28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

T/r 
Xo’jalik muomalalarining mazmuni 
Schyotlarning boјlanishi 
Debet 
Kredit 
1 
Kreditga  sotilgan  tovarlar  bo’yicha  foizlar  naqd  pulda 
olinganda (savdo korxonalarida) 
5010, 5020 
4830 
2 
Mahsulot, ish va xizmatlarning naqd pulga sotilishi 
5010, 5020 
9010-9030 
3 
Asosiy  vositalar  va  boshqa  aktivlarni  sotishdan  tushumning 
naqd pulda olinishi 
5010, 5020 
9210-9220 
4 
Bankdagi tegishli schyotlardan pul mablag’lari kassaga kelib 
tushdi  (ish  xaqi,  nafaqa,  mukofotlar  va  shu  kabilarni  berish 
uchun) 
5010, 5020 
5110-5530 
5 
Hisobdor  shaxslar  tomonidan  ishlatilmagan  oldin  olingan 
bo’naklarning qaytarilishi 
5010, 5020 
4220-4290 
6 
Aktsiyani nominal qiymatidan yuqori narxda sotish natijasida 
olingan emissiya daromadi 
5010, 5020 
8410 
7 
Ta’sischilar  o’zlarining  ulushlari  hisobidan  korxonaning 
ustav kapitaliga naqd pul mablag’larini kiritdi 
5010, 5020 
4610 
8 
Kvartira ijarachilaridan qarz summasi kelib tushdi 
5010, 5020 
4890 
9 
Komunal xizmatlar, aloqa xizmatlari va boshqa to’lovlarning 
kelib tushishi 
5010, 5020 
4890 
10 
Ishchilarga  aloіida  uy-joy  qurishga  qarz  berish  uchun  kredit 
summasi naqd pulda olindi 
5010, 5020 
6810, 7810 
11 
Pul mablag’lari kassadan topshirildi va bankdagi hisob-kitob 
schetiga o’tkazildi 
5110-5530 
5010, 5020 
12 
Aktsiyadorlardan  ularga  tegishli  aktsiyalar  qaytarib  sotib 
olindi 
8610, 8620 
5010, 5020 
13 
Qimmatli  qoјozlarni  sotib  olishdagi  xarajatlar  to’landi 
(brokerlar, maslaіatchilar xizmati uchun to’lovlar) 
9690 
5010, 5020 
14 
Hisoblangan  mehnat  xaqi  va  boshqa  to’lovlar  berildi 
(mukofot va shu kabilar) 
6710 
5010, 5020 
15 
Hisobdor summalar berildi 
4220-4290 
5010, 5020 
16 
Xodimlarga berilgan qarz summasi 
4720 
5010, 5020 
17 
Turli  xil  summalar  berildi  (bajarish  varaqalari  bo’yicha  va 
boshqalar) 
6990 
5010, 5020 
18 
Korxonaning  ajaratilgan  bo’linmalari  hisobiga  naqd 
to’lanishi 
4110 
5010, 5020 
19 
Tabiiy ofatlar bilan boјliq turli xil qoplanmaydigan xarajatlar 
to’lanishi 
9720 
5010, 5020 
20 
Pul mablag’larining kamomadi (inventarizatsiya natijasida) 
4730 
5010, 5020 
21 
Hisoblangan foizlar bo’yicha qarzlar qoplanishi 
6920 
5010, 5020 
22 
Ijaraga beruvchiga tegishli to’lovlarning to’lanishi 
6910, 6950 
5010, 5020 

---

 
253 
Korxonaning  bankdagi  hisob-kitob  schyotidagi  pul  mablag’larining 
mavjudligi  va  xarakati  to’g’risidagi  axborotlarni  umumlashtirish  5110  “Hisob-
kitob schyoti”da amalga oshiriladi. 
5110  “Hisob-kitob  schyoti”ning  debeti  bo’yicha  korxonaning  hisob-kitob 
schyotiga  pul  mablag’larining  kelib  tushishi  aks  ettiriladi.  5110  “Hisob-kitob 
schyoti”ning  kreditida  korxonaning  hisob-kitob  schyotidan  pul  mablag’larining 
hisobdan  chiqarilishi  aks  ettiriladi.  Bank  ko’chirmasini  tekshirish  natijasida 
korxonaning  hisob-kitob  schyoti  debeti  yoki  kreditiga  xatolik  bilan  olib  borilgan 
summalar  4860  “Dahvolar  bo’yicha  olinadigan  schetlar”  yoki  6960  “Da’volar 
bo’yicha to’lanadigan schetlar” bilan bog’langan xolda aks ettiriladi.  
Buxgalteriya  hisobida  hisob-kitob  schyoti  bo’yicha  operatsiyalar  bank 
ko’chirmalari va ularga ilova qilinadigan pulli va hisob-kitob xujjatlari asosida aks 
ettiriladi. 
Hisob-kitob  schyotidagi  pul  mablag’larini  hisobga  oluvchi  schyotlar  (5100) 
bo’yicha  analitik  hisob  milliy  valyutadagi  pul  mablag’larini  saqlash  uchun 
banklarda ochilgan xar bir schyot bo’yicha yuritiladi. 
Hisob-kitob  schyotidagi  pul  mablag’larini  hisobga  oluvchi  schyotlar 
(5100)ning boјlanishi