Zaburzenia identyfikacji, roli I psychoorientacji płciowej Prof dr hab med. Krzysztof Kula



Yüklə 365,22 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix26.08.2018
ölçüsü365,22 Kb.
#64285


Zaburzenia identyfikacji, roli 

i psychoorientacji

płciowej

Prof. dr hab. med. Krzysztof Kula

Katedra Andrologii i Endokrynologii Płodności

Uniwersytet Medyczny w  Łodzi




BIOLOGIA

PŁEĆ GENETYCZNA

PŁEĆ GONADALNA (hormonalna)

PŁEĆ SOMATYCZNA

PŁEĆ PSYCHICZNA


PŁEĆ  PSYCHICZNA

A) Identyfikacja płciowa

-

męska



-

żeńska


B) Rola płciowa

-

męska



-

żeńska


C) Psychoorientacja płciowa

- heteroseksualna

- homoseksualna

- biseksualna





Płeć b

iologiczna 

(genetyczna, gonadalna, somatyczna)

Zachowania typowe dla płci

(gender behaviour)

tożsamość 

(identyfikacja) płciowa

rola płciowa

Zaburzenie  identyfikacji płciowej 

(ZIP)

błąd


błąd

?


Podział zaburzeń identyfikacji płciowej 

wg. ICD-10(1992) w dziale zaburzenia 

osobowości i zachowania dorosłych 

(F60-F69)

I.

Transseksualizm (F64.0)



II.

Transwestycyzm z podwójną rolą (F64.1)

III.

Zaburzenie identyfikacji płciowej w dzieciństwie (F64.2)



IV.

Inne zaburzenia identyfikacji płciowej (F64.8) 

V.

Zaburzenie identyfikacji płciowej, nie określone (F64.8) 




Kryteria diagnostyczne różnych typów zaburzeń identyfikacji płciowej wg. ICD

-10

I.

Transseksualizm (F 64.0)

ma 3 kryteria:

Pragnienie życia i bycia akceptowanym jako osoba o  płci przeciwnej, 

czemu  zwykle towarzyszy życzenie upodobnienia jego lub jej ciała, jak 

tylko jest  to możliwe, do preferowanej dla siebie płci poprzez operację i 

leczenie hormonalne. 

Identyfikacja transseksualna jest obecna ciągle od co najmniej 2 lat.

Zaburzenie nie jest objawem innego zaburzenia psychicznego lub 

anomalii  genetycznych, interseksualnych lub chromosomalnych. (nie 

tłumaczone w polskiej wersji językowej).



II.

Transwestycyzm o typie podwójnej roli 

(F 64.1)


ma 3 kryteria:

1.

Osoba nosi ubrania płci przeciwnej w celu osiągnięcia przyjemności



(dla przeżycia przejściowego doświadczenia)

z chwilowego 

odczuwania  przynależnosci do płci przeciwnej.

2.

Przebieraniu nie towarzyszy podniecenie seksualne



(nie ma  motwacji 

seksualnej przebierania się).

3.

Osoba nie pragnie operacyjnego potwierdzenia tej zmiany



(nie pragnie 

trwałej zmiany płci).




ICD-10  c.d.

III.

Zaburzenie identyfikacji płciowej w dzieciństwie

(F64.2) 


Zaburzenia te rozpoczynają się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie (zawsze 

przed pokwitaniem) i charakteryzują się uporczywym głębokim 

niezadowoleniem z własnej płci wraz z chęcią posiadania cech płci przeciwnej. 

Cechują się stałym zainteresowaniem ubraniem i postępowaniem płci 

przeciwnej i odrzuceniem własnej płci. Rozpoznanie wymaga ustalenia 

głebokich zaburzeń identyfikacji płci; nie wystarczy stwierdzenie u dziewczynek 

zachowania chłopięcego a u chłopców zachowania dziewczęcego. Tego 

rozpoznania nie należy stawiać u osoby na początku lub podczas pokwitania 

(wtedy kategoria F66.-)

F66   Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z 

rozwojem i orientacją seksualną

Uwaga: orientacja seksualna 

jako taka-



nie powinna być uważana za zaburzenie

F66.1 Zaburzenia dojrzewania seksualnego

Pacjent cierpi z powodu niepewności dotyczącej własnej identyfikacji czy 

orientacji seksualnej, co powoduje lek lub depresję. Występuje najczęściej w 

okresie pokwitania u osób, które mają trudność co do określenia orientacji 

seksualnej 

– homoseksualna, heteroseksualna czy biseksualna; może także 

wystąpić u osób, które po okresie pozornie ustalonej orientacji seksualnej 

(pozostając w dłuższych związkach) zauważyły zmianę swojej orientacji.  



ICD-10  c.d.

III.

Zaburzenie identyfikacji płciowej w dzieciństwie

(F64.2) ma 

osobne kryteria dla dziewcząt i dla chłopców.

Dla dziewcząt:

1. Dziecko wykazuje trwałe i intensywne niezadowolenie z bycia 

dziewczyną i ma trwałe pragnienie bycia  chłopcem (bez wpływu 

kulturowych zalet bycia chłopcem) lub oznajmia, że ona jest 

chłopcem.

2. Muszą być obecne następujące cechy:

a.  Trwała, wyraźna awersja do normatywnych ubiorów 

żeńskich i nieustępliwe ubieranie się w  stereotypowe ubiory 

męskie.  

b. Trwała  niechęć do  swojej żeńskiej budowy  anatomicznej 

przy obecności jednego z następujących  objawów: 

i.

przeświadczenie, że ona ma albo urośnie jej prącie,



ii.

odrzucenie oddawania moczu w pozycji siedzącej,

iii.

przeświadczenie, że  nie wystąpi u niej wzrost biustu i 



miesiączkowanie.

3. Dziewczyna nie rozpoczęła dojrzewania płciowego. 

4. Zaburzenie musi trwać przynajmniej od  6. miesięcy.



ICD-10  c.d.

Dla chłopców:

1.

Dziecko wykazuje trwałe i silne niezadowolenie z bycia chłopcem 



i ma pragnienie bycia dziewczyną lub rzadziej, oznajmia że jest 

dziewczyną.

2.

Musi być obecne następujące cechy:



a.

Nadmierne,  stereotypowo żeńskie zachowania w postaci albo  

preferencji dla przebierania się, albo żeńskich cechy zachowań, 

albo w postaci silnego pragnienia uczestnictwa w grach i 

zabawach dziewcząt z odrzuceniem stereotypowo  męskich 

zabawek, gier i zachowań.

b.

Trwała  niechęć do własnej męskiej anatomii przy obecności 



przynajmniej jednej z następujących cech :

i.

Że on rozwija się aby zostać kobietą (nie tylko w roli kobiecej),



ii.     Że jego prącie lub jądra są  obrzydliwe lub zanikną, 

iii.    Że byłoby lepiej nie mięć prącia lub jąder.

3.

Chłopiec nie rozpoczął dojrzewania płciowego.



4.      Zaburzenie musi trwać przynajmniej od  6. miesięcy.


ICD-10 c.d.

IV.

Inne zaburzenia identyfikacji płciowej (F 64.8) nie mają specyficznych 

kryteriów.



V.

Zaburzenia identyfikacji płciowej, nie określone 

(F 64.9) 

Zaburzenia ról płciowych.

Nie mają specyficznych kryteriów. Kryteria dla dziewcząt lub chlopców z ZIP 

mogą być zastosowane w przypadkach osób z interseksualizmem. 



Podział zaburzeń identyfikacji płciowej 

wg. DSM-IV(1994, 2000)

Zaburzenie identyfikacji płciowej u dzieci

Nastolatków

Osób dorosłych

Inne, niespecyficzne zaburzenie identyfikacji płciowej

Transgenderyzm (transseksualizm) 




homoseksualizm

ZIP u nastolatków

transseksualizm

6% 

(Zucker & Bradley’95)



20-30% 

(Cohen 


Kettenis, 2001)



znika (%?)


ZIP u nastolatków

Zakochują się

W r

ówieśnikach tej samej płci

Na dystans

Ze 

współż. płc.

Mar

zeni

a

Korekcja narządów

Bez udzialu cech

plciowych

Zachowania

typowe dla plci

Współż. płciowe


Podtypy transseksualizmu

Wczesnorozwojowy 

(głęboki, pierwotny, główny, 

„homoseksualny”):

Głębokie odwrócenie poczucia płci

Przebieranie nie wywołuje 

podniecenia płciowego

Budzą zainteresowanie tej samej płci 

„homoseksualne”

Wcześnie żądają korekcji operacyjnej  

Nie mają problemów  

psychologicznych przed leczeniem 

Późnorozwojowy

(powierzchowny, wtórny, 

fetyszystyczny, 

„nie

-

homoseksualny”):

Przebieranie wywołuje podniecenie

plciowe

Budzą zainteresowanie płci 



przeciwnej

Późno żądają korekcji operacyjnej

Mają dzieci

Są mało stabilni psychologicznie




Diagnostyka różnicowa

1.

1)



Młodzi mężczyźni z  homoseksualizmem mogą mylić swój 

homoseksualizm z ZIP (w dzieciństwie mogą u nich występować epizody 

przebierania się w stereotypowe ubiory żeńskie, które jednak już nie 

występują w okresie postpubertalnym).

2.

Fetyszyzm transwestytyczny: mężczyźni heteroseksualni lub biseksualni 



ulegają podnieceniu płciowemu przy przebieraniu się.

3.

Transwestytyzm z podwójną  rolą: noszą ubrania przeciwnej płci dla 



przejściowego, a nie stałego,  doświadczenia przynależności do płci  

przeciwnej, bez

motywacji seksualnej przebierania się.



4.

Osoby aseksualne: żądają operacji dla pozbycia się narządów płciowych, ale 

nie pragną uzyskać cech płciowych innej płci.

5.

Zaburzenia psychiczne (np. schizofrenia), którym towarzyszą omamy  



przynależności do  płci przeciwnej.

6.

Przy słabo wyrażonych ZIP nie ma dążenia  do pełnej korekcji narządów 



płciowych. Osoby te podejmują próby integracji swoich męskich i żeńskich 

„pierwiastków” i tylko chcą  zastosowania hormonów lub niewielkich korekcji 

chirurgicznych. 

Tylko osoby z krańcowymi formami ZIP mogą być poddane chirurgicznej korekcji płci.



Yüklə 365,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə