XariCİ İQTİsadi ƏlaqəLƏRİn başlica iSTİqaməTLƏRİ Bir ölkənin xarici iqtisadi əlaqələri əsasən aşağıdakı istiqamətlər üzrə tədqiq edilir

XARİCİ İQTİSADİ ƏLAQƏLƏRİN BAŞLICA İSTİQAMƏTLƏRİ

• Bir ölkənin xarici iqtisadi əlaqələri əsasən aşağıdakı istiqamətlər üzrə tədqiq edilir:

• Xarici ticarət əlaqələri;
• Xarici investisiya əlaqələri;
• Xarici miqrasiya əlaqələri.

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

• 2013-cü ilin yekunlarına görə:

• Azərbaycan dünyanın 149 ölkəsi ilə ticarət əlaqələrinə malikdir.
• İdxal olunan mal çeşidlərinin sayı 6 159, ixrac olunan mal çeşidlərinin sayı isə 2 111-dir.
• Xarici iqtisadi faəliyyət iştiakçılarının sayı 7 005-dir.
• Xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarının 3 132-i fiziki şəxslər, 3 873-ü hüquqi şəxslərdir.
• Xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçısı hüquqi şəxslərin 286-ı dövlətə, 3 587-i özəl sektora aiddir.
• Gömrük bəyannamələrinin sayı 296 772-dir. Bunlardan 253 705-i idxal, 43 067-i isə ixrac bəyannamələridir.

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ TİCARƏT ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ İNVESTİSİYA ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ İNVESTİSİYA ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ İNVESTİSİYA ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ İNVESTİSİYA ƏLAQƏLƏRİ

AZƏRBAYCANIN XARİCİ İNVESTİSİYA ƏLAQƏLƏRİ

• Təbii ki, Azərbaycan dünyada böyük həcmlərdə kapital ixrac edən ölkə kimi tanınmasa da, son illər bəzi ölkələrdə Azərbaycan investisiyalarının həcmi artır.

• Azərbaycanın bu investisiyaları əsasən SOCAR tərəfindən həyata keçirilir və ən böyük həcmli investisiyalar Türkiyə iqtisadiyyatına qoyulur.

• Bununla yanaşı, Gürcüstan, Ukrayna, Rumuniya, İsveçrə kimi ölkələrə də investisiyalar qoyulmuşdur.

• Azərbaycanın xaricdəki investisiyaları əsasən neft-qaz və kimya sənayesi sektorlarını əhatə edir.

AZƏRBAYCANIN XARİCİ MİQRASİYA ƏLAQƏLƏRİ

• Müstəqillik dövründə Azərbaycandan xaricə önəmli miqyasda əmək miqrasiyası baş vermişdir.

• Bu sahədə hazırda rəsmi statistika mövcud deyildir. Bunun da əsas səbəbi Azərbaycan vətəndaşlarının xarici ölkələrdə əsasən qeyri-formal sektorda çalışmalarıdır.

• Ancaq buna baxmayaraq, müxtəlif ölkələrin rəsmi məlumatlarına əsaslanaraq, qeyd edə bilərik ki, Azərbaycan vətəndaşlarının intensiv şəkildə çalışdığı ölkələr sırasında Rusiya, Ukrayna, Türkiyə, Qazaxıstan, Türkmənistan, Özbəkistan, Almaniya kimi ölkələr ön sıralarda dayanır.

AZƏRBAYCANIN XARİCİ MİQRASİYA ƏLAQƏLƏRİ

• Azərbaycan Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun məlumatlarına görə hazırda Azərbaycanda 80-a qədər ölkənin vətəndaşı əmək fəaliyyətilə məşğuldur.

• Hazırda Azərbaycanda rəsmi olaraq qeydiyyatdan keçmiş (sığorta olunan) əcnəbi işçilərin sayı 6000 nəfərə yaxındır.

• Azərbaycanda çalışan əcnəbilərin vətəndaşlıq strukturuna nəzər saldıqda ilk 10 sırada ardıcıl olaraq, Türkiyə, Gürcüstan, Rusiya, İran, Hindistan, Çin, Malaziya, Birləşmiş Krallıq, Ukrayna və Pakistanın olduğunu görmək mümkündür.

AZƏRBAYCANIN XARİCİ MİQRASİYA ƏLAQƏLƏRİ

• 2013-cü ildə Azərbaycana gələn xarici ölkə vətəndaşlarının sayı 2 508 900 nəfər olmuşdur. Onlardan:

• Turizm məqsədilə gələnlər: 2 129 500 nəfər
• İstirahət, əyləncə turizmi: 705 200 nəfər
• İşgüzar turizm: 648 900 nəfər
• Müalicə turizmi: 46 200 nəfər
• Din turizmi: 13 700 nəfər
• Qohumların, dostların ziyarəti: 673 700 nəfər
• Digər turizm məqsədilə: 41 800 nəfər

AZƏRBAYCANIN XARİCİ MİQRASİYA ƏLAQƏLƏRİ

• 2013-cü ildə xarici ölkələrə gedən Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 4 284 700 nəfər olmuşdur. Onlardan:

• Turizm məqsədilə gedənlər: 3 306 700 nəfər
• İstirahət, əyləncə turizmi: 1 053 900 nəfər
• İşgüzar turizm: 1 290 900 nəfər
• Müalicə turizmi: 169 000 nəfər
• Din turizmi: 82 500 nəfər
• Qohumların, dostların ziyarəti: 579 900 nəfər
• Digər turizm məqsədilə: 130 500 nəfər

İSTİFADƏ OLUNAN MƏNBƏLƏR

• Aras O. N., Süleymanov E. (2010), “Azərbaycan iqtisadiyyatı”, Bakı: Şərq-Qərb. http://ebooks.azlibnet.az/book-qUreBt0n.html

• Azərbaycanın statistik göstəriciləri. http://www.stat.gov.az/menu/6/statistical_yearbooks/

• Bağırzade E. (2011), “Bağımsızlığının XX. Yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomisi”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (15), s. 277-312. http://elsenbagirzade.files.wordpress.com/2011/03/bagimsizliginin-20-yilinda.pdf

• www.economy.gov.az – İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi

• www.sspf.gov.az – Dövlət Sosial MÜdafiə Fondu

• www.mlspp.gov.az – Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi