Yerda hayotning paydo boʻlishi
Yüklə 65,7 Kb.
|
| http://nambiolog.zn.uz https://t.me/nambiolog https://t.me/biolog_group Yerda hayotning paydo boʻlishi 1. Baland boʻyli qirqquloqlar, qirqboʻgʻimlar, plaunlardan dastlabki oʻrmonlar qaysi davrda paydo boʻlgan? a) sillur b) devon c) toshkoʻmir d) ordovik 2. Boʻr davrida koʻpgina qirqquloqlar, qirqboʻgʻimlar va ochiq urugʻlilar kamayib, yopiq urugʻlilar koʻpaya boshlashiga sabab nima? a) iqlim issiq va nam boʻlgan, davr oʻrtalarida quruq va moʻtadil, davr oxirida esa keskin sovigan b) iqlim sovib keskin oʻzgargan, oʻsimliklarni moslanishi qiyin kechgan c) osmonni qoplagan bulutlar juda kamayib, atmosfera quruq va shaffof boʻlgan, quyosh nuri toʻgʻridan-toʻgʻri oʻsimliklar bargiga tushgan d) iqlim bimuncha quruq va sovuq boʻlgan, tabiiy tanlanish, yashash uchun kurash,irsiy oʻzgaruvchanlik roʻy bergan 3. Quruqlikdagi oʻsimliklar orasida lipadendron, plaunlar, kalamitlar koʻplab oʻsgan, ayrim kalamitlarni balandligi 20-25 m ga yetgan. Onda-sonda kordaitlar ham uchragan.Ushbu holat qaysi davrda mavjud boʻlgan? a) boʻr
b) yura c) toshkoʻmir d) devon 4. Quyida berilganlardan qaysi birini toʻliq hayotiy shakl deb aytish mumkin emas? a) viruslar b) prokariotlar c) sporalalar d) protobiontlar 5. Qaysi organizmlar mezazoy erasida paydo boʻlgan? 1. sut emizuvchilar 2.arxeopteriks 3.stegosefallar 4.dastlabki gulli oʻsimliklar 5. jagʻsiz umurtqalilar a) 2.4.1 b) 1.4.5
c) 2.4.5 d) 3.2.4
6. Stegosefallar uchun oʻta qulay sharoit qaysi era va davrda vujudga kelgan ? a) mezozoy, yura b) mezozoy, bor c) paleozoy, perm d) paleozoy, toshkoʻmir 7. Organizmlarning tuzilish darajasini, hayot faoliyatini ajdodlarga nisbatan yuqoriga koʻtarmaydigan oʻzgarishlarni belgilang? 1 oʻsimliklarning suv muhitidan quruqlikda yashashga oʻtishi 2 otlarning besh barmogʻdan bir barmoqqa oʻtishi 3 kitlarda oyoqlarining yoʻgʻligi 4 umurtqalilarning ichki urugʻlanishga oʻtishi 5 kit va fillarda yung qavatining yoʻqligi 6 qoʻytikan mevalarida ilgaklar boʻlishi 7 yopiqurugʻlilarning kelib chiqishi 8 oʻsimliklarning nektar ajratishi a) 2.8.6.3.5 b) 8.1.6.2.4 c) 1.6.3.5.2 d) 7.2.6.4.1 8. A.N Seversov oʻzining filoembriogenez nazaryasida nimani isbotab bergan? a) barcha hayvonlarda embrionning dastlabki rivojlanish bosqichida bir-biriga juda oʻxshash boʻlishini b) embrion rivojlangan sari turli sinfga kiruvchi hayvonlar oʻrtasidagi oʻxshashlik kamaya borishini c) har bir hayvonda embrional rivojlanishning oldin yirik,keyin esa kichik sistematik birliklarga xos belgilar rivojlanishi d) gastrula ichidagi boʻshliqning hosil boʻlishiga 9. Idioadaptatsiyaga oʻsimliklar tuzilishining qaysi xususuyati misol boʻladi? a) qayin,aylantlarning mevalarida qanotchasimon oʻsimtalarining boʻlishi b) oʻtkazuvchi sistemaning hosil boʻlishi c) ildizning popuk lidizdan iboratligi d) poyasining sershox boʻlishi 10. Quyida berilgan olimlarning qaysi biri qanday moddani suniy ravishda sintez qilgan? 1. Foks 2.S.Miller 3. D.Oro a. adenin b.protenoidlar v. asparagin g. nuklein kislotalar d.oqsillar a) 1-a / 2-b / 3-g b) 1-b / 2-a / 3-d c) 1-b / 2-v / 3-b d) 1-v / 2-b / 3-a 11. Hayvon va oʻsimliklarning turli sistematik guruhlarga kiruvchi vakillari oʻrtasida qon-qarindoshlik borligini namoyon qilivchi shakllarni koʻrsating. 