Abdulla Qahor "O'g'ri" hikoyasi Mirzayeva. Sh

Abdulla Qahor "O'g'ri" hikoyasi Mirzayeva.Sh

Bu mavzuda biz:
– hikoyaning asosiy g‘oyalarini tahlil qilamiz;
– muallif tiliga xos xususiyatlarni aniqlaymiz.
MUALLIF BILAN TANISHAMIZ
Abdulla Qahhor (1907–1968) – o‘zbek adabiyotining yorqin vakillaridan biri. Uning bolaligi hozirgi Farg‘ona viloyatining Qo‘qon shahri atrofidagi qishloqlarda o‘tgan. U dastlab maktabda, keyinchalik o‘qituvchilar tayyorlaydigan o‘quv yurtida, so‘ngra O‘rta Osiyo davlat universitetida (hozirgi O‘zbekiston milliy universiteti) tahsil olgan.
Abdulla Qahhor shunday yozadi:
“Bolaligimni o‘ylaganimda chalakam-chatti tush ko‘rgandek bo‘lar edim. ... Zehnimda shunga o‘xshagan qalqib yurgan xotiralardan tashqari qalqimasdan toshdek cho‘kib yotgan xotiralar ham hisobsizligidan uzoq zamon bexabar ekanman. Bundan meni Anton Pavlovich Chexov domla xabardor qildilar. Bundan o‘ttiz yil burun Chexovning kitoblarini qo‘limdan qo‘ymasdan o‘qib chiqdim. Shunda alomat bir hodisa yuz berdi: shu bilan muhtaram ustod menga go‘yo muborak ko‘zoynaklarini berdilar-u: “Mana buni taqib, o‘z xalqingning o‘tmishiga nazar sol!” – dedilar. Bolaligimda zehnimga cho‘kib qolgan xotiralar uyg‘ondi, yuzaga chiqdi, o‘sha vaqtdagi xalq hayoti ko‘z oldimga keldi. Mana shuning natijasi bo‘lib g‘am-g‘ussaga to‘la “O‘g‘ri”, “Tomoshabog‘”, “Bemor”, “Anor” kabi hikoyalar vujudga keldi”.
A. P. Chexov va A. Qahhor
Savol!
O‘ylab ko‘ring­chi, muallif nega bolali­gidagi voqealarni “chalakam­chatti tush”­ga o‘xshatyapti?
ASARNI O‘QISHGA TAYYORLANAMIZ
O‘qimoqchi bo‘lgan hikoyamiz “O‘g‘ri” deb nomlanadi.
Biror-­bir qadrli narsangizni yo‘qotib qo‘yganingizda qanday holga tushgansiz?
Asarda ishlatilgan atamalar
XIX asr oxiri – XX asr boshlarida hozirgi O‘zbekiston hududining bir qismi Turkiston deb atalgan va Rossiya imperiyasi tarkibiga kirgan. “O‘g‘ri” hikoyasi shu davrdagi xalqimiz hayoti haqida hikoya qiladi. Tarixiy davr muhitini ko‘rsatish uchun muallif hikoyada bir qancha eskirgan, hozirgi tilimizda ishlatilmaydigan so‘zlardan foydalanadi: