28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari
Yüklə 2,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Muammoli vaziyat:
Birinchi operatsiya: SHartnoma asosida moddiy qiymatliklar olindi. “A”materialdan 5000 kg berildi, har bir kilosi 220 sumdan umumiy hisobda 1.100000 cumlik “B”materialdan 3000 kg, xar bir kilosi 150 sumdan umumiy hisobda 450.000 sumlik. ____________________ jami:1.550.000 sum. materiallar temir yul transportida yetkazib kelgan va bu xarajatlar ta’minotchi tomonidan to’langan - 800.000sum ______________________ hammasi 2.350.000 bajariladi. Buxgalteriya hisobi aynan shu muamalalarni hisobga olish bilan shug’ullanadi. Davriy aylanishning ta’minotot jarayoni bosqichi buxgalteriya hisobi oldiga quyidagi vazifalarni qo’yadi: - belgilangan davrdagi ta’minot xajmini aniqlash . - sotib olingan va yetkazib kelingan ishlab chiqarish zaxiralarining haqiqiy tannarxini aniqlash. SHunday qilib, ta’minot jarayoni ishlab chiqarish jarayonini normal olib borish uchun shart-sharoit yaratib beradi . Ta’minot jarayonida yuz beradigan xo’jalik muamalalari moddiy boyliklarni sotib olishda ta’minotchilar bilan tuziladigan shartnomalar asosida amalga oshiriladi . SHartnomalarda xo’jalik sub’ekti uchun zarur moddiy qiymatlik larning nomi, miqdori, bahosi, sifati, yetkazib kelish shartlari ko’rsatilgan bo’ladi. Xom ashyo va materiallar, yoqilg’i, ehtiyot qismlar, kam baholi va tez ishdan chiqadigan buyumlar hamda boshqa mehnat buyumlarining haqiqiy tannarxi mol yetkazib beruvchilarning schyot fakturasida ko’rsatilgan qiymati , ta’minot tashkilotlariga to’langan ustamalar , transportga yuklash, tushirish xarajatlari , tashib keltirish uchun transport tashkilotlariga qilingan to’lovlar , mehnat buyumlarini tayyorlash bilan bog’liq sarf xarjatlari , ularni yetkazib olishdagi tabiiy kamayish va boshqa xarajatlardan tashkil topadi . yuqoridagi to’lovlar, xarajatlar va boshqa holatlarni hisobga olish uchun buxgalteriya hisobi tizimini ishlab chiqarish zaxiralarini hisobga olish schyotlaridan foydalaniladi : “Materiallar “, “ Yoqilg’i “ , “Ehtiyot qismlar “ va boshqalar shular jumlasidandir. Moddiy qiymatliklarning kelib tushishi ikki xil bahoda aks ettiriladi:: haqiqiy tannarxda va ulgurchi baholarda. Buning uchun schyotning debet tomonida ikkita ustun ochilib, ularning birida materiallarni sotib olish bahosi, ularni yetkazib kelish, tayyorlash xarajatlarini aks ettirish uchun, ikkinchisi materiallarning faqat sotib olingan bahosidagi yozuvlar uchun foydalaniladi. Ta’minot jarayonining hisobini quyidagi chizmada ko’rish mumkin.` 53 ”Hisob -kitob “Mol yetkazib beruvchi “Materiallar” schyoti” va pudratchilar bilan yoqilg’i va boshqalar hisob - kitoblar Dt Kt Dt Kt Dt Kt Qoldiq Qoldiq Qoldiq 3 1 2 Izox: 1-moddiy qiymatliklarni sotib olish bahosi . 2-materiallarni sotib olish va tayyorlash xarajatlari. 3-sotib olingan materiallar uchun ta’minotchilarga shuningdek transport tashkilotiga mehnat buyumlarini tashib keltirish xarajatlari uchun to’lovlar. Ta’minot bilan bog’liq operatsiyalarni hisobga olish uchun misollar keltiramiz. Moddiy qiymatliklarning kelib tushishini aktiv schyot hisoblangan. 10 “Materiallar” schyotining debet tomoniga yozish zarur. SHuningdek, u yerga moddiy qiymatlarni yetkazib kelish xarajatlari qiymati yoziladi. Bir vaqtning o’zida ushbu operatsiya summasi 60 “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob - kitoblar” passiv schyotning kreditga yoziladi, chunki bu xolata xaridor xo’jalik sub’ektining ta’mnotchilar oldidagi qarzi ko’payadi. Birinchi operatsiya yuzasidan quyidagicha buxgalteriya yozuvini ko’rsatish maqsadga muvofiqdir: Yüklə 2,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|