człowiek, połączony przez totemizm z określoną rośliną lub zwierzęciem, musi zachowywać cały szereg obowiązków i zakazów w relacjach z tym gatunkiem. Dlatego Aborygeni mają ogromny szacunek do natury, która ogarnia wszelkie rodzaje żywych istnień, nawet tych najmniejszych.

Autor Ilenia de Dominicis

Tłumaczenie z jęz. włos. s. Monika Juszka RMI

Źródła:

http://wally48.blogspot.com/2014/08/le-antiche-religioni-dell-oceania.html

http://www.sapere.it/enciclopedia/Oce%C3%A0nia.html

http://scientiantiquitatis.blogspot.com/2013/01/oceania-religione-e-rituali-divinita.html

http://www.sapere.it/enciclopedia/Austràlia.htm