Współpraca administracji publicznej
i organizacji pozarządowych
w dziedzinie usług społecznych
Raport został opracowany w ramach
projektu realizowanego przy wsparciu
Open Society Institute w Budapeszcie
(Program Local Government and Public Service Reform Initiative)
Projekt jest wspólną inicjatywą
Civil Society Development Foundation (Rumunia)
Szazadveg Institute (Węgry) oraz
Stowarzyszenia KLON/JAWOR
redakcja
Stowarzyszenie KLON/JAWOR
Warszawa 2002
SPIS TREŚCI
Wstęp s. 3
Rozdział 1 s. 4 Jan Jakub Wygnański WSPÓŁPRACA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W DOSTARCZANIU USŁUG SPOŁECZNYCH W POLSCE
Rozdział 2 s. 18 Mirosław Starzyński WSPÓŁPRACA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W SYSTEMIE POMOCY DLA OSÓB BEZDOMNYCH
Julia Wygnańska Analiza przypadku s. 28
Rozdział 3 s. 32 Tomasz Polkowski WSPÓŁPRACA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W SYSTEMIE POMOCY DLA DZIECI I RODZIN W KRYZYSIE
Justyna Dąbrowska Analiza przypadku s. 40
Rozdział 4 s. 44 Andrzej Juros WSPÓŁPRACA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W POMOCY OSOBOM Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI
Marta Gumkowska Analiza przypadku s. 55
Rozdział 5 s. 61 Tomasz Kaźmierczak WSPÓŁPRACA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W PORADNICTWIE I INFORMACJI OBYWATELSKIEJ
Ija Ostrowska Analiza przypadku s. 72
Wstęp
Raport, który macie Państwo przed sobą, jest wynikiem wspólnego przedsięwzięcia ośrodków z Rumuni, Węgier i Polski. Powstał z intencją dzielenia się doświadczeniami, często trudnymi, w zakresie budowania relacji pomiędzy dwoma typami instytucji: administracją publiczną i organizacjami pozarządowymi w każdym z tych trzech krajów w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Spośród bardzo szerokiego spektrum zagadnień, jakie zawierają się w pojęciu problemów społecznych wybraliśmy cztery, które służyć mają za przykład i które, jak się zdaje, pomimo znacznych różnic między tymi trzema krajami, są w każdym z nich poważnym wyzwaniem zarówno dla administracji, jak i organizacji pozarządowych. Są to:
- sieroctwo,
- bezdomność,
- choroba psychiczna,
- informacja obywatelska.
Każde z powyższych zagadnień zostało opisane ze względu na swój wymiar zarówno ogólny, jak i szczegółowy charakter. W części ogólnej staraliśmy się opisać rozmiary i przyczyny problemu, różnorodne, instytucjonalne formy jego rozwiązywania oraz ramowe warunki współpracy, jakie w tej dziedzinie występują na styku administracja publiczna – organizacje pozarządowe.
W części szczegółowej znalazły się analizy wybranych, realnych przypadków odpowiedzi na każdy z problemów. Staraliśmy się dobierać je w taki sposób, aby znalazły się tam zarówno dobre strony wzajemnych relacji, jak i takie, które można uznać za problematyczne, czy wręcz nieudane. Wychodzimy z założenia, że obydwa typy sytuacji są równie kształcące. Wybranie owych przypadków nie było łatwe, głównie z powodu mnogości tych, z których mogliśmy wybierać. Każdy z nich jest w jakimś sensie i ciekawy i z trudem mieści się w ogólnym schemacie „sukces – porażka”, na ogół będąc mieszanką obydwu tych sytuacji.
Liczymy, że zgromadzony materiał stanie się inspiracją dla administracji i organizacji w Polsce oraz w pozostałych krajach uczestniczących w tym projekcie. Kraje te, mimo że tak różne, dzielą szereg wspólnych trudnych doświadczeń historii i teraźniejszości. Daje to nadzieję, że możemy być sobie pomocni. Obecnie znane są już liczne przykłady organizacji, które w praktyce realizują wspólne przedsięwzięcia – mamy nadzieje, że dzięki niniejszej publikacji będzie ich więcej.
Jan Jakub Wygnański
Rozdział 1 Jan Jakub Wygnański WSPÓŁPRACA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W DOSTARCZANIU USŁUG SPOŁECZNYCH W POLSCE 1. Polska na tle innych krajów
Zanim w szczegółach opiszemy funkcjonowanie administracji publicznej i sektora pozarządowego w Polsce spróbujmy ustalić choćby orientacyjny punkt odniesienia dla naszych rozważań. Niewiele jest badań, które pozwalałaby na wzajemne porównania. Do tych nielicznych zaliczyć trzeba wysiłki grupy badaczy pracujących wspólnie w ponad trzydziestu krajach w ramach projektu Johns Hopkins Univeristy z Baltimore w USA. Tak się złożyło, że wszystkie trzy kraje biorące udział w projekcie są również opisane w powyższych badaniach. Badania dotyczą kondycji organizacji non-profit. Jej jakość może być opisywana wieloma wskaźnikami, z których kilka warto wybrać na potrzeby niniejszego opracowania.
Dane prezentowane powyżej pochodzą z 1997 roku, ale od tego czasu nie doszło do zmian, które zasadniczo wpłynęłyby na podstawowe wnioski, jakie z nich wynikają. We wszystkich trzech krajach udział zatrudnienia w trzecim sektorze w ogólnym rynku pracy jest jednym z najniższych wśród wszystkich badanych krajów. Oczywiście, natura funkcjonowania organizacji jest dość złożona i nie można jej redukować to wskaźników zatrudnienia, jednak pośrednio mówią one o sile, względnie słabości sektora. Zatrudnienie to ma szczególne znaczenie w przypadku usług socjalnych, które ze względu na potrzebę ciągłego prowadzenia tych usług, wymagają w konsekwencji względnie stabilnego personelu. Zatrudnienie w trzecim sektorze jest natomiast silnie powiązane z możliwością korzystania ze źródeł publicznych. We wszystkich trzech krajach możliwości te są dość ograniczone. W Rumunii jedynie ok. 10 % środków pochodzi ze źródeł publicznych, na Węgrzech i w Polsce wskaźnik ten wynosi ok. 30%. W krajach Unii Europejskiej wskaźnik ten jest znacznie wyższy – dla przykładu w Irlandii wynosi 78% w Belgii - 77%, a w Niemczech - 64%. Cały ten wywód potwierdza naszą intuicję, zgodnie z którą rozwój sektora pozarządowego jako dostarczyciela usług socjalnych jest w dużej mierze zależny od właściwych relacji między organizacjami a sektorem publicznym.
Jak współpraca ta wygląda obecnie? Zanim przejdziemy do opisu specyficznych polskich uwarunkowań, spróbujmy skorzystać z danych porównawczych. Badanie, z którego korzystamy prowadzone jest regularnie w 28 krajach Centralnej i Wschodniej Europy przez Amerykańską Agencję ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID). W uproszczeniu metodologia tego badania polega na tym, że grupa ekspertów w ocenia sytuację sektora pozarządowego w każdym z siedmiu opisanych poniżej wymiarów. Im mniejsza jest wartość na każdej z osi, tym sytuacja w tej wybranej dziedzinie jest lepsza. Im mniejsza jest powierzchnia wyznaczona przez linię łamaną, tym lepsza jest ogólna sytuacja sektora pozarządowego. Jak widać, zgodnie z wynikami tego badania, najlepsza jest sytuacja sektora pozarządowego na Węgrzech, znacznie natomiast gorsza w Polsce i w Rumunii.
Dostları ilə paylaş: |