1 – dars. C++ Dasturlash tilining kelib chiqishi xaqida ma’lumot

72 - DARS. THIS KO’RSATKICHI.

Sinfga tegishli funktsiya aniq ob'ekt ma'lumotlarini qayta ishlash uchun chaqirilganda bu funktsiya avtomatik ravishda ob'ektga ko’rsatkich uzatiladi. Bu ko’rsatkich belgilangan this nomiga ega va dasturchi uchun bilintirmagan holda sinf har bir funktsiyasi uchun quyidagicha aniqlangan:

Sinf-nomi const this=ob'ekt adresi; this hizmatchi so’zini ta'riflash lozim emas. Sinf komponentalariga sinfga tegishli funktsiyalarda murojat qilintanda shu ko’rsatkichdan foydalanish mumkin.
Misol uchun sinfni qo’yidagicha ta'riflash mumkin:
Stact s,s
{ int si; char sc;
ss(int in, char cn )
{this ->si =in; this ->sc=cn;}
void print(void)
{ cont<<”\n si=”<< this ->si;
cont<<”\n sc=”<< this ->sc;
Bu misolda this ko’rsatkichidan foydalanish hech qanday afzallikka ega emas. Qo’yidagi misolda sinf komponentasi nomi va sinfga tegishli funktsiya formal parametri nomi bilan ustma ust tushadi.
Bu holda this ko’rsatkichidan foydalanish lozimdir.
#include
class cell
{ int static Amount;
int Namber;
double Meaning;
public:
cell(double Meaning=0.0)
{Amount tt;
this ->number=Amount ;
this-> Meaning=Meaning;
}
void display (void)
{ cont<<”\Number=”<Number;
cont<<”\Amount=”<Amount;
cont<<”\Meaning=”<Meaning;
}
};
int cell::Amount=0
void main(void)
{ cell A;
A.display();
Cell B(200.0);
Cell C(300.0);
B.display();
C.display();
}


73 - DARS. SINFLAR DO’STLARI.

Sinfning kompanentalariga murojat qilishning yana bir usuli do’stona funktsiyalardan foydalanishdir. Sinfning do’stona funktsiyasi deb shu sinfga tegishli bo’lmagan lekin shu sinfning himoyalangan kompanentlariga murojat qilish huquqiga ega bo’lgan funktsiyalarga aytiladi. Funktsiya do’stona bo’lishi uchun sinf tanasida friend spetsifikatori bilan ta'riflanishi lozim.

Do’stona funktsiyaga ega bo’lgan sinfga misol:
# include
cla 11 charl 0 cu 1
int x,y;
char c c;
friend void friend_put (char locu1*, char);
public:
char locu1 (int xi, int yi, char ci)
{ x=xi; y=yi; cc=ci; }
void dirplay (void)
{ gotoxy (x,y); putch (cc); }
void friend_put (char locu1 * p, char c)
{ p-cc=c; }
void main (void)
{ char locu1 D (20,4, `d`);
char locu1 S (10,10, `s`);
clrrcr ( );
D. di 1 play ( ); getcr ( ); S. di1play ( ); getch( );
Friend_put (& D, `x`); D. dirplay ( ); getch( );
Friend_put (& S, `#`); S. di 1 play( ); getch( ); }
Dasturda D va S ob'ektlari yaratilib ular uchun ekranda koordinatalar va (d,s) simvollari aniqlanadi. Shundan sung sinf funktsiyasi char locu1 : : di 1 play ( ) simvollarni ko’rsatilgan pozitsiyaga chiqaradi. Global friend_put funktsiyasi simvollarning urnini almashtirib qo’yadi. Do’stona funktsiyalardan foydalanish hususiyatlari qo’yidagilardir. Do’stona funktsiya murojaat qilinganda this ko’rsatkichiga ega bo’lmaydi. Sinf ob'ektlari do’stona funktsiyaga parametrlari orqali uzatilishi lozim. Do’stona funktsiya sinf kompanentasi bo’lmagani uchun unga tanlov amalini qo’llab bo’lmaydi: