16-mavzu: Qo‘shish, ko‘paytirish jadvallari hamda ularga mos ayirish va bo‘lish hollarini o‘rgatish. Jadvaldan tashqari ko’paytirish va bo’lish bilan tanishtirish metodikasi

Jadvaldan tashqari ko‘paytirish va bo‘lish – bu ko‘paytirish jadvaliga kirmagan barcha ko‘paytirishlar va ulardan chiqadigan barcha bo‘lishlar (100 ichida).

20 • 2, 3 • 20	1) 20 • 3 = 2 o‘nlik + 2 o‘nlik + 2 o‘nlik = 6 o‘nlik 2 o‘nlik • 3 = 6 o‘nlik Demak: 20 • 3 = 60 2) 3 • 20 = □ Ko‘paytuvchilarning o‘rni almashgani bilan ko‘paytma o‘zgarmaydi. Shuning uchun 3 • 20 = 20 • 3 = 60 Demak: 3 • 20 = 60
60 : 3, 100 : 2	1) 60 : 3 = □ 6 o‘nlik : 3 = 2 o‘nlik. Demak: 60 : 3 = 20 2) 100 : 2 = □ 10 o‘nlik : 2 = 5 o‘nlik. Demak: 100 : 2 = 50
90 : 30	Nol bilan tugagan sonni nol bilan tugagan songa bo‘lish uchun ularning noldan oldin turgan sonlarini bo‘lish yetarli. 90 : 30 =  9 : 3 = 3. Demak: 90 : 30 = 3
Yig‘indini songa, sonni yig‘indiga ko‘paytirish	1-usul. Yig‘indini songa ko‘paytirish uchun qavs ichidagi yig‘indi hisoblanib, natija songa ko‘paytiriladi. Bu qoida sonni yig‘indiga ko‘paytirish uchun ham o‘rinli. 1) (2 + 3) • 4 = 5 • 4 = 20 2) 4 • (2 + 3) = 4 • 5 = 20		2-usul. Yig‘indini songa ko‘paytirish uchun qavs ichidagi har bir qo‘shiluvchi songa ko‘paytiriladi, keyin ko‘paytmali qo‘shiladi. Bu qoida sonni yig‘in- diga ko‘paytirish uchun ham o‘rinli. 1) (2 + 3) • 4 = 2 • 4 + 3 • 4 = 8 + 12 = 20 2) 4 • (2 + 3) = 4 • 2 + 4 • 3 = 8 + 12 = 20
23 • 4, 4 • 23	1) 23 • 4 = (20 + 3) • 4 = 20 • 4 + 3 • 4 = 80 + 12 = 92 2) 4 • 23 = 4 • (20 + 3) = 4 • 20 + 4 • 3 = 80 + 12 = 92