Abideler indd

İŞĞAL ALTINDAKI

TARİXİ-DİNİ 

ABİDƏLƏRİMİZ

42

---

Tarixi-dini abidələri 



Alban məbədi (500-cü il) – Həsənriz kəndi (İNV №  280)



Alban məbədi (1283-cü il) – Həsənriz kəndi (İNV №  279)



Alban məbədi (V-IX əsrlər) – Vəng kəndi 



Alban kilsəsi (V-VII əsrlər) – Çərəkdar kəndi 



Alban məbədi (614-cü il) – Kolataq kəndi (İNV №  270)



Müqəddəs Yaqub kilsəsi (635-ci il) - Kolataq kəndi  (İNV №  269)



Alban məbədi (672-ci il) – Qocaqot kəndi (İNV №  278)



Alban məbədi (698-ci il) – Qocaqot kəndi (İNV №  277)



Alban məbədi (713-cü il) – Dəstəgir kəndi (İNV №  4498)



Alban məbədi (718-ci il) – Qasapet kəndi (İNV №  4485)



Kilsə (1894-cü il) – Qasapet kəndi (İNV №  4486)



Kilsə (1898-ci il) – Maqadiz kəndi (İNV №  4488)



Kilsə (1668-ci il) – Dovşanlı kəndi (İNV №  4482)



Kilsə (XVII əsr) – Dəvədaşı (Poqosoqomer) kəndi (İNV №  4483)



Qırmızı məbəd (XVII əsr) – Qozlu kəndi (İNV № 4484)



Urek məbədi (1279-cü il) – Talış kəndi (İNV № 4489)



 Alban kilsəsi (VIII-IX əsrlər) – Tərtər çayının Bulanıq çayı ilə qov-

şağında 



Alban məbədi (X əsr) – Çormanlı (Qarnakar) kəndi (İNV № 274)



Alban kilsəsi (XI əsr) – Çormanlı (Qarnakar) kəndi (İNV № 275)



Kilsə (1883-cü il) – Maxrataq kəndi (İNV №  4490)



Məbəd (1881-ci il) – Maxrataq kəndi (İNV №  4491)



Məbəd – Maxrataq kəndi (İNV №  4492)



Məbəd – Şaplar kəndi (İNV №  4493)



Məbəd – Şaplar kəndi (İNV №  4479)



Məbəd (XIII əsr)– Vəngli kəndi (İNV №  4478)



Məbəd – Kiçan kəndi (İNV №  4480)



Məbəd (1251-ci il)– Smakaok kəndi (İNV №  4481)



Alban məbədi (XII əsr) – Çıldıran kəndi (İNV № 272)



Qırmızı məbəd (XIII əsr) – Çıldıran kəndi (İNV № 273)



“Xatırvank” məbədi (1204-cü il) – Qozlu kəndi (İNV № 276)



Məscid (XIX əsr)



Məscid (XVIII-XIX əsrlər) – Başlıbel kəndi



Məscid (XIX əsr) - Otaqlı kəndi

KƏLBƏCƏR RAYONU

43

---

 Ziyarətgahları



 Qəbristanlıqlar (3 ədəd) orta əsrlər – Qasapet kəndindən 5-6 kim 

aralı (İNV №  5844)  



 Qoç daşlar piri – Əsir kəndi yaxınlığında 



Seyid Əsədullahın ziyarətgahı (XIX əsr) – Söyüdlü yaylağı



Seyid Bağır ağanın ocağı – Başlıbel kəndi 



Seyid Əliabbas ağa ziyarətgahı – Başlıbel kəndi 



Seyid Əhməd ağa ocağı 

Tarixi memarlıq abidələri 



 Dovşanlı nekropolu (son tunc ilk dəmir dövrü) – Araçadzor kəndi 

(İNV № 1228)



 Balıqaya nekropolu (son tunc ilk dəmir dövrü) – Sırxavənd kəndi 

(İNV № 1229)



Daş qoç fiqurları - ərəb yazısı ilə (XIX əsr) – Zar kəndi (İNV № 6155)



Daş qoç fiqurları - ərəb yazısı ilə (XIX əsr) - Zar kəndi (İNV № 6156)



Daş qoç fiqurları - ərəb yazısı ilə (XIX əsr) - Zar kəndi (İNV № 6157) 



Daş qoç fiqurları - ərəb yazısı ilə (XIX əsr) - Zar kəndi (İNV № 6158) 



