Mən nəyi sevirəm və nə edirəm
Bu həmişə eyni olmur!
Mövzu Diskriminasiya, ailə, gender bərabərliyi
Çətinlik dərəcəsi 2-ci dərəcə
Yaş həddi 8-13 yaş
Tələb olunan vaxt 45 dəqiqəlik məşğələ
İştirakçı sayı 8 – 20 uşaq
Oyunun növü Maraqların müəyyən edilməsi, müzakirə
Xülasə Uşaqlar sevdikləri və sevmədikləri şeyləri adlandırırlar; onların cinsi üçün “münasib” və “namünasib” sayılanlardan nəyi etməyi sevdiklərini sadalayırlar. Sonra gender stereotiplərini müzakirə edirlər və insan hüquqları ilə əlaqələndirirlər.
Vəzifələr - Özünün və başqalarının bilik və bacarıqlarını müəyyən etmək;
- Gender stereotiplərinin təsirini müəyyənləşdirmək.
Hazırlıq - Əlavə olaraq sorğu vərəqinin surətini çıxarın
Materiallar - Kağız və qələm
- Əlavə material: anketin çap nüsxələri
Təlimat
-
Sual verərək, gender rolları mövzusunu müzakirə etməyə başlayın: "Qız" və ya "oğlan” davranış tərzi hesab edilən hərəkət və ya rəftarlara nümunə gətirin.
-
Uşaqlara kağız və qələm verin. Hər bir uşaqdan aşağıdakiları yazmağı xahiş edin:
-
Vərəqin yuxarısında oğlan və ya qız olduğunuzu qeyd edin.
-
Sizin “cinsinizə uyğun” hesab olunan və sevdiyiniz 4 şeyin adını yazın.
-
“Cinsinizə uyğun” hesab edilməyən, sevmədiyiniz, lakin etdiyiniz 4 şeyin adını qeyd edin.
-
“Əks cins üçün uyğun” hesab edilən, etmədiyiniz və etmək istəmədiyiniz 4 şeyin adını yazın.
-
“Əks cins üçün uyğun” hesab edilən, etmədiyiniz, lakin etmək istədiyiniz 4 şeyin adını yazın.
-
Uşaqlardan hər bir sualı cavablandirib, bir-biri ilə bölüşməyi və onları aşağıdakı cədvəldə yazmağı xahiş edin:
|
Mən edirəm və sevirəm
|
Mən edirəm, lakin sevmirəm
|
Mən etmirəm və etmək istəmirəm
|
Mən etmirəm, lakin etmək istərdim
|
Qızlar
|
|
|
|
|
Oğlanlar
|
|
|
|
|
Analiz və qiymətləndirmə
-
Bu sualların köməyi ilə oyunu təhlil edin:
-
İnsanların nəyi sevdiyi və nəyi sevmədiyi sizi təəccübləndirdimi?
-
“Mən etmirəm, lakin etmək istərdim” sütununa baxın. Burada hansısa qanunauyğunluq görürsünüz?
-
"Oğlan" işləri ilə məşğul olan qızlarda nə baş verir? "Qız" işləri ilə məşğul olan oğlanlarda nə baş verir? Niyə?
-
Valideynləriniz bu dörd suala necə cavab verərdilər?
-
Ailə üzvləriniz kişi və oğlanlara, qadın və qızlara "uyğun" davranışlar fikri ilə razıdırmı?
-
Kişilərə/qadınlara uyğun davranışlar fikrinə biz necə gəlirik?
-
Aşağıdakı sualları verməklə mövzunun insan hüquqları ilə əlaqəsini göstərin:
-
Oğlan və qızlara nə edə biləcəkləri barədə məhdudiyyətlər onların şəxsiyyətinə necə təsir edir? Bu, ailəyə necə təsir edə bilər? Bəs cəmiyyətə?
-
Sizcə, gender rolları (və ya stereotiplər) dəyişir? Əgər dəyişirsə, necə dəyişir?
-
Heç gender rollarına meydan oxuduğunuz olubmu? Nəticəsi necə oldu?
-
Niyə gender rolları/stereotiplər fərdin hüquqlarını məhdudlaşdırır?
-
Biz sinfimizdə gender rollarına mane olmaq üçün nə edə bilərik?
Davam üçün təkliflər
-
Gender rollarını/stereotipləri nəzərə alan digər oyunlar: "Biri vardı biri yoxdu..." və "Oğlanlar ağlamır".
-
"Yaralayan sözlər" oyununda gender stereotiplərinə əsaslanan təhqiredici ifadələr, həmçinin digər təhqir növləri araşdırılır.
Fəaliyyət üçün fikirlər
-
"Mən etmirəm, lakin etmək istərdim" kateqoriyasında bəzi halları uşaqlarla müzakirə edin. Onlara kömək edin sinifdə məqbul bir mühitdə bu işləri etsinlər.
Aparıcılara tövsiyə
-
Çalışın ki, uşaqlar “əks cinsə uyğun” şeylərə davranış gözləntiləri, xarici görünüş məsələlərini də daxil etsinlər (məsələn, gözəl geyinmək həvəsi, boşboğazlıq, ağlağanlıq, kobudluq, dalaşqanlıq və s.).
-
Variasiyalar: Bəzi uşaqlar "əlverişsiz" sayılan şeyləri etmək istədiklərini gizlədə bilər və ya bundan utanar. Bunun qarşısını almaq üçün aşağıdakıları edə bilərsiniz: 1) kağızları toplamaq, onları qarışdırmaq və uşaqlardan hər iki cinsin anonim cavablarını oxumağı xahiş etmək; 2) uşaqları yekcins qruplara bölmək və onlardan suallara birlikdə cavab verməyi xahiş etmək; 3) çap olunmuş sual blankından istifadə etmək.
-
“Stereotip" sözünü müzakirəyə çıxarın, uşaqlardan nümunələr verməyi xahiş edin. Stereotiplərin insan hüquqlarını necə məhdudlaşdırdığını müzakirə edin.
-
Cinsi stereotiplərə uyğun olmayan uşaqlarla nə baş verdiyini soruşanda, bu uşaqların necə adlandırıldığını və bu sözlərin mənasını (məsələn, "qızbibi", "mavi", “oğlansifət”) müzakirə edin.
Dostları ilə paylaş: |