1.suvoʻtlar va qirqquloqlar oʻrtasida 2.umurtqasizlar bilan umurtqalilar oʻrtasida 3. baliqlar bilan suvda ham quruqlikda yashovchilar oʻrtasida 4. qiriqquloqlar bilan ochiq urugʻlilar oʻrtasida 5.sudralib yuruvchilar bilan sutemizuvchilar oʻrtasida 6. oʻsimliklar bilan hayvonlar oʻrtasida a. panjaqanotli baliqlar b.arxeoptriks v.psilofitlar g. urugʻli paporotniklar d.yashil evglena y. lantsetnik j.yirtqich tishli kaltakesak a) 7-d, 4-v, 6-a, 1-g, 5-b, 3-j, 2-y b) 7-d, 1-v, 6-j, 2-y, 4-g, 5-b, 3-a c) 4-g, 5-b, 6-j, 7-d, 1-v, 2-a, 3-y d) 1-d, 7-v, 6-j, 5-b, 4-g, 3-b, 2-a 12. Qaysi eraning ikkinchi yarmida fotosintez,jinssiz koʻpayish,koʻp hujayralilar paydo boʻlgan? a) paleozoy b) kaynozoy c) mezozoy d) arxey
13. Suyakli baliqlarning har xil tur vakillarining tana shakli, rangi, suzgich qonotlari, tuzilishining oʻziga xosligi evalutsion jarayonning qaysi yoʻnalishiga mansub ? a) aromorfoz b) idioadaptatsiya c) umumiy degeneratsiya d) konvergensiya 14. C. Miller asparagin, glutamin, glitsin kabi aminokislatalarni qanday sintezlagan? a) qizdirilgan metan, ammiak vodorod va suv bugʻlariga elektr uchquni bilan ta’sir qilib b) vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib c) metan, ammiak va suvdan ionlashtiruvchi nurlar ta’siri bilan d) amminokislatalar aralashmasini qizdirib 15. Zarpechak urugʻining oʻtxoʻr hayvonlarning oziqlanish a’zolarida hazm boʻlmasligi evolutsiya yoʻnalishining qaysi turiga mos ? a) dereneratsiya b) aromorfoz c) idioadaptatsiya d) konvergensiya 16. Era nomini bildiruvchi “mezozoy” soʻz qanday ma’noni anglatadi? a) dastlabki hayot b) oʻrta hayot c) qadimgi hayot d) eng qadimgi hayot 17. Oʻsimliklarning takroriy migiratsiyasi qaysi erada amalga oshgan? a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy 18. Qaysi era va davrda sudralib yuruvchilar quruqlikda, suvda va havoda ham tarqalgan? a) mezazoy, boʻr c) proterazoy, devon d) kaynazoy, toʻrtlamchi 19. Zarafshon, Turkiston, Oloy togʻ tizmalarida poleazoy erasiga xos qanday organizmlar topilgan? 1. bulutlar 2.kaltakesaklar 3.arxeoptriks 4.qisqichbaqalar 5.koʻk-yasil suvoʻtlar 6.toshbaqalar 7.kovakichlilar a) 7.1.5.4 b) 2.6.4.3 c) 1.7.5.3 d) 6.2.4.7 20. Proterazoy erasining oxirida dastlabki xoʻrdalilar paydo boʻlgan deb taxmin qilingan. Ularning nomini aniqlang. a) baliqlar b) suvda ham quruqlikda yashovchilar c) toʻgarak ogʻizlilar d) boshskeletsizlar 21.Yerda hayot paydo boʻlshini 3-bosqichida qanday jarayon sodir boʻlgan? a) moddalar almashinuvi b) yuqori molekulali organik moddalardan koaservatlar hosil boʻlishi c) oddiy organik moddaning hosil boʻlishi d) membrananing hosil boʻlishi 22. Protobiontlar qanday usulda oziqlangan? a) autotrof b) geteratrof c) xemotrof d) saprofit 23. Qaysi erada O2 ni hosil boʻlishi va sarflanishi oʻrtasida muvozanat hosil boʻlgan? a) mezazoy boshlarida b) kaynozoy oʻrtalarida c) poleazoy oʻrtalarida d) poleazoy boshlarida 24. Birinchi poydo boʻlgan organizmlar ….. edi. a) geteratrof, aeroblar b) autotrof, aeroblar c) autotrof, anaeroblar d) geteratrof, anaeroblar 25. Koatservatlarga oʻxshab laboratoriya sharoitida birikmalarning tashqi muhit bilan moddalar almashina olish mumkinligini qaysi olim shogirdlari bilan aniqlagan? a) S.Foks b) D.Oro
