“ SİMSİZ ŞƏBƏKƏLƏRDƏ MƏhsuldarliğin yüKSƏLDİLMƏSİ Üsullarinin təDQİQİ

3.2. MİMO (Multiple input, multiple output) texnologiyasının 
üstünlükləri və məhdudiyyətləri 
MIMO texnologiya simsiz rabitə sistemlərində birdən çox məlumat axını eyni 
anda ötürmək üçün bir çox antenaya əsaslanır. MIMO eyni anda bir neçə terminal 
ilə əlaqə qurmaq üçün istifadə edildikdə, çox istifadəçi MIMO-dan danışırıq. 
Mobil sistemlərindəki MU-MIMO dörd istiqamətdə inkişaf edir: 
• verilənlərin sürəti artdı, çünki antenlər nə qədər çox olarsa, daha müstəqil 
məlumat axınları göndərilə bilər və eyni vaxtda daha çox terminal təmin edilə bilər; 
• gücləndirilmiş etibarlılıq, çünki daha çox antennalar radio siqnalının yayıla 
biləcəyi daha fərqli yollardır; 
• Enerji səmərəliliyinin yüksəldilməsi, çünki baza stansiyası yayılan enerjisini 
yerləşdiyini bildiyi məkan istiqamətlərinə yönəldə bilər; və 
• baza stansiyası yayılan müdaxilənin zərərli olacağı istiqamətlərə 
ötürülməsinin qarşısını ala biləcəyi üçün müdaxiləni azaldır. 
Bütün inkişaflara eyni vaxtda nail olmaq mümkün deyil və yayılma şərtlərinə 
dair tələblər var, lakin yuxarıdakı dörd istiqamət ümumi faydadır. Ənənəvi simsiz 
rabitə üçün MU-MIMO texnologiyası yetkinləşir və 4G LTE və LTE-Advanced 
kimi son və inkişaf edən simsiz genişzolaqlı standartlara daxil edilmişdir. Baza 
stansiyası (və ya terminallar) nə qədər çox antena ilə təchiz olunarsa, yuxarıda 
göstərilən dörd cəhətdən ən azı TDD rejimində işləmək üçün daha yaxşı bir 
performans göstərər. Bununla birlikdə, bu gün istifadə olunan antenaların sayı 
uyğunlaşdırılır. Ən müasir standart, LTE-Advanced, baza stansiyasında 8 antena 
birləşməsinə sahib olmağa imkan verir və bu gün qurulan avadanlıqlarda bundan 
daha az anten var.
 
Kütləvi MIMO, inkişaf etmiş bir texnologiyadır, MIMO-nu cari vəziyyətlə 
müqayisədə böyük ölçü sifarişinə görə genişləndirir. Bu yazıda, son üç ildə baş verən 

---

59 
hadisələrə diqqət yetirərək, əvvəllər ekspozisiyamızı nəzərdən keçiririk: ən çox 
enerji səmərəliliyi, həddindən artıq azadlıqların istismarı, TDD kalibrlənməsi, pilot 
çirklənmə ilə mübarizə üsulları və tamamilə yeni kanal ölçmələri. 
Kütləvi MIMO ilə eyni vaxt tezlik mənbəyində eyni vaxtda çox sayda onlarla 
terminala xidmət edən bir neçə yüz anten ilə anten seriallarını istifadə edən sistemləri 
düşünürük. Kütləvi MIMO-nun əsas yeri daha böyük miqyasda şərti MIMO-nun 
bütün faydalarını yığmaqdır. Ümumiyyətlə, kütləvi MIMO, enerjiyə qənaətli, 
etibarlı və möhkəm olacaq və spektrdən səmərəli istifadə edəcək gələcək 
genişzolaqlı (sabit və mobil) şəbəkələrin inkişafına imkan yaradır. Bu, gələcəkdə 
rəqəmsal cəmiyyət quruluşu üçün insanların İnternetini, əşyaların İnternetini 
buludlarla və digər şəbəkə infrastrukturları ilə birləşdirəcək bir fürsətdir. 
Kütləvi MIMO sistemi tərəfindən istifadə edilən həqiqi anten serialları üçün 
bir çox fərqli konfiqurasiya və yerləşdirmə ssenarisini görmək olar (şəkil 3.2)