Yerquruluşu və kadastr

---

1 

 

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ 

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ 

 

FƏNN SİLLABUSU 

                                                            

                                                               

                                                               Təsdiq edirəm ____________________________ 

                                                                                                    (kafedra müdiri) 

                                                               

                                                              İmza:      _______________________________ 

                                                  Tarix:    “_____” __________________2015 -ci il 

 

Kafedra:  Yerquruluşu və kadastr 

 

Fakültə:  Ekologiya və torpaqşünaslıq 

 

I.

 

Fənn haqqında məlumat 

Fənnin adı: Torpaqların kadastrı və monitorinqi 

Tədris yükü (saat) cəmi: 60 ,  mühazirə  - 30,  məşğələ  - 30  

 

Tədris ili:  2015-2016 ,  Semestr:  3,    Bölmə: azərbaycan  

Kredit sayı (hər 30 saata 1 kredit) _______________ 

 

II.

 

Müəllim haqqında məlumat:  

Orucov Akif Sovda oğlu, dosent əvəzi, biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru 

                                             

Məsləhət günləri və saatları:  I gün saat 12-15 

E-mail ünvanı:  [e-mail] 

İş telefonu: 012 538 74 96 

 

III.

 

Tələb olunan dərsliklər və dərs vəsaitləri: 

Əsas: 1.  Мяммядов Г.Ш. Азярбайжан  Республикасынын  Дювлят  Торпаг  кадастры: щцгуги,          

                елми  вя  практики  мясяляляри. Бакы: Елм, 2003, 448 с. 

 2. 

Q.Ş. Məmmədov, A.B.Cəfərov, A.S.Oruclu  Torpaqların bonitirovkası. Bakı, 2015 

           3. Q.Ş. Məmmədov. Azərbaycanda torpaq islahatı: hüquqi və elmi-ekoloji məsələlər.   

               Bakı, 2002. 

  

Əlavə: 

1. Борук А.Я. Бонитировка и экономическая оценка земель. М., 1972. 

2. Вервейко А.П. Земельный кадастр. Харков.1973. 

---

2 

 

3. Вирма Ф.И. Государственный земельный кадастр. Горкий, 1976. 

4. Гаврилюк Ф.Я. Почвоведение и земельный кадастр. 1967. 

5. Дегтяров И.В. Земельный кадастр. М.,1979. 

6. Магазинщиков Т.П. Земельный кадастр. Львов, 1980. 

 

Fənnin təsviri və məqsədi:  

IV.

 

Kursun qısa təsviri: Torpaqların kadastrı və monitorinqi təkcə bu sahənin mütəxəsislərini 

deyil, aqronomları, iqtisadçıları, yerquruluşçularını, coğrafiyaşünasları maraqlandıran vacib 

elmi-nəzəri və praktiki bir məsələdir. Bu problem respublikamızda da öyrənilir və tətbiq olunur. 

Bütün bunları nəzərə alaraq “Torpaq kadastrı” ixtisası üzrə II kurs magistratura pilləsində təhsil 

alanlar üçün bu fənnin keçirilməsi olduqca vacibdir. Bu fənin tədrisi 60 auditoriya – 30 mühazirə 

və 30 məşğələ saatlarından ibarətdir. Kurs ilk növbədə tələbələrdə ilkin və fundamental nəzəri 

biliklərin əldə edilməsinə istiqamətlənmişdir.  

V.

 

Kursun məqsədi: Torpaq kadastrının tərkib hissələri olan: 1) Torpaq üzərində hüquqların 

dövlət qeydiyyatı; 2) Torpaqların kəmiyyət və keyfiyyətcə qeydiyyatı; 3) Torpaqların 

bonitirovkası; 4) Torpaqların iqtisadi qiymətləndrilməsi, həmçinin müasir metodlarla (aero-

kosmik) torpaqların monitorinqi haqqında magistrlara   fundamental biliklərin verilməsidir. 

Burada həmçinin bəzi praktiki vərdişlərin qazanılması da nəzərdə tutulmuşdur: əsas, geniş (və ya 

açıq) və yekun bonitet şkalalarının qurulması, torpaqların aqroistehsalat qruplaşdırılmasının 

aparılması, nəticədə torpaq qiymətləndirmə xəitələrinin tərtib edilməsi, aerokosmik materiallarla 

torpaqların monitorinqinə dair işlər və s. 

 

VI.

 

Fənnin təqvim planı: 

Həftələr Mövzunun 

adı və qısa icmalı Mühazirə 

Məşğələ Saat Tarix 

 

Mövzu  №1. Torpaq kadastrının aparıl-

masının zəruriliyi və predmeti. 

Qısa icmalı: Torpaq kadastrı ilə maraqlan digər 

sahələr; torpaq kadastrının elmi-nəzəri və prak-

tiki tərərfləri; torpaq kadastrının tərifi; Torpa-

ğın  əsas əmək vasitəsi kimi digər istehsal vasitə-

lərindən fərqi. 

Oxu materialları: 

Мяммядов  Г.Ш.  Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги,  елми    вя    практики    мясяляляри.  Бакы, 

2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu №2. Torpaq kadastrının tarixi. 

Qısa icmalı:  Qədim Misir və  Mesopatamiya da  

torpaq kadastrı; Qədim Roma - kadastr sözünün 

mənası, VIII əsrində “Torpaq qanunu”, 

“Geoponika”; “Məşhər Kitabını”, Rus torpaq 

kadastrı-Torpaqların müqayisəli qiymətləndiril-

məsində N.M.Sibirtsevin xüsusi rolu;  Sovet 

dövründə SSRİ-də  və Azərbaycanda torpaq 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

---

3 

 

kadastrının inkişafı. Müstəqillikdən sonrakı 

dövrdə respublikamızda torpaq kadastrının 

inkişafı.  

Oxu materialları: 

Мяммядов  Г.Ш.  Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги,  елми    вя    практики    мясяляляри.  Бакы, 

2003

 

 

Mövzu  №3.

 

Torpaq kadastrının növləri, əsas 

prinsipləri, kadastr sənədləri sistemi. 

Qısa icmalı: 

Torpaq kadastrının növləri - əsas 

torpaq və cari torpaq kadastrı;  Dövlət torpaq 

kadastrının  əsas prinsipləri; Dövlət torpaq 

kadastr sənədləri. 

Oxu materialları: 

Мяммядов  Г.Ш.  Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги,  елми  вя  практики    мясяляляри.  Бакы, 

2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

 

Mövzu  №4. Dövlət torpaq kadastrının 

obyekti və onun əsas kateqoriyaları.  

Qısa icmalı: Dövlət torpaq kadastrının obyekti; 

Torpaqların məqsədli təyinatı; Torpaqların 

hüquqi rejimi; Torpağın əsas kateqoriyaları. 

Oxu materialları: Мяммядов Г.Ш. Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. Бакы, 

2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu 5.

 

Kənd təsərrüfatı yerlərinin (uqod-

iyalarının) təsnifatı  və mülkiyyət formaları 

üzrə paylanması. 

Qısa icmalı: 

Əkin, çoxillik əkmələr, dincə 

qoyulmuş torpaqlar, biçənəklər və örüş. 

Oxu materialları: Мяммядов Г.Ш. Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. Бакы, 

2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu  №6. Torpaq kadastrının aparılması 

qaydaları. 

Qısa icmalı:  Dövlət torpaq kadastrının dövlət 

tədbiri olmasını  şərtləndirən səbəblər; Dövlət 

Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin dövlət 

torpaq kadastrının aparılması ilə bağlı 

vəzifələri. 

Oxu materialları: Мяммядов  Г.Ш.  Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги,  елми  вя  практики    мясяляляри.  Бакы, 

2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu №7. Torpaq sahələri üzərində hüquq-

ların dövlət qeydiyyatı. Torpaqların kəmiyyət 

və keyfiyyətcə qeydiyyatı. 

Qısa icmalı:  Torpaq sahəsi anlayışı; Torpaq 

sahəsi üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatı ilə 

bağlı reystrə daxil olan məlumatlar; Torpaqlar-

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

---

4 

 

ın kəmiyyət və keyfiyyətcə qeydiyyatı formaları. 

Oxu materialları: Мяммядов Г.Ш. Азярбай-

жан Республикасынын Дювлят Торпаг  кадастры: 

щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. Бакы, 

2003

 

 

Mövzu №8.

 

Torpaqların bonitirovkası.

Qısa icmalı: Torpaqların bonitirovkasının pred-

meti və vəzifələri; Qiymət meyarlarının seçilmə-

si;  Torpaqların bonitirovkasının;  Topağın xassə 

və  əlamətlərinə görə  təshih  əmsallarının müəy-

yən edilməsi; Açıq və yekun bonitet şkalalarının 

tərtib edilməsi; Torpaqların aqroistehsalat qrup-

laşdırılması;  Müasir torpaq qiymətləndirmə 

sistemlərinin Azərbaycanda tətbiqinin maneələri

.

Oxu materialları: 1) 

Q.Ş. Məmmədov, 

A.B.Cəfərov, A.S.Oruclu  Torpaqların boni-

tirovkası. Bakı, 2015;

 

2)Мяммядов  Г.Ш.  Азярбайжан  Республика-

сынын Дювлят Торпаг  кадастры: щцгуги, елми вя 

практики  мясяляляри. Бакы, 2003

 

 

 

+ 

 

 

 

4 

 

 Mövzu 

№9. 

Torpaq rentası  və onun 

formaları 

 

Qısa icmalı:  Feodalizmdə feodal torpaq 

rentasının formaları: işləyib ödəmə  və yaxud 

biyar;  məhsul və yaxud töycü;  pul rentası; 

Kapitalizmdə torpaq rentasının formaları. 

Oxu materialları: 1) 

Q.Ş. Məmmədov, 

A.B.Cəfərov, A.S.Oruclu  Torpaqların boni-

tirovkası. Bakı, 2015;

 

2)Мяммядов  Г.Ш.  Азярбайжан  Республика-

сынын  Дювлят  Торпаг    кадастры:  щцгуги,  елми 

вя практики  мясяляляри. Бакы, 2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu  №10.   

 

Torpaqların iqtisadi qiymət-

ləndirilməsi.  

Qısa icmalı:  İqtisadi qiymətləndirmənin tərifi; 

Ümumi məhsulun dəyəri; Məsarif ödənişi; Təmiz 

gəlir və differensiaı gəlir. 

Oxu materialları: 1) 

Q.Ş. Məmmədov, 

A.B.Cəfərov, A.S.Oruclu  Torpaqların boni-

tirovkası. Bakı, 2015;

 

2)Мяммядов  Г.Ш.  Азярбайжан  Республика-

сынын  Дювлят  Торпаг    кадастры:  щцгуги,  елми 

вя практики  мясяляляри. Бакы, 2003

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

Mövzu  №11. Torpaqların normativ qiymət-

ləndirilməsi. 

Qısa icmalı:  S.D.Çeremuşkin düsturu; 

Azər-

baycanda hazırda tətbiq olunan qiymətləndirmə: 

N = Dr x 100 (N – torpağın normativ qiyməti; 

Dr – aqroistehsalat (keyfiyyət) qrupundan 

alınan differensial gəlir; 100 – bir insan nəslinin 

orta ömrü).

 

Oxu materialları: 1) 

Q.Ş. Məmmədov, 

A.B.Cəfərov, A.S.Oruclu  Torpaqların boni-

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

---

5 

 

 

 

 

 

 

VII.

 

İmtahanın keçirilməsi forması -yazılı, şifahi, dialoq və ya test. 

VIII.

 

Semestr ərzində qiymətləndirmə və bal bölgüsü: 

           Balların maksimum miqdarı – 100 bal. 

A)

 

Semestr ərzində toplanan maksimum bal – 50 bal. 

Dərsə davamiyyətə görə 

10 bal 

tirovkası. Bakı, 2015

 

2)Мяммядов  Г.Ш.  Азярбайжан  Республика-

сынын  Дювлят  Торпаг    кадастры:  щцгуги,  елми 

вя практики  мясяляляри. Бакы, 2003

 

 Mövzu 

№12. 

