[]
Yüklə 7,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
434
Hərbi na zir Sə məd bəy Mehmandarovun 1919 il 7 avqust tarixli ə mri ilə Firidun bəy həmin ayın 1-dən etibarən Bakı ko mendantı vəzifəsinə təyin olunmuĢ, eyni zamanda, Bakı Ģ əhər qarnizonu rəisi vəzifəsinin icrası da müvəqqəti olaraq ona tapĢırılmıĢdı. 1919 il avqustun 16-da 2-ci piyada diviziyasının ko mandiri general-mayor Ġbrahim ağa Usubov Bakı qarn izonunun rəisi təyin edildiyindən, Firidun bəy bu vəzifənin icrasından azad olunmuĢ və xid mətin i yalnız Bakı Ģəhər ko mendantı kimi davam etdirmiĢdir. Aprel işğalından (1920) sonra, 1921 il iyulun 2-də "Ġslam" partiyasının agenti adı ilə həbs olunmuĢ, bir müddətdən sonra Azərbaycan Respublikası Xalq Ko missarları Sovetinin s ədri Nəriman Nərimanovun göstəriĢi ilə a zad edilmiĢdir. Lakin 1925 ildə yenidən həbs olunaraq güllələn miĢdir. Əd.: N ə z i r l i ġ., Cümhuriyyət generalları, B., 1995; Süleymanov M., Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998; ElĢad Qoca, Tariximiz, taleyimiz, B., 2001. VƏZĠROV HaĢım bəy Mir Ġman oğlu (1868, ġuĢa -4.2.1916, Bakı) - maarif, mədəniyyət və mətbuat xadimi, publisist, dramaturq və tərcüməç i. A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin qurulması ərəfəsində milli istiqlal ideyalarının yayılmasında yaxından iĢtirak etmiĢdir. Ġlk təhsilini ġuĢada mədrəsədə almıĢ, sonra ġuĢa yeni üsullu məktəbini (üsuli-cədid) və Ġrəvan Müəllimlər Se minariyasını (1889) bit irmiĢdir. 19 il Ġrəvan quberniyas ının Böyük Ved i, CavanĢir qə zasının Alpout, ġəkin in Göynük kəndlərində, Bərdodə, daha sonra ġuĢadakı rus-müsəlman məktəbində müəllim və inspektor vəzifəsində (1887-1905) iĢlə miĢdir. ġuĢa bələdiyyə idarəsinə qlasnı (vəkil) seçilmiĢdir. Vəzirov 19 əsrin sonu - 20 osrin əvvəllərində müəllimliklə yanaĢı, publisist kimi də fəaliyyət göstərmiĢdir. "Kaspi", "Novəye obozreniye", "Kavka z" qəzet lərində və "Sbornik materialov dlya opisaniya mestnostey i ple myon Kavka za" (SMOM PK) məc muəsində Azə rbaycan xalq ının milli mənafe lərini təbliğ və müdafıə , 20 əsrin əvvəllərində erməni-daĢnak quldurlarının Qarabağda törətdiyi soyqırım vəhĢiliklərin i ifĢa edən məqalələr dərc etdirmiĢdir. Azərbaycanlılara qarĢı 1905 il soyqırımla rını ifĢa etdiyin ə görə hə min ilin sonlarında 5 il müddətinə ġimali Qa fqaza sürgün olunmuĢ, lakin günahsızlığını sübuta yetirdiyi üçiin vətənə qayıdaraq Bakıya köçmüĢ, həyatını bütünlükdə mətbuata və yaradıcılığa həsr edib, milli ict ima i fıkrin görkə mli təbliğatçıla rından birinə çevrilmiĢdir. Və zirovun 1907-16 illərdə "Tazə həyat" (1907-08), naĢiri və baĢ mühərriri o lduğu "Ġttifaq" (1908-09), "Səfa" (1909-11), "Kavka zets" (rus ca, 1911), "Sədayi-Vətən" (1911-12), "Sədayi-həqq" (1912-15), "Sədayi-Qafqa z" (1915-16), "Məzə li" (1914-15) kimi qəzet və jurnallarda "Seyid HəĢim Və zirov". "Müslüm", "Birisi" imza ları ilə çarizmin müstəmləkə rejimini, millətç i-monarxist partiyaları, imperializmi tənqid, maarif və mədəniyyəti təbliğ edən məqalə və felyetonları A zərbaycanda milli ictimai Ģüurun inkiĢafında əhəmiyyətli rol oynarmĢdır. Vəzirov hə m də tanın mıĢ dra maturq id i. O, "Döy mə qapımı, döyərlər qapını", " Evlən mə k su iç mə k deyil" və "Xan- xan" komed iyalarının müəllifıd ir. U.