7
2-amaliy mashg‘ulot. Biznes va tadbirkorlik faoliyatining turlari
va shakllari
.
Tadbirkorlik faoliyati turlari xilma-xildir. Faoliyat maqsadi, turi va qishloqlariga
qarab tadbirkorlik faoliyatining ishlab chiqarish, tijorat, moliyaviy va konsalting turlarini
ajratish mumkin.
Qayd etilgan ushbu tadbirkorlik faoliyatining har
bir turi kichik tur- larga
bo‘linadi. Mavjud tadbirkorlik faoliyati turlarini chizma shaklida quyidagicha ifoda etish
mumkin (2.1.1-rasm).
Ishlab chiqarish tadbirkorligi.
Ishlab chiqarish tadbirkorligi-ni tadbirkorlik
faoliyatining asosiy turi desa xato bo‘lmaydi. Zero, bunday tadbirkorlik faoliyati tufayli
mahsulot,tovarlar ishlab chiqa-riladi, xizmat ko’rsatiladi, ma’lum ma’naviy
qadriyatlar
yuzaga keladi.
O‘zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o‘tishning dastlabki yillarida
ti- jorat
tadbirkorligi
yaxshi rivojlandi. Agar ishlab chiqarish korxona sa- marador-ligining 10-
12% ini tashkil etadi, tijorat faoliyati esa bu ko’rsatkichni yana 20-30%ga oshiradi.
Moliyaviy tadbirkorlik,
tadbirkorlik sohasining alohida olingan turiga kiradi.
Uning faoliyat sohasi qiymatlarning almashinishi va al- mashtirilishidan iborat.
Moliyaviy faoliyat ishlab chiqarish, tijorat sohasini ham qamrab olishi mumkin.
Shuningdek, moliyaviy tadbirkorlik mustaqil bank va sug’urta
muassasalari shaklida
ham faoliyat yuritadi.
Moliyaviy bitim tadbirkorlik faoliyatining ilgarigi turlariga nisbatan kam- roq
samara beradi. Bu ko’rsatkich 5-10%ni tashkil etadi.
Keyingi vaqtda
O‘zbekistonda tadbirkorlik faoliyatining
konsalting
(maslahat)
turi
rivojlanmoqda. Bu tadbirkorlik turi ko’p ko’rinishlardan iborat bo‘lib,
kelajakda yaxshi
rivojlanib ketishiga jahon iqtisodiyoti taraqqiyoti guvohlik beradi.