c) A.I.Oparin d) S.Arrenius 26. Ordavik davrida …. a) korall riflarining hosil boʻlishi avj olgan b) bosh skeletsizlarni kenja tipi paydo boʻlgan c) panjaqanotli baliqlar rivojlangan d) ignatanlilar paydo boʻlgan 27. Koʻk-yashil suvoʻtlar qaysi erada paydo boʻlgan? a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy 28. Oʻsimliklarni qaysi erada quruqlikka chiqganini belgilang. a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy 29.Dastlabki sutemizuvchi hayvonlar va haqiqiy suyakli baliqlar qaysi erada paydo boʻlgan? a) mezazoy b) kaynozoy c) proterazoy d) poleazoy 30. Yoriq urugʻli oʻsimliklar qaysi erada va davrda paydo boʻlgan? a) mezazoy / boʻr b) proterazoy / kembriy c) poleazoy / toshkoʻmir d) poleazoy / sillur 31. Psilofitlar qoldigʻi qaysi geologik davr qatlamlaridan topilgan? a) toshkoʻmir b) trias
c) sillur d) kembriy 32. Bosh oyoqli molyuskalarning jadal sur’atlar koʻpayishi qaysi era va davrda yuz bergan? a) poleazoy / perm b) mezozoy / boʻr c) poleazoy / sillur d) mezazoy / trias 33. Quyida berilgan hayvonlarning qaysi biri butunlay qirilib ketgan? a) kit b) turna
c) karkidon 34. “Yerda tirik organizmlar biopolimerlardan, ya’ni oqsillar va nuklein kislotalardan tuzilgan, oʻz-ozini idora qila oladigan va yarata olgan ochiq sistemadir”. Hayot haqidagi bu ta’rif qaysi olim qalamiga mansub? a) S.Foks b) D.Oro c) A.I.Oparin d) M.B.Volknshteyn 35. Umurtqali hayvonlarda yuz bergan muhim aromarfozni belgilang. a) katta yarim sharlar poʻstlogʻining progressiv tarzda rivojlanishi b) tana qoplamining vujudga kelishi c) tananing qisimlarga boʻlinishi, ikki tomonlama simmetriyani vujudga kelishi d) nerv sistemasi va xordaning paydo boʻlishi 36. Hozirgi davrda hayot faqat qanday usulda kelib chiqadi? a) abiogen b) biogen c) jinssiz d) jinsiy 37. Qaysi erada koʻp hujayrali organizmlar paydo boʻlgan? a) arxey b) proterazoy c) mezazoy d) kaynozoy 38. Qaysi olim hayotning biogen usulda kelib chiqqanligini birinchi boʻlib isbotladi? a) Oparin b) Krik c) Redi
d) Seversov 39. Qadimdan saqlanib kelayotgan oraliq formalar qanday ataladi ? a) tirik qazilmalar b) foydali qazilalar c) tabiiy eksponatlar d) subeksponatlar 40.Qalqondorlar hozirda yashayotgan qaysi hayvonlarning uzoq ajdodlari sanaladi? a) sodda hayvonlar, umurtqalilar b) minoga, miksina d) kovakichlilar,qisqichbaqasimonlar 41. Zarafshon togʻ tizmalaridan past boʻyli psilofit bilan birgalikda qanday hayvonlarning toshga tushgan tasviri topilgan? a) kovakichlilar b) sodda hayvonlar c) chuvalchanglar d) mollyuskalar 42. Qisqichbaqa va chayonlar, qaysi davrda rivojlangan? a) toshkoʻmir oxiri va perm boshlarida b) devon boshlarida c) kembriyda d) sillur oxirida 43. Dastlabki hasharotlar qaysi davrda paydo boʻlgan? a) yura
b) bor c) perm d) toshkoʻmir 44. Xordali hayvonlar dastlab qaysi erada paydo boʻlgan? a) arxey b) poleozoy c) proterozoy d) kaynazoy 45. Sudralib yuruvchi hayvonlar qaysi yerda koʻproq tarqalgan? a) arxey b) proterozoy c) poleozoy d) mezozoy 46. Sudralib yuruvchilar sinfi qaysi erada kelib chiqqan? a) mezozoy b) kaynozoy c) arxey d) poleozoy 47. Umurtqali hayvonlarning dastlabki vakili-qalqondorlar qaysi era va davrda yashagan? a) poleozoy, kembriy b) bor, kembriy c) devon d) kaynozoy, bor 48. Qaysi olim qanday yoʻl bilan laboratoriya sharoitida riboza va dezoksiriboza sintezladi ? a) S. Miller qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bugʻlariga elektr uchqini ta’sir etib b) D. Oro metan, ammiak, suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib c) S. Foks aminokislatalar aralashmasini qizdirb d) D. Oro vodorod sianid, ammiak va suvni qizdrib 49. Qaysi olim qanday yoʻl