2-Imoratlar va inshoatlar

Korxona mulki mulk so’zi biror bir jismoniy yoki xuquqiy shaxs maqomidagi tashkilotga tegishli ne’matlar majmuasini bildiradi.Mulkdor narsa va moddiy borliqlarga egalik qilish va tasarruf etish xuquqiga ega bo’gan jismomiy yoki xuquqiy shaxs xisoblanadi. Mulkchilik to’g’risidagi qonun 1990-yil 31-oktabrda qabul qilingan.M Qonunga ko’ra quyidagilar mulk obyektlariga kiritiladi:
1-Respuplika xududidagi yer yer osti boyliklari ichki suvlar havo xavzasi o’simlik va xayvonot dunyosi
2-Imoratlar va inshoatlar
3-Moddiy yoki nomoddiy ko’rinishidagi boyliklar
4-Pul va qimmatli qog’ozlar
5-Ixtirolar
6-Fan adabiyot sanat asarlari
7-Tarix va ma’daniyat yodgorliklari
8-Insonnong umumiy va ijodiy mehnat qilish qobiliyati
9-Mol mulkdan xo’jalikda foydalanish natijalari.
Korxonada asosiy vositalar 2 turga bo’linadi.Amartizatsiyalangan va amartizatsiyanmaydigan asosiy vositalarga bo’linadi. Quyidagi asosiy vositalar Amartizatsiya xisoblanmaydi.
1-Yer uchaskalariga va tabiatdan foydalanishga doir boshqa obyektlarga
2-Kutubxona fondiga
3-Arxitektura va sanat yodgorliklariga
4-Nasldor xayvonlarga
5-Konservatsiya qilingan asosiy vositalarga
6-Muziy ashyolariga
7-Moddiy madaniy meros obyektlariga
8-Umumiy foydalanishdagi avtomobil yo’llari yo’laklar saylgohlar va hiyobonlar
9-To’liq amartizatsiyalangan asosiy vositalar.
Korxona mulkining manbalariga quyidagilar kiradi:
1- Tasis etuvchilarning pul va moddiy badallari
2- Maxsulot ishlar xizmatlar ilmiy texnik tijorat va xo’jalik faoliyatining boshqa turlaridan tushadigan daromadlar
3- Aksiyalar qimmatbaxo qog’ozlarni sotishdan tushadigan mablag’lar
4- Meros tariqasida yoki ayrboshlash hamda sovg’a tariqasidagi daromodlar
Korxonaning yashash faoliyati bir necha sikllardan iborat va u quyidagi bosqishlarni o’z ichiga oladi
1-Korxonani tashkil erish va faoliyatini tiklash
2-Riorganizatsiya bu korxona faoliyatini takommillshtirish moliyaviy barqarorligini oshirish bozorda tutgan o’rnini saqlash yoki kengaytirish maqsadida o’z tarkibini yangi ishlab chiqarish yoki funksional bo’limlar ochish kabi ishlarni bajaradi.
3-Ristrukrizatsiya bunda korxonaning tarkibiy bo’linmalari xuquqiy shaxs yoki bo’lmasam xuquqiy shaxs maqomisiz mustaqil balans hisob raqami bilan aloxida ajralishi tushuniladi.
19.10.2023
REJA:
Mavzu: Korxona faoliyatini rejalashtirishva pragnozlashtirish
1.Bozor iqtisodiyoti sharoyitida rejalashtirishning metodalogik asoslari
2.Rejalashtirish prinsplari usullar va ko’rsatkichlari
3.Korxonada rejalashtirish tizimi va rejaning turlari
4.Korxona faoliyatiga tasir qiluvchi omillar
5.Korxona rejasining bo’limlari va ko’rsatkichlari
6.Biznes reja tushunchasi turlari va tarkibi
Bozor iqtisodiyotining shakillanish sharoyitida iqtisodiy fanlarning vazifalaridan biri rejalashtirish minosabatlarini to’g’ri va ilmiy asoslashdan iborat.
Rejalashtirish 2 maqsadni o’z ichiga oladi.1-har qanday faoliyat maqsadi to’g’ri aniqlab olish kerak. 2-maqsadga erishishga munosib vositalarni topishdan iborat
Korxona rejalashtirgan maxsulotni ishlab chiqarib va uni omborga joylashtirgandan so’ng korxonaning asosiy vazivasi uni sotish va xaridorga yetkazish bo’yicha ishlarni amalga oshiradi bu jarayonda (oldi sotdi) quyidagi hujjatlar rasmiylashtiriladi.
1-shartnoma 2-ishonchnoma 3-hisob fakturasi 4-to’lov topshiriqnomasi
Hozirgi kunda ushbu ishlarning barchasi electron hujjatlar almashinuvi usulida olib boriladi.
Rejalashtirish iqtisodiy kategoriya hisoblanadi va u maqsadni belgilash unga yetish vositalarini aniqlash harakat yo’llari to’g’risida muntazam ravishda dastur ishlab chiqish jarayonidir.
Strategik Rejalashtirish bosqichlati:
1-g’oyani shakillantirish
2-maqsad
3-lokal maqsadlar
4-muammoning taxlili
5-abyektga tasir qiluvchi omlillar tahlili
6-alternativ variantlarni izlash
7-Istiqbolni belgilash
8-optimal variantlarni baxolash
9-qaror qabul qilish
10- rejani bajaruvchilarga yetkazish
Rejalashtirish jarayonida ilmiylik, reallik, aptimallik komplikslik uzliksizlik o’zgaruvchanlik va nazorat kabi tamoillar ishlatiladi. Jaxon tajribasida rejalashtirishning o’ziga xos tamoillari ishlaydi. 1-ilmiy asoslanganlik bu iqtisodiy qonunlarga asoslanish kerak.2- har xil muddatlarga reja tuzish tamoili.3-raqobat.4- bozor iqtisodiyoti qoidalarini kontraktlar asosida tashkil qilish