267
Böyük qızı Sevil Bakıdakı Müəllimlər İnstitutunun ikinci
kursunda oxuyurdu, kiçik qızı Sevinc isə orta məktəbin 10-
cu sinif şagirdi idi. Hazırda onların hamısı bərbad
vəziyyətdə olan bağçanın iki otağında qalırdılar.
Hər şeyi əvvəlcədən nəzərə alan həkim Rusiyadan gələn
qonağın kimliyini bildiyindən o, həmin adamı qaçqın
düşərgələrinə aparmağı palanlaşdırmışdı. Bu minvanla
Əvəz tarixçi pedaqoqa sübut etməyə çalışırdı ki, işğalçı
azərbaycanlılar yox, məhz ermənilərdir və bunun üçün
bariz nümunə çadır şəhərciyində məskunlaşan çoxsaylı
qaçqınlardır. Məhz bu səfərdə Füzuli keçmiş silahdaşları ilə
birlikdə onları yolda müşayiət etməliydi.
Özünə görə imkanlı olan Sergey darısqal və təmirsiz
otaqda olmasına baxmayaraq, təvazökar olduğu üçün
narahatlığını büruzə vermədi. Çünki o, əvvəlcədən bilirdi
ki, Nizaminin ailəsi qaçqındır və onların belə bir şəraitdə
yaşamaları, həqiqətən aldıqları statusu təsdiq edirdi.
Elə bir az keçmişdi ki, Füzuli, Kamil, Heydər və Vahid
həmin evə təşrif buyurdular. Əvəz tələsik halda
içəridəkiləri bir-biriləri ilə tanış edərək, onların hamısını
süfrə arxasına dəvət etdi. Darısqal olan otaqda diskomfort
yarandığından Füzuli günorta yemək üçün hamını öz evinə
və yaxud da münasib olan restoranların birinə getməyi
məsləhət bildi. Onun məqsədini başa düşən rus pedaqoqu
268
hələlik burada qalmağı üstünlük verdi ki, Əvəzin gördüyü
tədarük bada getməsin. Sergeyin fikrincə, onların buradan
getməsi ev sahibinin xətrinə dəyə bilərdi.
Xəbər əvvəlcədən verildiyindən evdəkilər qonaqların
gəlişinə hazır idilər.
Bütün tədarük elə burada görülmüşdü.
Süfrəyə milli yeməklər – küftə bozbaş, plovaltı ördək,
yarpaq və kələm dolmaları düzülmüşdü. Əvəz özü spirtli
içki qəbul etməsə də qonaqların gəlişi münasibətilə salat-
ların arasına bir araq və yerli istehsal olan “Jalə” şirələri
qoyulmuşdu.
Adəti üzrə ailə başçısı yeməyi ya tək, ya da ki, həyat
yoldaşı ilə yeyərdi. Uşaqlar ayrıca süfrəyə əyləşirdilər.
Xaricidən qonaqlar gəlsə də bu dəfə də adət pozulmadı.
Müharibə veteranları masanın bir tərəfində, Rusiyadan
gələn qonaqlar ilə Nizami əks tərəfdə, Əvəz isə onların
arasında, masanın başında oturmuşdular. Kim hansı nemət-
dən istəsə dada bilərdi.
- Əsl qonaqpərvərlik belə olar. – deyə yarpaq dolması
yeyən Sergey səmimiyyətlə dilləndi. – Əvəz Qasımıç, etiraf
edim ki, mən Ermənistanda olanda belə bir qəbuldan kənar
olmuşam. Açığı deyim, onlarda mən xoş sifət görmədim.
- Qonaqpərvərlik bizim qanımızdadır. – deyə minnət-
darlığını bildirən həkim ehtiramla dilləndi. – Qonaq evimi-
zin yuxarı başında əyləşməlidir ki, o, özünü evindəki kimi
269
hiss edə bilsin. – Bundan sonra Əvəz azərbaycanlıların
adət-ənənələrini təbliğ etməyə başladı.
Süfrə arxasında gedən söhbət Sergeyin marağında olsa
da o, yarpaq dolmasını yeyərkən, yeməyin dadına heyran
qalmışdı. Tarixçi pedaqoq çəngəl ilə dolmanın birini göstə-
rib, məst olmuş halda dedi:
- Ermənilər daim bu yeməklə öyünsələr də, etiraf edim
ki, siz bunu onlardan daha ləzzətli hazırlayırsınız.
- Milli yeməklərimiz hamının xoşuna gəlsə də, heç bir
millət həmin yeməkləri bizim millətdən yaxşı bişirə bilməz.
– deyə Vahid üzünə şirin təbəssüm verib iftixarla dilləndi.
- Üzr istəyirəm sizdən, bəs ermənilər deyirlər ki, dolma
onların milli mətbəxinin məhsuludur. – təəccübdən çiyin-
lərini çəkən elmlər namizədi tərəddüdlə dilləndi.
Bu söz hamıya təsir etsə də Kamil cavab vermək üçün
üçün araya girdi. O, istehza ilə gülümsəyərək, qalın polad
səsini işə salıb təmkinlə dedi:
- Bədbəxt erməniləri mən qınamıram, bir millətin ki,
keçmişdə heç bir mədəniyyəti, ədəbiyyatı, elmi, adət-
ənənəsi olmayıbdırsa, özlərini sivil xalqların arasında
görmək üçün mütləq qonşularından oğurluq etməliydilər.
Əziz qonaq, onlar bütün regionda məşhur olan bizim
xalçalarımızı, kulinariyamızı, musiqi alətlərimizi, memarlıq
abidələrimizi, mahnılarımızı, mədəniyyət ocaqlarımızı öz
270
adlarına salmaqla bütün Qafqazda və region ölkələri arasın-
da oğru millət kimi tanınırlar. Antik, Yaxın Şərq, Avropa
alimlərinin əsərlərində azərbaycanlı yaşayış məskələri kimi
hallanan, yüz illər, hətta min illər yaşı olan həmin şəhər və
kəndlərin adlarını dəyişib özlərinki kimi qələmə verməklə,
sivil dünyanın qınağından çəkinmirlər.
- Sergey Vladimiroviç, mən sizə kulinariya, musiqi
alətləri və xalçaçılıqla bağlı kataloq-kitablar hədiyyə edə-
cəm, onda görəcəksiniz ki, yaşı yüz illər, min illər olan
həmin əsərləri ermənilər bizim ərazidə məskunlaşandan
sonra, öz adlarına çıxarmağa başlayıblar. – deyə Vahid
ehtiramla dilləndi.
- Bu məsələ ilə bağlı həqiqəti aşkarlamaq üçün mən,
məmnuniyyətlə həmin kataloqları nəzərdən keçirəcəyəm. –
deyə rus ziyalısı sevincək halda dilləndi. - Həqiqətən də siz
azərbaycanlılar qonaq qarşısına çıxmaqda bütün millətlərə
örnək olmalısınız. Mən vaxtilə Qarabağda olanda orada
qonaqpərvərliyinin necə olmasının şahidi olmuşdum. Bu
dəfə isə orada olanda belə bir münasibəti həmin diyarda
görmədim. Məhz onda başa düşdüm ki, həmin qonaqlıqlar,
xoş münasibət, mehribançılıq yalnız azərbaycanlıların
sayəsində baş verirdi. Çünki həmin əlamətlərin heç birisi
orada qalmayıbdır.
Dostları ilə paylaş: |