bilan laboratoriya sharoitida adeninni sintezlada ? a) S. Miller; qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bugʻlariga elektr uchquni ta’sir etib b) D.Oro;metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib c) S. Foks; aminokislatalar aralashmasini qizdirib d) D. Oro; vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib 50. Qaysi olim qanday yoʻl bilan laboratoriya sharoitida protenoidlarni sintezladi ? a) D. Oro vodorod, sianid, ammiak va suvni qizdirib b) S. Miller qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suvni bugʻlariga elektr uchquni ta’sir etdirib c) S. Foks aminokislatalar aralshmasini qizdirib d) D. Oro metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlar ta’sir etib 51. Biologik progressni amalga oshirish usullarini aniqlang. a) organizmlar hayot faoliyati uchun nihoyatda muhim boʻlgan organlar sistemalarining takomillashishi b) organizmlar hayot faoliyati uchun ikkinchi darajali organlar sistemasini oʻzgarishi c) organizmlar tuzilishining murakkablashmagan holda muhitga moslashishi d) organizmlar tuzilishining murakkabdan soddaga qarab oʻzgarishi a) a, b b) c, d c) a, b, c, d d) a, b, d 52.Qaysi erada aerob organizmlar (1), kovakichlilar (2), qalqondor baliqlar (3), suvda va quruqlikda yashovchilarning dastlabki turlari (4), sutemizuvchilarning xaltali va yoʻldoshli kenja sinf vakillari (5) paydo boʻlgan? a) arxey b) paleozoy c) proterozoy d) mezozoy e) kaynazoy a) 1 a, 2 c, 3 b, 4 c, 5 e b) 1 c, 2 a, 3 b, 4 b, 5 e c) 1 c, 2 c, 3 b, 4 b, 5 d d) 1 a, 2 b, 3 c, 4 d, 5 e 53. Qaysi olim qanday yoʻl bilan laboratoriya sharoitida glitsin, glyutamin aminokislotalarini sintezladi? a) D. Oro; metan, ammiak va suv aralashmasidan ionlashtiruvchi nurlarni ta’sir etib b) D. Oro; vodorod sianid, ammiak va suvni qizdirib c) S. Foks; aminokislotalar aralashmasini qizdirib d) S. Miller; qizdirilgan metan, ammiak, vodorod va suv bugʻlariga elektr uchquni ta’sir etib 54. Qaysi evolyutsiya yoʻnalishida organizmlarda faqat xususiy moslanishlar paydo boʻladi? a) biologik progress b) idioadaptatsiya c) aromorfoz d) umumiy degeneratsiya 55. Qaysi era va davrda qalin yungli karkidonlar, mastodontlar va dengiz sigirlari qirib yuborilgan? a) kaynozoy, toʻrtlamchi b) mezozoy, trias c) mezozoy, yura d) kaynozoy, uchlamchi 56. Hayotning g'ayri tabiiy kuchlar tomonidan yaratilganligi haqidagi ta'limotni aniqlang? a) Panspermiya b) Kreatsionizm c) Abiogen sintez d) korrelyatsiya 57. Boʻr davridagi qushlar qaysi belgilari bilan zamonaviy qushlardan farq qilgan? a) tishli boʻlgan b) tuxum poʻchogʻining qalin boʻlishi c) oldingi oyoqlaridagi ikkita barmogʻi erkin boʻlgan d) tanasi pat bilan qoplangan 58. Suvda ham quruqlikda yashovchilar qachon kelib chiqqan? a)devonning boshlarida b) devonning o'rtalarida c) toshko'mirning boshida d) devonning oxirida 59. Bosh oyoqli mollyuskalar xilma-xilligi ortgan , ikki pallali mollyuskalarning kamaygan davrni ko'rsating a)kembriy b)ordovik c)silur d) devon 60. Plakaxolis qaysi hayvon ajdodi hisoblanadi? a) kaltakersak b) toshbaqa c) timsox d) ilon 61. F.Redi va L.Paster tajribalari qaysi nazariyaning notoʻgʻriligini koʻrsatib berdi? a) panspermiya b) hayotning oʻz-oʻzidan paydo boʻlishi c) hayotning anorganik jismlardan rivojlanishi d) kreatsinizm http://nambiolog.zn.uz https://t.me/nambiolog https://t.me/biolog_group Yüklə 65,7 Kb. Dostları ilə paylaş:
|