ЎҚ отиш тайёргарлиги

AFSONA

Rivoyatdan farqli oʻlaroq afsona zaminida albatta moʻ’jiza, sehr-jodu boʻladi. Afsonalar olam haqida, toponimik, elatlarning kelib chiqishi, hayvonot dunyosiga oid, tabiatdagi voqea, hodisalar xususida, tarixiy shaxslar toʻgʻrisida, diniy va boshqa turli-tuman mavzularda boʻladi. Afsonalar hajmi kichik, bayon qilinishi sodda, badiiy tasvir vositalaridan de-yarli xoli boʻladi, tuzilishiga koʻra ertak, naql, rivoyatlarta oʻxshab ketadi. Afsonalar yozma adabiyotning, ayniqsa, badiiy, falsafiy, dinga, tarixga, axloqqa oid asarlarning mavzui, muayyan qismi tarzida gʻoyaviy-estetik vazifani bajargan. „Qutadgʻu bilig“, „Devo-nu lugʻotit turk“, Alisher Novoiyning „Hamsa“, Dantening „Ilohiy komediya“, Chingiz Aytmatovning „Oq kema“, Erkin Vohidovning „Ruhlar isyoni“, Abdulla Oripovning „Jannatga yoʻl“ kitoblarida A.lar asarning badiiy-estetik va taʼsir kuchini oshirishga, inson ruhiyatini yanada chuqur va toʻlaqonli tasvirlashga xizmat qilgan.

Koʻchma maʼnoda — uydirma, yolgʻon, aqlga toʻgʻri kelmaydigan gap.ishlar.

"Ur, to‘qmoq!" ertagini misol keltiradigan bo‘lsak, o‘tmishda har xil bosqinchiliklardan aziyat chekkan ona xalqimiz o‘z ertagida to‘qmoqni tasvirlab, yovlarning zaminimizdan ta’zirini yeb, tezroq badarg‘a bo‘lishlariga umid qilgan. "Ochil, dasturxon"ni tasvirlab, qachondir dasturxonlari to‘kin-sochin bo‘lishini, qorni mazali ovqatlarga to‘yib, sarxil taomlar tano- vul qilishiga umid qilgan. Chol laylakning singan oyog‘ini davolab-tuzatgani zamirida esa har qanday orzu-umidlarga yetishning yo‘li o‘zgalarga yaxshilik qilish va mehnatda ekanini tushuntirish bor.

• "Ur, to‘qmoq!" ertagini misol keltiradigan bo‘lsak, o‘tmishda har xil bosqinchiliklardan aziyat chekkan ona xalqimiz o‘z ertagida to‘qmoqni tasvirlab, yovlarning zaminimizdan ta’zirini yeb, tezroq badarg‘a bo‘lishlariga umid qilgan. "Ochil, dasturxon"ni tasvirlab, qachondir dasturxonlari to‘kin-sochin bo‘lishini, qorni mazali ovqatlarga to‘yib, sarxil taomlar tano- vul qilishiga umid qilgan. Chol laylakning singan oyog‘ini davolab-tuzatgani zamirida esa har qanday orzu-umidlarga yetishning yo‘li o‘zgalarga yaxshilik qilish va mehnatda ekanini tushuntirish bor.