İnzibati rayonun torpaq 

kadastrı-I. 

Qısa icmalı:

 

İnzibati rayonda torpaq 

kadastrının məzmunu və  məqsədləri.  İnzibati 

rayonun torpaq-kadastr sənədləri.  İnzibati 

rayonda torpaq sahələri üzərində hüquqların 

dövlət qeydiyyatı.  İnzibati rayonda torpaqların 

kəmiyyət və keyfiyyət uçotu. İnzibati rayonda 

torpaq-qiymətləndirmə  işləri.  İnzibati rayonun 

torpaq balansı. 

Oxu materialları:  Мяммядов  Г.Ш.  Азяр-

байжан  Республикасынын  Дювлят  Торпаг  

кадастры: щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. 

Бакы, 2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mövzu № 13. 

 

Respublika ərazisinin  torpaq-  

-kadastr rayonlaşdırılması. 

Qısa icmalı:    təbii - kənd təsərrüfatı qurşaq; 

təbii – kənd təsərrüfatı zona; təbii – kənd 

təsərrüfatı əyalət; təbii – kənd təsərrüfatı dairə; 

təbii – kənd təsərrüfatı rayon; Azərbaycanın 25 

torpaq-kadastr rayon 3 yarımrayona bölünməsi. 

Oxu materialları: Мяммядов Г.Ш. Азяр-

байжан Республикасынын Дювлят Торпаг  

кадастры: щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. 

Бакы, 2003

 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

 

Mövzu  № 14. 

 

Xarici ölkələrdə torpaq 

kadastrı işləri. 

Qısa icmalı:    Amerika Birləşmiş  Ştatları. 

Kanada. İngiltərə. Fransa. 

Oxu materialları:  Мяммядов  Г.Ш.  Азяр-

байжан  Республикасынын  Дювлят  Торпаг  

кадастры: щцгуги, елми вя практики  мясяляляри. 

Бакы, 2003 

 

 

+ 

 

 

 

2 

 

---

6 

 

Tələbələrin sərbəst işinə (referat, prezentasiya, tədqiqat işi və s.) görə  

Qeyd: Plagiat halları qəti qadağandır! Sərbəst işlə əlaqədar bütün tapşırıqların 

qısa təsviri, təqdim olunma şərtləri, vaxtı  və qiymətləndirmə üsulu dəqiq 

göstərilir. 

10 bal 

Seminar (məşğələ) və ya laboratoriya dərslərinin nəticələrinə görə (eyni 

fəndən həm seminar (məşğələ), həm də laboratoriya dərsləri nəzərdə 

tutulduğu halda onların hər birinə 10 bal ayrılır).  Əgər fənnin tədrisi yalnız 

mühazirə, seminar (məşğələ)  şəklində  nəzərdə tutularsa bu zaman 

davamiyyətə  və  sərbəst işə ayrılmış ballar istisna olmaqla qalan 30 bal 

tədrisin bu növ göstəricilərinə görə hesablanır. 

20 bal 

Kurs işinin hazırlanmasına və müdafiəsinə görə (fənn üzrə kurs işi (layihəsi) 

nəzərdə tutulmayıbsa, ona ayrılan 10 bal seminar (məşğələ) və ya laboratoriya 

dərslərinə əlavə olunur).   

10 bal 

 

B)

 

Semestr imtahanı  nəticəsinə görə - maksimum 50 bal 

Hər biletdə – 5 sual, hər suala – 10 bal verilir 

Qeyd: Tələbənin imtahandan topladığı balın miqdarı 17-dən az olmamalıdır. 

C)

 

Semestr nəticəsinə görə qiymətləndirmə (imtahan və imtahana qədər toplanan ballar 

əsasında): 

91 – 100 bal 

əla A 

81 – 90 bal 

çox yaxşı B 

71 – 80 bal 

yaxşı C 

61 – 70 bal 

kafi 

D 

51 – 60 bal 

qənaətbəxş  

E 

51 baldan aşağı qeyri-kafi 

 

F 

 

Müəllim:______________________________________              İmza:____________________ 

                         (soyadı, adı, atasının adı) 

 

                                                                                            Tarix: ___________________