Daş at fiquru – Zəylik kəndi - (İNV № 6159) 



Celabert qalası – Qasapet kəndi (İNV № 4487)



Lök qalası (VII-VIII əsrlər) – Qanlıkənd kəndi



Uluxan qalası (VII-IX əsrlər) – Qaracanlı kəndi



Qalaboynu qalası (VIII-IX əsrlər) – Qalaboynu kəndi



Comərd qalası (VIII-IX əsrlər) – Comərd kəndi



Keşikçi qalası (VIII-IX əsrlər) – Qamışlı kəndi



 Urud abidələrinin xronoloji sayı (1478-1610) – Zar, Zeylik, Keşdək 

kəndləri 



Tağlı daş körpü (XIX əsr) – Soyuqbulaq kəndi 

İŞĞAL ALTINDAKI

TARİXİ-DİNİ 

ABİDƏLƏRİMİZ

44

---

LAÇIN RAYONU

Laçın rayonu Azərbaycanın cənub-qərbində, dağlıq ərazidə yerləşir. 

Şimaldan Kəlbəcər, şərqdən Xocalı, Şuşa və Xocavənd, cənubdan Qu-

badlı rayonları, qərbdən isə Ermənistanla həmsərhəddir. Rayon respub-

likamızın təbii sərvətlərilə zəngin guşələrindəndir. Ərazisində dünyada 

nadir ağac növlərindən hesab olunan qırmızı dəmirağac meşələri, çox 

sayda mineral su bulaqları, kobalt, uran, civə, qızıl, dəmir, müxtəlif rəngli 

mərmər yataqları, cürbəcür dərman bitkiləri vardır. 

1924-cü ildə təsis edilmiş rayonun ərazisi 1883 kvadrat kilometr ol-

muşdur. 1992-ci il mayın 18-də erməni qəsbkarları tərəfindən işğal olu-

nandan sonra rayon əhalisi məcburi köçkün kimi respublikamızın 64 

şəhər və rayonunda məskunlaşmışdır. İşğal zamanı yüzlərlə günahsız 

insan şəhid edilmiş, yaralanmış, 1200-dən artıq körpə yetim qalmış, ra-

yonun bir çox tarixi-dini abidəsi məhv olunmuşdur. 

Rayon ərazisindəki Ağoğlan çayı sahilində IX əsrdə inşa edilmiş və 

uzun müddət fəaliyyət göstərmiş Ağoğlan monastır kompleksi yerləşir. 

Möhkəm bazalt daşdan tikilmiş bu möhtəşəm monastır məharətli kons-

truktiv həllinə görə alban xristian memarlığı abidələri içərisində xüsusi 

yer tutur. Monastır binasının daxili həcmi üç hissədən ibarətdir. Daşlar-

dan hörülmüş açıq dam örtüyünü saxlayan hündür daş sütunlar silind-

rik formalı tağbəndlərlə tamamlanır. Məbədin daxili sahəsini işıqlandır-

maq üçün divarlarda ensiz və uzunsov pəncərələr vardır.

Laçın rayonunun Malıbəy kəndində aşkarlanmış üç at heykəlli 

qəbir daşında (XVI-XVII əsrlər) və Almazzisxevndə yerləşən (XIV əsr) 

at heykəlli abidənin bud tərəfində həkk olunan üç üfüqi və bir şaquli 

xətt çox maraqlıdır. Qarabağ abidələrindəki epiqrafik məlumatlardan 

və təsviri incəsənət motivlərindən Cənubi Qafqazda Azərbaycan xal-

qının təşəkkülündə mühüm rol oynamış qədim türk tayfalarının 

məskunlaşmasını müəyyən etmək olar. Laçın rayonunun Malıbəy, 

Güləbird, Cicimli kəndlərində at heykəlli qəbir daşlarında günəş simvo-

lunun və əlində quş tutmuş insanın təsvirləri vardır. Məlumdur ki, Hu-

may quşu qədim türk xalqlarının tanrısı olmuşdur və bunun abidələrin 

üzərində təsviri, güman ki, abidələri dağılmaqdan qorumaq məqsədi 

daşıyırdı. Laçın rayonunun Cicimli kəndində 1790-1791-ci ildə çaylaq 

daşından düzbucaqlı planda tikilmiş məscid binası da olmuşdur. 

LAÇIN RAYONU

45

---