asari
hamda
«Manofeʼul
-
inson»
nomli tibbiyotga oid risolasi yetib kelgan.
«Manofeʼul
-
inson»da
120 dan ortiq xastalik, uni davolash haqida
maʼlumot
berilgan. «Shajarayi tarokima» (1661) turkman xalqi ajdodlari, «Shajarayi turk»
(1663-
64) oʻzbek urugʻlari haqida. «Shajarai turk» toʻqqiz bobdan iborat. Tarixiy
voqealar badiiy
boʻyoqlar,
hayotiy lavhalar orqali tasvirlangan.
16-
BILET
1.
“Loy
jangi”
haqida
ma’lumot
bering.
Loy
jangi
—
Amir Temur va amir Husayn ibn Musallabning Jeta
(Moʻgʻuliston)
xoni
Ilyosxoʻjaga
qarshi jangi (Nizomiddin Shomiyning
"Zafarnoma"siga
koʻra
1360 y. 16 iyunda, Sharafiddin Ali Yazdiynit "Zafar-
noma"siga binoan esa 1365 y. 22 mayda
boʻlib
oʻtgan).
1361 y. Amir Temur va amir
Husayn moʻgʻullar istilosiga qarshi bosh koʻtarib, 3 yil davom etgan janglardan
soʻng , nihoyat 1364 y. oxirida ularni Movarounnahr hududidan quvib chiqarishga
muvaffaq boʻlishadi. Biroq, 1364 y. bahorida Ilyosxoʻja
Movarounnahrga katta
qoʻshin bilan yurish qiladi. Shunda Amir Temur va amir Husayn Toshkent bilan
Chinos
oraligʻida,
Chirchiq daryosi
boʻyida
unga qarshi lashkar
toʻplaydi.
Ilyosxoʻja
Konibodom tomonidan ularga yaqinlashib kelgach, ikki taraf lashkarlari qarama-
qarshi saf tortadi. Amir Husayn
qoʻshinning
barangʻarshta,
uning qunbuliga esa arlot
qabilasidan Tilonchi, hirovuliga Oʻljaytu qoʻmondonlik qiladi. Juvangʻarta Amir
Temur, uning qunbuliga qipchoq qavmidan Sori Bugʻo, hirovuliga Temir Xoʻja
Oʻgʻlon bosh boʻladi. Gʻulyaa Joku, Sayfuddin, Murod, Abbos Bahodir kabi atoqli
amir va beklar jangga hozir turadi. Amir Temur va amir Husaynning birlashgan bu
qoʻshini
son jihatdan
dushman lashkaridan ancha
koʻp
edi. Sharafiddin Ali
Yazdiyning yozishicha, shunda
Ilyosxoʻja
halol
jangda
gʻolib
kelolmasligini
payqab, bir hiyla ishlatadi: yadachi yada toshi
yordamida kuchli jala yogʻdiradi.
Natijada jang maydoni loylanib, Amir Temur va amir Husayn qoʻshini mushkul
ahvolda qoladi,
kiyim-kechak, qurol-
yarogʻlar
shu darajada namiqib ketadiki,
otliqning ham, piyodaning ham qimirlashga majoli yetmaydi (shu bois bu jang
tarixda J. l. nomi bilan mashhur).
Dostları ilə paylaş: