A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva


səhifə126/126
tarix19.12.2023
ölçüsü
#152558
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   126
Chizmachilik (Mashinasozlik chizmachiligi).Valiyev.A.N 2

6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
20
D
С
в
А
D
В В
С
D
В
в
С
с
С
D
D
D
D
А
С
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39
40
D
D
В
А
А
D
С
А
С
с
D
В
с
В
С
D
С
В
А
В
41
42 43
44
45 46 47
48
49
50 51
52 53 54
55
56 57 58 59
60
A
D
С
D
А
А
А
В В
С
А
D
D
D
С
А
А
В
В
D
61
62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79
80
С
В
с
D
С
D
А
А
В
С
D
D
С
D
D
В
D
В
С
С
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91
92 93
94
95 96 97 98 99
100
A
С
С
В
D
В
С
А
А
В
С
В
А
D
А
С
В
В
С
D
314


12. Uzatmalar bo‘yicha ruscha-o‘zbekcha-inglizcha lug‘at

Rus tilida
0
‘zbek tilida
Ingliz tilida
1 вариатор
variator
variable ratio mechanism
2 волновая пере­
дача
to ‘lqinli uzatma
wave gear
3 винтовая пере­
дача
vintli uzatma
screw-type gear, spiral gear, 
nonthroated crossed-helical 
wormgear
4 вал
val
arbor, axle, torsion bar, rod, 
shaft, spindle, axle tree
5 вершин зубьев
tishlar cho‘qqisi
top land, tip of tooth, tooth 
tip
6 впадин зубьев
tishlar botig‘i
dedendum circle, root circle
7 высота зуба
tish balandligi
flank depth, tooth depth, 
whole tooth depth, tooth 
height
8 ведущий вал
yetaklovchi val
live axle
9 ведомый вал
yetaklanuvchi val driven shaft
10 дифференциаль­
ная передача
differensial
uzatma
equalizer, differential gear
11 делительная
окружность
bo‘luvchi aylana
reference circle, pitch line, 
pitchline
12 диаметр вала
val diametri
caliber, diameter
13 Зацепление
ilashish
Grapping
14 Зацепление вну­
треннее
ichkarilama
ilashish
Grapping internal
15 Зацепление зуб­
чатое
tishli ilashish
Grapping toothed(jagged)
16 Зацепление
плотное
mahkam, zich 
ilashish
Grapping thick
17 Зубец
tish
Tines(Prongs;Jags;Cogs)
18 Зубомер
tish o‘lchagich
gear tooth caliper, gear gage
19 Зубчатая пере­
дача
tishli uzatma
issue(transfer;transmission;
gear)
20 Зубчатое колесо
tishli g‘ildirak
Sprockets
21 колесо
g ‘ildirak
wheel
315


22 коническая пере­
дача
konus tishli 
uzatma
bevel drive
23 косозубая ци­
линдрическая 
передача
silindrik tishli 
uzatma (qiya 
tishli)
helical gearing
24 конволют
konvolyuta
convolute
25 линия
зацепления
ilashish chizig’i
effective line of action
26 механическая
передача
mexanik uzatma
power transmission, func­
tion-generating mechanism
27 модуль
modul
structural member, pack, 
module, modulus, package, 
module pitch
28 маховик
maxovik
flywheel, balance wheel, fly 
wheel, wheel
29 начальный конус boshlang‘ich
konus
pitch cone
30 прямозубая
цилиндрическая
передача
silindrik tishli 
uzatma (to‘g‘ri 
tishli)
spur gear set, spur gear train
31 планетарная
передача
planetar uzatma
epycyclic gear drive, plan­
etary drive, epicyclic gear, 
planet gear
32 подшипник
podshipnik
bearing
33 передача
uzatma
communication, conveying, 
drive, pass o f gearing, trans­
fer, transmission
34 редуктор
reduktor
1) reduction unit 2) speed 
reduction unit
35 ременная пере­
дача
tasmali uzatma
belt-and-pulley arrangement, 
pulley-belt arrangement, 
belting, belt drive, belt trans­
mission
36 рейка
reyka
cleat, spline, strip
37 реечная передача reykali ilashma
pinion-rack drive, rack-and- 
pinion drive, rack-and-pinion 
mechanism, rack-and-pinion
316


38 ступица
gupchak
boss, nave box, hob, (коле­
са) hub, nave, pap, stock
39 собачка
sobachka (tish)
striker block, click, transfer 
finger, latch, cam pawl, catch 
pawl, (храпового механиз­
ма) pallet, pawl, ratchet, trip 
trigger, trigger, trip
40 толщина обода 
колеса
disk qalinligi
wheel tread thickness
41 фрикционная
передача
friksion uzatma
friction gear, friction gearing
42 храповой меха­
низм
xrapovikli
mexanizm
ratchet-and-pawl gear
43 цепная передача
zanjirli uzatma
1) chain gear 2) chainwheel
44 цилиндрическая
передача
silindrik tishli 
uzatma
cylindrical gear(ing)
45 червячная пере­
дача
chervyakli
ilashma
1) worm-and-wormgear 
d r ^ 2) worm gear set
46 шпоночный паз
shponka paz
key bed, key groove, key 
hole, keyhole, keyseat, key­
way, keyhole slot, tenon slot, 
key way
47 шевронная пере­
дача
shevron tishli 
uzatma
nested gear unit
48 шариковый 
(о подшипнике)
sharikli uzatma
antifriction
49 шкив
shkiv
sheave block, block, pulley 
housing, pulley, sheave, 
contact wheel
50 шестерня
shesternya
gearwheel
51 шаг зубьев
tishlar qadami
1) teeth pitch 2) tooth 
spacing
52 эвольвента
evolventa
involute curve, involute
317


A D A BIY OTLAR
1. 0 ‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni. -Т., 
1997.
2. ЕСКД. Общие правила выпольнения чертежей. - М.: 
«Стандартвг», 1970, 1981, 1991.
3. Raxmonov
/., 
Qirg'izboyeva N., Ashirboyev A., Valiyev A.,
Nigmanov B.
Chizmachilik. -Т.: Voris-nashriyot, 2016, 456 b.
4. Raxmonov I., Abduraxmonov A.
Chizmachilikdan ma’lumotnoma. 
-Т.: A.Navoiy nomidagi 0 ‘zbekiston Milliy kutubxonasi, 2005- 
310b.
5. Abduraxmonov A.
Chizmachilikdan grafik topshiriqlar tizimi. -Т.: 
Cho‘lpon, 2005.
6. To'xtayev A., Abramyan Y.
M ashinasozlik chizmachiligidan 
ma’lumotnoma, -Т.: ILM ZIYO, 2010, 262 bet.
7. 
Qirg‘izboyev Yu. va boshqalar.
Mashinasozlik chizmachiligi. -Т.: 
0 ‘qituvchi, 1981,351 b.
8. Vishnepolskiy I.S., Vishnepolskiy V.I.
(E.Sobitov tarjimasi). 
Chizmachilik, -Т., 0 ‘qituvchi, 1990.
318


MUNDARIJA
So‘zboshi........................................................................................................ 3
Kirish.............................................................................................................. 6
I bob. Mashinasozlik chizmachiligi bo‘yicha dastlabki ma’lumotlar. 9
1. Ishlab chiqarish buyumlari va konstruktorlik hujjatlari.
Detal yuzalarining g'adir-budurligi.............................................................. 9
II bob. Rezbalar va biriktirish detallari................................................24
2. Vint chiziqlari, sirtlari va unga oid grafik vazifalar..............................24
3. Rezba va uning turlari............................................................................. 35
4. Rezbalarning chizmada tasvirlanishi va belgilanishi........................... 47
5. Rezbali biriktirish detallarining turlari, chizmada shartli 
tasvirlanishi va ularga oid grafik vazifalar................................................ 52
5.6. Fitinglar................................................................................................. 68
5.7. Rezbali biriktirish detallariga oid grafik vazifalar.............................70
III bob. Ajraluvchi va ajralmas birikmalar......................................... 83
6. Ajraluvchi birikmalar va unga oid grafik vazifalar...............................83
6.1. Boltli birikma........................................................................................85
6.2. Shpilkali birikma.................................................................................. 90
6.3. Vintli va shurupli birikm alar.............................................................. 96
6.4. Truba rezbali (quvurli) birikmalar ...................................................120
6.5. Shplintli va shtiftli birikmalar........................................................... 130
6.6. Shponkali va shlitsali birikmalar......................................................132
7. Ajralmas birikmalar va ularga oid grafik vazifalar............................ 140
7.1. Payvand chokli birikm alar............................................................... 143
7.2. Parchin mixli birikm alar.................................................................. 163
7.3. Kavsharlangan va yelimlangan birikmalar...................................... 172
7.4. Tikilgan chok va metall changakli birikmalar.................................174
IV bob. Uzatma va uning turlari.......................................................... 176
8. Uzatmalar va ularga oid grafik vazifalar............................................. 176
V.bob. Buyumning yig‘ish chizmasini tuzish va uni o‘q ish ............. 233
9. Buyumning yig‘ish chizmasini tuzish va uni o ‘qish
hamda ularga oid grafik vazifalar............................................................. 233
10. Sxemalar va uning turlari hamda unga oid grafik vazifalar.............277
11. Mashinasozlik chizmachiligidan testlar............................................ 296
12. Uzatmalar bo‘yicha ruscha-o‘zbekcha-inglizcha lug‘a t ..................315
A dabiyotlar...............................................................................................318
319


A’ZA M JO N VALIYEV, B A X TIY O R HAQBERDIYEV, 
N O ZIM A GULOM OVA, ZU
Yüklə

Dostları ilə paylaş:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   126




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə