Zakład Biologii Ogólnej Rok akademicki 2005/2006

Zakład Biologii Ogólnej Rok 2013/2014

Uniwersytet Medyczny

w Białymstoku

I rok Kierunek Dietetyka - przedmiot „Genetyka”
Ćwiczenie 1.

Temat: Podstawy dziedziczności.

Grzegorz Mendel i jego prawa dziedziczności

Loci i allele. Homozygota i heterozygota

Krzyżowanie jednogenowe

Krzyżowanie dwugenowe

Mapy genetyczne

Determinacja płci

Cechy sprzężone z płcią

Cechy związane z płcią

Genotyp i fenotyp.

Poligeny

Selekcja, kojarzenie krewniacze, kojarzenie niekrewniacze

Rozwiązywanie krzyżówek na dziedziczenie cech
Literatura:

1. Friedman J.H. i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996

(i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 2.

Temat: Budowa, podziały i funkcje jądra komórkowego.
Zagadnienia:

1. Budowa chromatyny.

2. Rodzaje chromosomów.

3. Cykl komórkowy:

- interfaza, mitoza

- interfaza, mejoza

4. Molekularne podstawy regulacji cyklu komórkowego.

5. 
   Modyfikacje cyklu komórkowego.
   
6. 
   Molekularne mechanizmy apoptozy.
   

Metodyka:

Narysować poszczególne fazy mitozy w oparciu o preparaty trwałe.

Literatura:

1. 
   Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki.
   

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

2. Friedman J.H. i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

3. Kawiak J., Mirecka J. Podstawy cytofizjologii.

Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1997.

4. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).

Ćwiczenie 3.

Temat: DNA nośnik informacji genetycznej.
Zagadnienia:

1. 
   Struktura i funkcje DNA.
   
2. 
   Replikacja DNA.
   
3. 
   Mechanizmy naprawy DNA.
   
4. 
   Ekspresja i regulacja informacji genetycznej:
   

1. 
   synteza RNA - transkrypcja
   
2. 
   synteza białka - translacja
   

5. 
   Cechy kodu genetycznego.
   

Metodyka:

Rozwiązywanie zadań genetycznych.

Literatura:

1. 
   Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki.
   

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

2. Friedman J.H. i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

3. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996

(i inne nowsze wydania).


Ćwiczenie 4.

Kolokwium – ćwiczenie 1 – 3
Temat: Wybrane zagadnienia z cytogenetyki człowieka. Cz. I.

1. Wpływ środowiska na organizm człowieka.

2. Zmienność i mutacje. Mechanizmy powstawania zmienności.

3. Czynniki mutagenne. Mutacje genowe.

4. Dziedziczenie jednogenowe. Choroby: achondroplazja, choroba Huntingtona,

fenyloketonuria, albinizm, alkaptonuria, mukowiscydoza.

Metodyka

1. Rozwiązywanie krzyżówek na dziedziczenie cech.

Literatura:

1. Connor J.M., Ferguson-Smith M.A. Podstawy genetyki medycznej.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991.
2. Drewa G. (red.). Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy.

Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1995 (i inne nowsze wydania).

1. 
   Friedman J.H., i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.
   

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.
4. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L Krótkie wykłady. Genetyka.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Ćwiczenie 5.

Temat: Wybrane zagadnienia z cytogenetyki człowieka. Cz. II.

1. Dziedziczenie sprzężone z płcią. Choroby sprzężone z chromosomem X u człowieka:

wrodzona hipoplazja skóry- Zespół Blocha i Sulzbergera, krzywica hipofosfatemiczna

oporna na działanie witaminy D, Zespół Retta, Zespół łamliwego chromosomu X,

hemofilia A, hemofilia B, dystrofie mięśniowe, Duchenne’a i Beckera, ślepota na barwy.

2. Cechy uwarunkowane wieloczynnikowo.

3. Cechy jakościowe i ilościowe. Dziedziczenie barwy skóry, choroba Alzheimera.

4. Dziedziczenie grup krwi w układzie ABO i układzie grupowym Rh.

Metodyka

1. Rozwiązywanie krzyżówek na dziedziczenie cech.

Literatura:

1. Connor J.M., Ferguson-Smith M.A. Podstawy genetyki medycznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991.

2. Drewa G. (red.). Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1995 (i inne nowsze wydania).

3. Friedman J.H., i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

4. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L Krótkie wykłady. Genetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Ćwiczenie 6.
Temat: Wybrane zagadnienia z cytogenetyki człowieka. Cz. III.

1. Mutacje (aberracje) chromosomowe, mutacje chromosomowe strukturalne: inwersje, translacje, duplikacje, delecje (deficjencje), chromosom kolisty, izochromosom.

2. Aberracje chromosomowe liczbowe: aneuploidie, euploidie.

3. Zespoły aberracji chromosomowych: autosomalne - Zespół Downa, Patau, Edwarda; heterosomalne - Zespół Klinefeltera, mężczyźni XX i XYY, Zespół Turnera, kobiety XXX.

4. Wybrane zespoły delecji chromosomowych: Zespól Volfa-Hirschhorna, Zespól cri du chat.

5. Wybrane zespoły mikrodelecji: Zespół Pradera- Williego, Zespół DiGeorge.

Metodyka:

1. Rozwiązywanie krzyżówek genetycznych.

2. Układanie nieprawidłowych kariogramów człowieka.

Literatura:

1. Connor J.M., Ferguson-Smith M.A. Podstawy genetyki medycznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991.

2. Drewa G. (red.). Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1995 (i inne nowsze wydania).

3. Friedman J.H., i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

4. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L Krótkie wykłady. Genetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.


Ćwiczenie 7.

Kolokwium – ćwiczenie 4 - 6
Temat: Rola genów w rozwoju organizmów.
Zagadnienia:

1. 
   Badanie rozwoju.
   

a) determinacja

b) różnicowanie się komórek

c) morfogeneza

2. 
   Genetyka populacji:
   

1. 
   ewolucja na poziomie populacji
   
2. 
   rola prawa Hardy’ego-Weinberga w genetyce populacji
   
3. 
   czynniki zmieniające frekwencję alleli w populacji: dryf genetyczny, przepływ genów (migracja), mutacje i dobór naturalny.
   

Uwaga! Należy przynieść kalkulator

Literatura:

1. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L. Krótkie wykłady. Genetyka.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996

(i inne nowsze wydania).


Ćwiczenie 8.
Temat: Metody stosowane w inżynierii genetycznej.

1. 
   Enzymy restrykcyjne.
   
2. 
   Wektory plazmidowe, fagowe, wirusów, kosmidy i eukariotyczne.
   
3. 
   Klonowanie.
   
4. 
   Hybrydyzacja.
   
5. 
   Zastosowanie inżynierii genetycznej w medycynie.
   
6. 
   Aspekty etyczno-moralne związane z inżynierią genetyczną.
   

Literatura:

1. Drewa G. Podstawy genetyki. Wydawnictwo Volumed. Wrocław 1995.

(i nowsze wydania).

2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996

(i inne nowsze wydania).
Uwaga!
Obowiązuje materiał ćwiczeniowy zgodnie z zagadnieniami i literaturą podaną w konspekcie oraz najnowsze publikacje z dziedziny inżynierii genetycznej.

Ćwiczenie 9.

Temat: Wzajemne oddziaływanie genetyki środowiska

na cechy człowieka.

Dziedziczenie wieloczynnikowe niektórych cech fizycznych człowieka:

a) barwy włosów, skóry i oczu

b) oprawy oczu

c) wzrostu

d) inteligencji

1. Rozwiązywanie krzyżówek na dziedziczenie cech.
Uwaga! Należy przynieść kalkulator
Literatura:
1. Friedman J.H. i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.

Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.

2. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L. Krótkie wykłady. Genetyka.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

3. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996

(i inne nowsze wydania).

Ćwiczenie 10.
Temat: Podsumowanie wiadomości z podstaw genetyki medycznej.

Zaliczenie ćwiczeń.

Kolokwium - ćwiczenie 7 - 9