ġekspirin "Otello" faciəsini və "Məktəb tərbiyəsi", "Cinlər və Ģeytanlar", "Çox arvadlılıq", "Sillə" kitabların ı rus dilindən tərcümə etmiĢdir. 20 əsrin əvvəllə rində Azərbaycanda mətbəə və nəĢriyyat iĢlərinin inkiĢafında Və zirovun böyük xid mətləri olmuĢdur. Azərbaycan kitab mədəniyyətinin bir sıra qiymətli nü munələri onun "Səda" nəĢriyyatında iĢıq üzü görmüĢdür. Əsər i : Kefım gələndə (tərtib edəni və "HaĢım bəy Vəzirov" adlı müqəddimənin müəllifi A.Zeynalov), B., 2001. Əd.: Q u l iy e v V., Tarixdə iz qoyan Ģəxsiyyətlər, B., 2000; Ağayev Ġ., Əliabbas Müznib. Həyatı, yaradıcılığı, əsərlərindən seçmələr.,
2003.
VƏZĠROV Heydər Sad ıq oğlu (1893, Babək rayonunun Nehrəm kəndi - 1937) - hərbi və dövlət xad imi, ko missar. Ġlk təhsilini Na xçıvanda Məhəmməd Fağ ı Sidqinin üsuli cədid tipli "Tərbiyə" mə ktəbində a lmıĢ, 1913 ildə Ġrəvan seminariyasını bitirərə k, g im naziyanın səkkizinci sinfinə imtahan vermiĢdir. Birinci dünya müharibəsi (1914-18) baĢlananda qısa müddət hərbi məktəbdə təhsil almıĢ və ön cəbhəyə göndərilmiĢdir 1915 ilin iyununda kiç i k zabit rütbəsində uğrunda döyüĢlərdə alman lar tərə fmdən əsir a lın mıĢ, 1918 ildə hərb i əsirlər dəyiĢdirilərkən yaralılar sırasında Türkiyədən keçərək A zərbaycana qayıtmıĢdır. 1918 ildə A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti ordusu üçün zabitlər hazırlayan mə ktəbdə müə llim iĢlə miĢ, sonra həmin məktəbin rəisi təyin olun muĢdur. Və zirov Aprel
Azərbaycan BirləĢ miĢ Hərbi Məktəbi Və zirovun rəhbərliy i ilə Ermənistanda, həmç inin Azərbaycan qəzalarında daĢnaklara və banditizmə , Gü rcüstanda menĢeviklə rə qarĢı hərbi ə mə liyyatlarda fəa l iĢtirak etmiĢdir. O, respublika hərbi ko missarı kimi milli hərbi kadrların hazırlan masında xid mətlərinə görə Azərbaycan SSR-in Qırmızı Bayraq Ordeni (1923) ilə təltif olun muĢdu. 1925-27 illərdə Göyçay Qəza Ġcraiyyə Ko mitəsinin sədri, 1927-33 illərdə isə Azə rbaycan SSR Xalq Torpaq Ko missarı vəzifələ rində iĢlə miĢdir. A zərbaycan Ko mmun ist Partiyası 12-c i və 13- cü qurultaylarında Mərkəzi Ko mitə üzvü, Azərbaycan MĠK (8-ci çağ ırıĢ), Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist Respublikası MĠK (7-ci çağırıĢ) və Sovet Sosialist Respublika ları Ġttifaqı MĠK-in (7-ci çağırıĢ) üzvü seçilmiĢdir. 1937 ildə repressiyaya məruz qalırmĢ, a iləsi ilə birlikdə məhv edilmiĢdir.
diviziya ko mandiri, general-mayor. Ġlk (yeddiillik) təhsilin i Ġrəvan gimnaziyasında almıĢdı. 1918 ildə a ltı ay Türkiyədə iĢləmiĢdir. 1919 ildən Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin Milli Ordusunda xid mət etmiĢdir. Hərbiyyə məktəbini bi- tirdikdən sonra 1920-22 illərdə Qaza xda, Cəbrayılda və
Yüklə 7,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|