4- mavzu Ilk bolalik davrida o’z-o’zini anglash. Reja: Ilk bolalik davrida o’z-o’zini anglash. Insonning psixik rivojlanishi

Bu o‘zgarishlar shu bilan tushuntiriladiki, katta bog‘cha yoshidagi
bolalarda odamlaming ichki olamiga qiziqish ortib boradi, ular baho
berishda muhim bo‘lgan mezonlami o‘zlashtirib boradilar, tafakkur
va nutqlari rivojlanib boradi. cBu hodisa bolaning keyingi yosh
bosqichiga o‘tishida hamda uning maktabga psixologik tayyorligida
muhim rol o ‘ynaydi. Bog‘cha yoshining oxiriga kelib bolaning
o‘zgalaiga va o‘z-o‘ziga beradigan bahosidagi mustaqillik, tanqidiy
ruh ancha o‘sadi. Bog‘cha yoshidagi bolaning motivatsion sohasi
aktiv rivojlanib boradi. Kichik bog‘cha yoshidagi bolaning xulq—
atvori ilk bolalik davrlarida unchalik farq qilmaydi. Bu davrda ham
bolalar asosan situativ emotsiyalari va xohish—istaklari ta’sirida
harakat qiladilar, biror harakatni bajara turib ular nima uchun
shunday qilayotganliklarini to‘liq tushunmaydilar va tushuntira
olmaydilar. Katta bog‘cha yoshidagi bolalaming xatti —harakatlari
ancha aniq tarzda ro‘y beradi. Har xil motivlar bog‘cha yoshining
turli bosqichlaridagi bolalami aynan bir harakatni amalga oshirishga
undaydi. Masalan, 3 yoshli bola o‘yinchoqlarini yuvishidan maqsadi
suv o‘ynash bo‘lsa, 6 yoshli bolaning maqsadi o‘yinchoqlami toza
qilish, onasiga yordam berishdan iborat bo‘ladi.
Bog‘cha yosh davrida motivatsion sohada aynan shu daviga xos
motivlar paydo bo‘ladi. Bular orasida bolaning kattalar olamiga
bo‘lgan qiziqishi ularga o‘xshashga harakat qilishi bilan bog‘liq
motivlar ham mavjud. Maxsus tadqiqotlar (L.Z.Neverovich va b.)ning ko‘isatishicha, o‘z tabiatiga ko‘ra ijtimoiy bo‘lgan motivlar bog‘cha yoshidayoq ancha katta, hatto, shaxsiy manfaat va faoliyatning tashqi, protsessual tomonlariga qiziqish kabi motivlardan ham kattaroq undovchi kuchga ega bo‘lishi mumkin. Biroq tabiatan va mazmunan ijtimoiy bo‘Igan motivlar spontan ravishda tasodifiy, o’z-o’zidan yuzaga kelmay, balki kattalaming tarbiyalovchi ta’siri ostida shakllanadi.