• Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha

• Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.



Bozor kon’yunkturasi holati va kelgusida rivojlanish ko'rsatkichlari hamda baholash uslublari.

Konyunkturani bashorat qilish.
2
3


Bozor kon’yunkturasini bashorat qilish uslublari.
I
l.Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.


Kon’yunkturani o'rganish marketing xizmatini ajralmas qismini tashkil etadi. Bizning mamlakatimizda kon’yunkturani o'rganish 20 yillarda tashkil etildi. «Kon’yunktura» lotincha so'z bo'lib, holat degan ma’noni anglatadi, u keng ma’noda ularning o'zaro aloqasidan olingan shartlarning yig'indisi, o'tarsharoit, predmetlarining joylashishidir.
Bozor kon’yunkturasi - bu ma’lum bir vaqtda, ma’lum bir hududda talab bilan taklif o'rtasidagi nisbatdir.

Hozirgi kunda deyarli hamma yirik firmalar xususiy kon’yunktura xizmatlariga egadirlar, ular o'zining faoliyat doirasida jahon va milliy masshtabda kon’yunkturani rivojlanishini kuzatishadi.
Iqtisodiy kon’yunktura- bu omillar va qayta ishlash sharoitlarining rivojlanishi va o'zaro aloqadorlikda talab, taklif, narx omillari asosida bozordagi bir ko'rinishdir.
Bu ko’rsatilgan aniqlik o‘z ichida kon’yunktura tushunchasining barcha
amaliy sifatlarinio'zida mujassamlashtiradi.


Birinchidan, unda iqtisodiy kon’yunktura predmeti ko'rsatilgan, ya’ni bozor, ayirboshlash sohasidagi kon’yunkturani
avval olib borilayotgan ishlar bilan bog'laydi.


Ikkinchidan, kon’yunkturani faqat ayirboshlash sohasidagini emas, balki butun ishlab chiqarish jarayonini, ya’ni (ishlab
chiqarish, taqsimlash, muomala, iste’mol, bular ayirboshlash prizmasi orqali aniqlanadi) o‘z ichiga qamrab oladi.


Uchinchidan, kon’yunktura dinamik o'sish davrlarida ko'riladi.


To'rtinchidan, kon’yunktura ishlab chiqarish jarayoni aniq tarixiy sharoitlari bilan bog'liq, har bir ishlash
jarayonining yangi bosqichi uchun omillarning va kon’yunkturani rivojlanishining sharoitlarining mosligi o'ziga xosdir.


Beshinchidan, uning ko'rinishining asosiy shakli talab, taklif, va narx dinamikasining nisbatidir. Bir so‘z bilan aytganda,
ayni shu omillar bozorning holatini va dinamikasini aniqlashda markaziy bo'g'in bo'lib hisoblanadi.
Kon’yunktura tadqiqotining 2 ta ob’ektiga ko'ra - ya’ni iqtisodiy kon’yunktura tushunchasidagi
xo'jalik va tovar bozori, 2 mustaqil tarkibiy qismga ajratiladi:
/ \



umumxo'jalik kon’yunkturasi

tovar bozori
kon’yunkturasi.


Umumxo’jalik kon’yunkturani strukturaviy birlik deb, shunga qaramasdan tovar bozorlarining va ko'plab o'zaro munosabatlar kon’yunkturasini yig'indisi deb qarash mumkin. Tovar kon’yunkturasi umumxo'jalik kon’yunkturasini tashkil etadi, umumxo'jalik kon’yunkturasi esa tovar bozorlari kon’yunkturasini keltirib chiqarida.
Shunday qilib, uning butun qismi va bo'g'inlarining belgilari o'zaro ta’sirchanligi va o'zaro aloqadorligi shakllarining fe’l - atvorini, umumxo'jalik va tovar kon’yunkturasini rivojlanishni aniqlaydi.
Bozorni va avvalo butun bozorni kon’yunkturasini kompleks izlanishlar ishbilarmonlar doirasining fikriga ko'ra, ishbilarmonlarga ularning xo'jalik qarorlarini qabul qilishda xatoga yo'l kuymasligi uchun tavakkalchilikni pasaytirishda qurol hisoblanadi. Iqtisodiy kon’yunkturani izlash, faqatgina ayirboshlash sohasini rivojlanishi va uning qayta ishlab chiqarish jarayonining boshqa bosqichlari bilan o'zaro aloqadorligining umumiy qonunchiligini o'rganish bilan chegaralanib qolmaydi. U, u yoki bu tovar bozorda vujudga keladigan asoslangan tahlil va bashorat qilishni amalga oshirishga qaratilgan.
2.Bozor kon’yunkturasi holati va kelgusida rivojlanish ko'rsatkichlari hamda baholash uslublari.
Bozor konyu’nkturasinimuntazam ravishda o'rganib borish savdo faoliyatini muvaffaqiyatliyakuniga imkon beradi. Har davrda bozor kon’yunkturasiqaysi tovar chiqarishniko'paytirish, qaysitovarga talabning kamayishihaqida aniq ma’lumotlar beradi. Bu ma’lumotlar ishlab chiqarish uchun ham savdo firmasiuchun ham zarurdir. Bozor kon’yunkturasibozorda muvozanatnimavjudligiyoki buzilganligi bilan xarakterlanadi. Bozor kon’yunkturasiayrim tovar ishlab chiqaruvchilar miqyosiga va sotib oluvchilarning xarid qobiliyatiga bog'liqdir, narx- navoga, modaning o'zgarishiga qarab har xil bo'ladi. Bozorning kelajakdagiholatini ishlab chiqarishning texnikaviy ahvoli, unga sarflangan qo'shimcha resurslar, ularning qaytarib berish muddatlari, tovar zahiralari dinamikasi, eksport va import, shuningdek narx - navodagio'zgarishlar yo'nalishiga qarab aniqlash mumkin.

mahsulot sotilishi к va iste’moli ) 'k ishlab chiqarish ko’rsatkichlari )