Algoritmik tillar va dasturlash fanidan math moduli mavzusida yozilgan mustaqil ish bajardi : att yo’nalishi Ⅰ kurs K29- 23 guruh talabasi F. G’ulomjonov Qabul qildi: A. Abidov R

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA 
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI 
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI 
INTELEKTUAL BOSHQARUV VA KOMPYUTER TIZIMLAR FAKULTETI 
 
ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH FANIDAN 
MATH MODULI
mavzusida yozilgan 
MUSTAQIL ISH 
Bajardi
: ATT yo’nalishi
Ⅰ
kurs
K29-
23 guruh talabasi F.G’ulomjonov
Qabul qildi: A.Abidov 

---

R
e’ja:
 
1.Modul haqida tushuncha. 
2.Standart kutubxonalar. 
3.Math moduli.
1.
Standart kutubxona modullarini o`rganishdan oldin Pythonda modul 
tushunchasiga aniqlik kiritib olish lozim.
Python tilida bir xil vazifani bajaruvchi modullar yig`indisini bitta paketga 
joylashtirish mumkin. Shunday paketlardan biri sifatida XML paketini misol qilib 
keltirish mumkin. Ushbu paket XML ning har xil aspektlarini qayta ishlashga 
mo`ljallangan modullardan tashkil topgan. 
Python tilda dastur tuzishda modul atributlari modulda aniqlangan nomlar 
bo`lgan obyekt modul sifatida taqdim etiladi. 
Python tilida modullar oddiy (Pythonda yozilgan) va kengaytiriladigan ya’ni 
boshqa tilda yoziladigan masalan Python interpretatori yozilgan C dasturlash tilida 
yozilgan modullarga bo`linadi. Foydalanuvchi nuqtai nazarida ular ishlash tezligi bilan 
farq qiladi. Satandart kutubxonada modul 2 xil variantda bo`ladi: Pytonda yozigan yoki 
C dasturida yozilgan modullarda. Bunga misol sifatida pickle va cpickle modullarini 
keltirish mumkin. Odatda Pythonda oddiy modullar kengaytirilgan modullarga 
nisbatan ishlatishda qulay hisoblanadi, 
Moduldan foydalanish uchun dastur boshiga 
import (modul nomi ) 
ni kiritish 
zarur.

---

2.Standart kutubxonalar. 
Python tili standart kutubxonasining modullarini shartli ravishda mavzular 
bo`yicha quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: 
1.Bajarish davri servislari. Modular: sys, atexit, copy, traceback, math, cmath, 
random, time, calendar, datetime, sets, array, struct, intertools, locale, gettext.
2.Siklni qayta ishlashni qo`llab-quvvatlovchi. Modullar: pdb, hotshot, profile, 
unittest, pydoc. Paketlar: docutils, distutils.
3.OS (fayllar, protseslar) bilan ishlash. Modullar: os, os.path, getopt, glob, 
popen2, shutil, select, signal, stat, tempfile.
4.Matnlarni qayta ishlovchi. Modullar: string, re, StringIO, codecs, difflib, mmap, 
sgmllib, htmllib, htmlentitydefs. Paket: xml.
5.Ko`p oqimli hisoblashlar. Modullar: threading, thread, Queque.
6.Ma’lumotlarni saqlash. Arxivlash. Modullar: pickle, shelve, anydbm, gdbm, 
gzip, zlib, zipfile, bz2, csv, tarfile.
7.Platformaga tobe modullar. UNIX uchun: commands, pwd, grp, fcntl, resource, 
termios, readline, rlcompleter. Windows uchun: msvcrt, _winreg, winsound.
8.Tarmoqni qo`llab-quvvatlash. Internet protokollari. Modullar: cgi, Cookie, 
urllib, urlparse, htttplib, smtplib, poplib, telnetlib, socket, asyncore. Serverlarga 
misollar: SocketServer, BaseHTTPServer, xmlrpclib, asynchat.
9.Internetni qo`llab-
quvvatlash. Ma’lumotlar formatlari. Modullar: quopri, uu, 
base64, binhex, binascii, rfc822, mimetools, MimeWriter, multifile, mailbox. Paket: 
email.
10.Python uchun. Modullar: parser, symbol, token, keyword, incpect, tokenize, 
pyclbr, py_compile, compileall, dis, compiler.
11.Grafik interfeys. Modul: Tkinter. 
Ko`pincha modullar o`zida bir yoki bir nechta sinflarni saqlaydilar. Bu sinflar 
yordamida kerakli tipdagi obyekt yaratiladi, lekin gap moduldagi nomlar haqida emas, 

---

aksincha shu obtekt atributi haqida boradi. Bir nechta modullar faqat erkin obyetlar 
ustida ishlash uchun umumiy bo`lgan funksiyalardan iborat bo`ladilar. 
3.Math moduli. 
Bu modulda matematik hisob kitoblarni bajaruvchi va o’zgaruvchilar joylashgan.
Keling ularga 
ba’zi misollar ko’rib chiqamiz.
sqrt()
- qavs ichida berilgan qiymatning kvadrat ildizini qaytaradi 
Natija: 20.0 
pow(x,y)
- x ning y-darajasini qaytaradi 
Natija: 3125 
pi
-
π
ning qiymatini saqlovchi o'zgaruvchi 
Natija:
3.141592653589793 
log2(x)
va 
log10(x)
- 
x
ning 2 va 10-lik logorifmini qaytaruvchi funksiyalar 
Natija: 3 va 2 

---

Math
ichidagi ayrim funksiyalar. 

---