1. O'zbek tilining imlo qoidalari va soha egalarining savodxonligi. O‘zbek tilining yangi imlo qoidalari. Unli va undoshlar imlosi To`g`ri ko`chirish qoidalari. Yozuvdagi tinish belgilarining qo`llanilish o`rni va bajaradigan vazifasi

TIRE, QO'SHTIRNOQ VA ULARNING QO'LLANILISHI
Tireni amaliyotga rus yozuvchisi N.M. Karamzin (X VIII asr) kiritgan. U o'zbek yozuvida XIX asrning 70-yillaridan boshlab ishlatila boshlangan.
Tire quyidagi o'rinlarda ishlatiladi:
1. Dialoglardagi har bir gapning boshida.
2. Bog'lamasiz qo'llangan ot kesim bilan ega orasida.
3. Uyushiq bo'laklardan keyin kelgan umumlashtiruvchi
so'zdan oldin
4. Muallif gapi bilan ko'chirma gap orasida.
5. Ma'lumot mazmunidagi asosiy gapdan so'ng tartib bilan
sanalgan har bir gap boshida.
6. Bog'lovchisiz qo'shma gaplarda ikkinchi gapning kesi-
mi tushirilsa.
7. Ayrim so'z yoki gaplar izohlansa, ularning o'rtasida.
8. Zid ma'noli bog'lovchisiz qo'shma gaplar orasida.

QO'SHTIRNOQ VA UNING QO'LLANILISH O'RINLARI
Qo'shtirnoqni amaliyotga rus olimi prof. A.A.Barsov ki-ritgan. O'zbek yozuvida u kiritish belgisi sifatida XIX asr­ning 80-yillaridan boshlab uchraydi.
Qo'shtirnoq quyidagi o'rinlarda ishlatiladi.
1. Ko'chirma gap qo'shtirnoqqa olinadi.
Buyuk yozuvchimiz A. Qahhorning quyidagi gaplari hali-hanuz o'z ahamiyatini yo'qotgani yo'q: «Yozuvchi adabi-yotga ikki xil kiradi: birinchi asari bilan tutab, birinchi asari bilan yashnab kiradi.
3. Ko'chma ma'noda qo'llangan so'zlar, ishlatilishi odat tusiga kirmagan, eskirgan yoki yangi qo'llanayotgan, kesatiq, piching, do'q-po'pisa va shu kabi ma'nolarni bildiruvchi leksik birliklar qo'shtirnoq ichida yoziladi.
4. Badiiy asarlar, gazeta, jurnal, musiqa asarlari, spektakl va kartina nomlari qo'shtirnoq ichida beriladi.
-

XULOSA.

O‘zbek tili davlat tili sifatida xalqimizni birlashtiradigan, jamiyatimizni ulug‘ maqsadlar sari safarbar etadigan qudratli kuch bo‘lib maydonga chiqdi. Ayni vaqtda u O‘zbekistonning davlat mustaqilligi sari qo‘yilgan birinchi dadil qadam edi.
Kimda-kim o‘zbek tilining bor latofatini, jozibasi va ta’sir kuchini, cheksiz imkoniyatlarini his qilmoqchi bo‘lsa, munis onalarimizning allalarini, ming yillik dostonlarimizni, o‘lmas maqomlarimizni eshitsin, baxshi va hofizlarimizning sehrli qo‘shiqlariga quloq tutsin.
Til – bоy tаriximiz, hаyotbаxsh qаdriyatlаrimiz, dinimiz, xаlqimizgа xоs dunyoqаrаshni ko‘rsаtuvchi ko‘zgu, аjdоdlаr mеrоsini аvlоdlаrgа yеtkаzuvchi vоsitаdir. Shuning uchun hаm o‘z tilini yo‘qоtgаn millаt o‘zligidаn mаhrum bo‘lаdi,mа’nаviy inqirоzgа uchrаydi.