Xülasə Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (smdt) Azərbaycanda seçki
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SMDT hesab edir ki, Azərbaycanda seçkilər üzrə beynəlxalq tövsiyələrin icrası yönündə
|
1
Xülasə Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) Azərbaycanda seçki qanunvericliyi və təcrübəsinin təkmilləşdirilməsi, əlverişli seçki mühitinin yaradılması ilə bağlı Avropa Şurası və ATƏT standartları əsasında islahatların aparılmasını zəruri sayaraq, bu qurumların irəli sürdüyü seçki tövsiyyələrinin icrası ilə bağlı vəziyyəti dəyərləndirib.
SMDT-nin hazırladığı Dəyərləndirmə Hesabatında Azərbaycanda 9 oktyabr 2013-cü ildə keçirlmiş prezident seçkisi və ondan öncəki seçkilərlə bağlı ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun tövsiyyələri, Avropa Şurası Venesiya Komissiyasının rəyləri və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin seçki şikayətləri üzrə qərarlarına istinad edilib. Hesabatda 2002-ci ildən başlayaraq, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən Azərbaycanda seçki prosesinin inkişafı ilə bağlı irəli sürülən tövsiyyələrin başlıca istiqamətləri sadalanıb və bu istiqamətlərdə müşahidə olunan geriləmə dəyərləndirilib. Bununla belə ATƏT/DTİHB-in Seçki Müşahidə missiyası tərəfindən 9 oktyabr 2013-cü il prezident seçkisi üzrə Yekun hesabatı yaxın 5 il ərzində ən son və kompleks tövsiyələr olduğundan daha geniş nəzərdən keçirilib.
Hesabatda əlverişli və demokratik seçki müşhitinin yaradılması ilə bağlı ATƏT/DTİHB-in irəli sürdüyü tövsiyyələrdən biri kimi ifadə azadlığı, sərbəst toplaşmaq və birləşmək azadlıqları sahəsində mövcud olan hüquqi və praktiki maneələrin aradan qaldırılması ilə bağlı vəziyyət dəyərləndirilib. SMDT təəsüflə qeyd edir ki, hökümət internetdə ifadə azadlığını məhdudlaşdıran bir sıra addımlar atıb. Məsələn, 2017-ci ilin martında parlament internet saytlarını bloklamağa imkan verən qanuna düzəliş edib. Bu düzəlişlə hökümətə və məhkəmələrə internet saytlarını bloklamaq üçün qeyri-məhdud səlahiyyətlər verilib. 1 Bununla yanaşı parlament toplantıların keçirilməsinə dair cinayət və inzibati sanksiyaları qeyri-mütənasib qaydada sərtləşdirib və toplanış qaydalarının pozulması 3 ay müddətinə qədər həbs sanksiyası və yüksək məbləğdə cərimələrədək artırılıb. 2 2013-
cü ilin sonundan başlayaraq, Azərbaycanda QHT-lərin fəaliyyətinə qadağalar artırılıb və Baş Prokurorluq QHT-lərin fəaliyyəti ilə bağlı bir neçə cinayət işi başlayıb, onlarla QHT-nin bank hesabları dondurulub, QHT funksionerlərinin ölkədən çıxışına məhdudiyyət qoyulub. Bundan əlavə, Parlament qanun düzəlişləri edərək QHT-lərin əsas maliyyə mənbəyi olan xarici maliyyələşməni çətinləşdirib və bununla da QHT-lərin fəaliyyəti faktiki olaraq iflic olub. SMDT Azərbaycanda seçkilər üzrə beynəlxalq tövsiyələrin icra vəziyyətinin dəyərləndirilməsini ümumiləşdirərək, hazırda Azərbaycanda azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsi üçün səmərəli seçki qanunvericiliyi və praktikasının mövcud olmadığını, bunla bağlı siyasi hakimiyyətin siyasi iradə nümayiş etdirmədiyini müəyyən edib.
hakimiyyəti seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi üzrə maraqlı siyasi tərəflərin və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının iştirakı ilə ictimai müzakirələr və hüquqi təşəbüsləri dəstəkləməlidir. Eyni zamanda 2018-ci il prezident seçkilərinədək əlverişli siyasi mühitin yaradılması üçün ifadə azadlığı, sərbəst toplaşmaq və birləşmək hüququ üzrə hüquqi-siyasi məhduiyyətlərin aradan qaldırılması, fərqli siyasi baxışlarına görə təqiblərin dayandırılması və siyasi motivlərlə həbs olunan şəxslərin azad edilməsi vacibdir.
1
“İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununda dəyişikliklər edilməsi barədə q anun -
http://www.meclis.gov.az/?/az/legislation/view/3548
2
talar M ə c ə ll ə sin ə d əyişikliklə r (mart, 2016) http://e-qanun.az/code/24
2
Avropa Şurası Baş Katibi, Avropa Şurası Parlament Asambleyası və Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi Avropa Şurası Venesiya Komissiyasının tövsiyyələri və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin seçki hüququ pozuntuları üzrə qərarlarının icra vəziyyətini araşdırmalı və Azərbaycan hakimiyyətinə seçki prosesində islahatlarla bağlı təzyiq etməlidir.
ATƏT-in Nazirlər Şurası, ATƏT Parlament Assambleyası və ATƏT-in Daimi Şurası ATƏT/DTİHB-in Seçki Müşahidə Missiyaları tərəfindən 2003-2013-cü illərdə keçirilmiş seçkilər üzrə tövsiyyələrin icra vəziyyəti ilə bağlı xüsusi dəyərləndirmə aparmalı və Azərbaycan hakimiyyətinin ATƏT/DTİHB ilə əməkdaşlığına səy göstərməlidir.
Avropa Komissiyası və Avropa Parlamenti Azərbaycanda seçki prosesinin təkmilləşdirilməsi məqsədilə Avropa Şurası Venesiya Komissiyası və ATƏT/DTİHB tərəfindən irəli sürülmüş tövsiyyələrin icra vəziyyətini qiymətləndirməli və bunu Azərbaycan hakimiyyəti ilə ikitərəfli müzakirələrdə prioritetə çevirməlidir.
Bu sənəd Azərbaycan rəsmi dövlət orqanları, seçki komissiyaları, paralment üzvləri, siyasi partiyalar, QHT-lər, o cümlədən Avropa Şurası və ATƏT-in müxtəlif strukturları, beynəlxalq seçki ekspertləri və media təmsilçiləri üçün hazırlanıb.
SMDT Azərbaycanda 2001-ci ildən başlayaraq, azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsi, vətəndaş cəmiyyəti və demokratiyanın inkişafı sahəsində fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatıdır
Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|