Affin Sezar shifrlash algoritmi

Affin Sezar shifrlash algoritmi
Affin kriptotizimlari. Affin kripototizimlari keng tarqalmagan o‘rniga qo‘yish usullari sanalib, bir alfavitli shifrlash usullariga kiradi. Bu tizimlarga affin tizimidagi Sezar usuli, ROT13 va Atbash usullari kiradi.
Affin tizimidagi Sezar usulida har bir harfga almashtiriluvchi harflar maxsus formula bo‘yicha aniqlanadi: E(x)=ax+b (modm), bu yerda a, b - butun sonlar bo‘lib, kalitlar hisoblanadi, 0≤a, bm – alfavit uzunligi.
Deshifrlash jarayoni quyidagi formula asosida amalga oshiriladi: . Bu yerda a-1 modm bo‘yicha a ga teskari bo‘lgan son.
Lotin alfaviti foydalanilganda u quyidagicha raqamlanadi:



Vernam usuli
Vernam usuli bo’yicha shifrlashda Ingliz alifbosi va yana 6 ta simvol jami 32 ta belgini tartiblab raqamlaymiz va 0 va 1 lik kodlarga o’girib chiqamiz.
Keyinchalik xor amali orqali belgilarni yig’indisini olamiz. Qo’shiluvchilar esa

Gronsfeld shifrlash 17-asrda Count Gronsveld (Germaniyadagi birinchi shifrni ochish xizmati rahbari) tomonidan yaratilgan koʻp harfli almashtirish shifridir . Shifrni Sezar shifrini (kuchli) va Vigenère/Beaufort shifrini (tezlikni) yaxshilash deb hi soblash mumkin.



Polialfavit aytarlicha yuqori kriptobardoshlikka ega.Bu usullar dastlabki matn simvollarini almashtirish uchun bir necha alfavitdan foydalanishga asoslangan.Rasman polialfavitli almashtirishni quyidagicha tasavvur etish mumkin.N-alfavitli almashtirishda dastlabki A₀ alfavitdagi S₀₁ simvoli A₁ alfavitdagi S₁₁ simvoli bilan almashtirishdagi va hakazo S_0N ni S_NN simvol bilan almashtirilganidan so`ng S_0(N+1) simvolining o’rnini A₁ alfavitdagi S_1(N+1) simvol oladi va hokazo.
\