7-Mavzu. Belgilangan antitelalar va antigenlar ishtirokidagi immun reaksiyalar. Reja

---

7-Mavzu.Belgilangan antitelalar va antigenlar ishtirokidagi immun 
reaksiyalar.
Reja: 
1.Antigenlar immun reaksiyalari. 
2.Immunodeprasantlar. 
3.Immunoflyuorestensiya reaksiyasi. 
Antigenlar immun reaksiyalari. 
Antigenlar immun javobini chaqirishga qodir bo’lgan begona (yod) moddalar yoki
strukturalardan iborat bo’ladi.Antigenlarni immun javobi induktorlari siftida jiddiy 
o’rganish 20-30-yillardagi Landshteynerning olib borgan ishlaridan so’ng 
boshlanib ketdi.Nazariy jihatdan har qanday molekula organizmga tushgan holda 
uni begonadek qabul qiladigan hamda unga immun javobini beradigan organizmga 
nisbatan antigen sifatida qabul qilinishi mumkin (har qanday molekula). Mazkur 
ta’riflarda antigenning asosiy ikki xarakteristikasi: immunogenlik va antigenga 
hoslik yashiringandir.Immunogenlik – bu antigenning immun javobini chaqirish 
(keltirib chiqarish) xususiyatidir. Immunogenlik darajasi bir qator omillarga: 
begonalik (yodlik, o’zgalik) molekulyar og’irlik, kimyoviy tarkib, hayvon turi 
hamda uning genetik konstitusiyasi, antigenni kiritish usuli, katabolik yemirilishga 
sezuvchanlik, ad’vantlar ta’siriga bog’liq bo’ladi. Antigenning o’ziga xosligi – bu 
antigenning saylama (saralama) holatda immunizasiya (emlash) natijasida hosil 
bo’lgan antitelalar yoki sensibilizasiyalangan limfositlarga javob qaytarish 
xususiyatidir. Antigenning o’ziga xosligiga determinantlar (yoki epitoplar) deb 
nomlangan uning molekulasining ma’lum bir qismlari javobgardir. Antigenning 
o’ziga xosligi qator determinantlar jamlanmasi (to’plami) bilan aniqlanadi.
Determinant – o’ziga xos antideterminant (antitelalarning faol markazlari)
ishlab chiqarilgan antigenning molekula sohasi. O’ziga xoslik antigenn 
determinant Qanchalik aniq tarzda antigenga – bog’lovchi 
markazga 
(antideterminantga) moslashtirilgan bo’lsa o’ziga xoslik shuncha yaqqolroq
namoyon bo’ladi. Antigenning antitela bilan ta’sirining o’ziga xosligi 
determinantning makon (fazoviy) konfigurasiyasiga bog’liq bo’ladi. Quyidagi 
konfigurasiyalar farqlanadi: oqsilning ixtiyoriy o’ralgan (ixchamlashgan) 
molekulasida muayyan amnokislota ketma-ketligida namoyon bo’luvchi S
sekvensial (inglizcha seguence – ketma-ketlik);molekulalar yuzasida joylashgan 
oqsillarning muayyan (ma’lum bir) sohasidagi (qismidagi) S konformasion.