3 bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar 1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring



Yüklə 6,98 Kb.
tarix06.08.2023
ölçüsü6,98 Kb.
#120386
3 bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar 1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring-hozir.org


3 bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar 1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring

3 - bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar

1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring.


Tafakkur qonunlari va ularning izohini


Tafakkur qonunlarining formulalarini keltiring

Ayniyat qonuni. Ob’yektiv voqelikdagi predmet va hodisalarning doimo o’zgarib turishiga qaramay, ularda nisbiy barqarorlik mavjud, u o’z ifodasini ayniyat qonunida topadi


Ayniyat qonunini quyidagicha ifodalash mumkin: ma’lum bir predmet va hodisa haqida aytilgan ayni bir fikr, ayni bir muhokama doirasida ayni bir vaqtda o’z-o’ziga tengdir. U «A-Adir» formulasi orqali beriladi


Ziddiyat qonuni. Kishilar o’z faoliyatlarida predmet va hodisalar bir vaqtda, bir sharoitda biror xususiyatga ham ega bo’lishi, ham ega bo’lmasligi mumkin emasligini bilganlar.Bu hodisa bilimimizda ziddiyat qonuni sifatida shakllanib qolgan. Ziddiyat qonuni tafakkurning ziddiyatsiz hamda izchil bo’lishini ta’minlaydi.


Bu qonun «A ham B emas bo’la olmaydi» formulasi orqali beriladi.


Uchinchisi istisno qonuni ziddiyat qonuni bilan uzviy bog’liq bo’lib u ikki o’zaro zid fikrning munosabatini ifodalaydi. Bilish jarayonida biz fikrimizda ob’yektiv olamdagi predmet va hodisalarning ayni bir vaqtda mavjud yoki mavjud emasligini, ularga biror xususiyat xos yoki xos emasligini aks ettiramiz.


Uchinchisi istisno qonuni «A B yoki B emasdir» formulasi orqali beriladi. Masalan, «Axmedov mantiqni o’rgangan», «Axmedov mantiqni o’rganmagan» degan ikki zid fikr berilgan bo’lsa, ularning biri chin, ikkinchisi xato, uchinchi xolning bo’lishi mumkin emas


Yetarli asos qonuni. Tabiat va jamiyatdagi predmet va xodisalar bir – biri bilan bog’liq xolda rivojlanadi. Ular o’rtasidagi sababiy bog’lanishlar eng muxim bog’lanishdir.


Yetarli asos qonuni «Agar B mavjud bo’lsa uning asosi sifatida A ham mavjud» formulasi orqali berilad





2-topshiriq. Topshiriqni sxema shaklida misollar keltirilgan holda bajaring

Tushunchalar ustida mantiqiy amallar.
  1. Tushunchalarni chegaralash



Hayvon

Tirik mavjudot

Sazan

Baliq



  1. Tushunchalarni umumlashtirish

Tirik mavjudot

Hayvon

Baliq


Sazan


3-topshiriq. Sxemani to`ldiring

X
ulosa turlari.

Asoslar soniga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra

Bevosita

Bavosita

Chinlik darajasiga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra

Zaruriy

Ehtimoliy

Fikrning harakat yo`nalishiga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra

Anologiya

Detuktiv

Induktiv




4-topshiriq. Jadvalni to`ldiring

Hukm va uning turlariga izoh bering, simvollarini keltiring


Oddiy hukmlar va ularning turlari


Murakkab hukmlar va ularning turlari

Oddiy hukm deb tarkibidan yana bir Hukmni ajratib boʻlmaydigan mulohazaga aytiladi. Oddiy hukm tarkibi 3 boʻlak: mantiqiy ega — subʼyekt , mantiqiy kesim — predikat va mantiqiy bogʻlovchidan iborat.


Murakkab Hukm deb tarkibida 2 yoki undan ortiq oddiy Hukm boʻlgan mulohazalarga aytiladi.


Mantiqii ega fikr qili-nayotgan predmet va hodisani, man-tiqiy kesim predmetga xos xususiyatni bildiradi. Mantiqiy bogʻlovchi ("...dir", "emas") predmetdagi xususiyatni tasdiqlaydi yoki inkor etadi.


birlashtiruvchi (konʼyunk-tiv) H. — a l v. Mas, oʻz tilini va madaniyatini yoʻqotgan millat oʻzligidan judo boʻladi;


Predikatning mazmuniga koʻra atributiv, mavjudlik va munosabat H.lari farqlanadi. Murakkab H. deb tarkibida 2 yoki undan ortiq oddiy H. boʻlgan mulohazalarga aytiladi


aiiruvchi (dizʼyunktiv) H. — a V v. Mas, oʻsimliklar bir yillik yoki koʻp yillik boʻladi;


Mantiqiy bogʻlovchi ("...dir", "emas") predmetdagi xususiyatni tasdiqlaydi yoki inkor etadi.


shartli (implikativ) H. — a —> v. Mas, agar inson maqsad sari intilsa, u albatta maqsadiga erisha



ekvivalentlik H.i — a=v. Mas, agar bu geometrik figura uch-burchak boʻlsa, unda uning burchaklarining yigʻindisi 180 boʻladi.


http://hozir.org
Yüklə 6,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə