169
Hündür olmayan dağların arası ilə burulan yol əsasən,
meşəlik ərazidən keçirdi və burada da görmək olurdu ki, bu
ərazilərdə də ağaclar kütləvi şəkildə kəsilərək, bərbad hala
salınmışdı. Robert doğma kəndinə daxil olan kimi heç bir yerdə
dayanmadan bir başa doğulduğu evə getdi.
Birmərtəbəli evin həyətini baxımsızlıqdan kol-kos basmışdı.
həyətin hasarı demək olar ki, yox idi. Evin qapısının qıfılı
sındırılmışdı. Pəncərələrin şüşəsi o qədər toz basmışdı ki,
Günəşin şəfəqi tutqun halda içərini işıqlandırırdı. Arakəsmələr
və pəncərələrin ağzını hörümçək toru örtmüşdü. İçəri demək
olar ki, alt-üst olmuşdu. Otaqlarda quru torpaq döşəmədən,
sınıq-salxaq tavandan başqa heç nə qalmamışdı, elektrik
naqilləri isə tamamilə çıxarılaraq aparılmışdı. Hirsini daxilində
birtəhər boğan Robert, istər-istəməz hər şeyi burada çalışan
əcnəbilərin boynuna yıxdı ki, qonaq yanında biabır olmasın.
Özünü rus qonağının yanında qeyrətli oğlan kimi aparmağa
çalışan Robert anasının burada olmadığını görəndə pərt oldu.
Evdəki vəziyyətdən hiss etdi ki, anası ən azı altı aydır burada
yoxdur. Qonşulardan anasının harada olduğunu soruşanda ona
izah edirlər ki, arvad həddindən artıq qocalmış və sərbəst
hərəkət edə bilmədiyindən onu İrəvanda yerləşən “qocalar
evinə” aparıblar. Təəccübləndirilən hal o idi ki, bu haqda
Robert məlumatlandırılmamışdı.
Sergey Qarakənd kəndində olarkən buranın təbiətinə heyran
qalmışdı. Ona görə ki, həm kəndin özü, həm də kəndin ətrafı
sıx yaşıllıqla örtülmüşdü. Dağlı-təpəli yüksəkliklər qalın meşə
170
altında qalmış, kənddə isə meyvə bağları və üzümlüklər
salınmışdı. Buranın yerli camaatı həddindən artıq az olsa da,
onlar əsasən burada qalan qonaqların hesabına qazanc əldə
edirdilər. Hərbçilərdən başqa həmin yaşayış məskənində bir
çox taxta alverçilərinin və ətraf ərazilərdə arxeologiya
qazıntıları ilə məşğul olan mütəxəssislər qalırdı. Onların
arasında postsovet məkanından kənarda yerləşən ölkələrdən
gələnlər də vardı. Əlbəttə ki, buradakı camaat həmin adamlarla
ünsiyyət yaradıb, onları azərbaycanlılarla bağlı yanlış məlumat-
larla təchiz edirdilər.
Qaradağlıya nisbətən buradakı qonşular Robertin qarşısına
yaxşı çıxdılar. İş ondadır ki, burada onu qəhrəman atanın oğlu
kimi qəbul edirdilər. Bu ailənin iki üzvü müharibə zamanı
döyüşlərdə öldürüldüyünə görə onlar xüsusi imtiyazlara malik
idilər.
Başqa kəndlərdə olduğu kimi burada da yaşlı adamlar
qalmışdılar. Onlar ev-eşiklərinə bağlı olduqlarından buradan
uzaqlaşmırdılar. Rusiyanın bir çox bölgələrində məskunlaşan
övladlar, qazandıqları pulların cüzi bir hissəsini vaxtaşırı
valideynlərinə göndərirdilər ki, onlar acından ölməsinlər.
Robert fikirini dağıtmaq və təbiətin qoynunda kabab yemək
üçün qonağı ilə birlikdə kəndin məşhur Çinarlıq deyilən yerə
getdi. Orada böyük olmayan bir kafe tikilmişdi. Hava bir qədər
soyuq olduğundan gələn müştərilər içəriyə doluşurdu, lakin
açıq havada qoyulan masanın birində də müştərilər vardı.
171
Sergey içəri girəndə bayırda əyləşənlərlə görüşdü və gördü
ki, üç nəfərdən biri slavyan quruluşlu adamdır. İçəridə olan 10
nəfərdən yeddisi hərbi geyimdə olan saqqallı yaraqlılar idi və
onlar Roberti görən kimi kin-küdurətlə ona tərəf nəzər salmağa
başladılar. Onlara bəlli idi ki, Robert yerli adamdır və burada
ev-eşiyi olduğu halda o, buranın sakinləri ilə həmrəy olub,
kəndin abadlıq işlərində və təsərrüfatın inkişaf etdirilməsində
əməli fəaliyyət göstərmirdi. Həmin hərbçilər Rusiyadan gələn
erməniyə qorxaq kimi baxırdılar və əmin idilər ki, o, gələcəkdə
başlanacaq döyüş əməliyyatlarından ehtiyat etdiyindən doğma
ocağını tərk etmişdi. Necə olsa da cəbhə xətti Qarakənd
kəndindən o qədər də uzaqda yerləşmirdi.
XV fəsil. Qarabağdakı faktlar ermənilərin
dediklərinin tam əksindən xəbər verir
Sergey Rusiyadan olan Vladimir adlı soydaşı ilə burada
rastlaşdığından çox məmnun oldu, lakin həmin görüş Robertin
ürəyindən olmadı. Vladimirə üz verməyən və onunla bir kəlmə
də kəsmək istəməyən, kinli baxışlarını ona tərəf yönəldən
erməni həmin an gətirdiyi qonağı götürüb buradan bir qədər