Andijon mashinasozlik instituti

Dunyoqarashning  tarixiy  shakllari. 
Turli  davrlar  bilishni  yanada  teranlashtirdi  va  inson  dunyoqarashini 
kengaytirdi. Shunga mos ravishda oddiy (empirik) dunyoqarash ham boyib bordi, uning negizida o‘zini o‘zi tashkil 
etish  qonunlariga  muvofiq  yanada  murakkabroq  tuzilmalar  asta-sekin  shakllandi  va  bu  pirovard    natijada 
dunyoqarashning alohida shakllari yoki, tarixiy ti‘lari farqlanishiga olib keldi.  
Tarixan  dunyoqarashning  dastlabki  shakllari  mif  va  din,  falsafa  va  fan  bo‘lib,  bu  hol  insoniyat  tadrijiy 
rivojlanishining  umumiy  mantiqi  bilan  mushtarakdir.  Ko‘nikmalar,  tajriba  va  oddiy  bilimlar  to‘planishiga  qarab, 
nafaqat ularni avloddan avlodga o‘tkazish muammosi yuzaga kelgan, balki ibtidoiy odamlarning dunyoqarashi ham 
murakkablashib  borgan.  Bu  dunyoqarash  rivojlanishining  muayyan  bosqichida,  to‘plangan  bilimlarning  «yuqori 
bosqichiga»  yetilgach,  boshqa  har  qanday  murakkab  tizimda  bo‘lganidek,  dunyoqarashda  ham  o‘zini  o‘zi  tashkil 
etish qonunlari amal qila boshlagan.  
Masalan, bu hodisaning mohiyatini yaxshiroq tushunish uchun shaxsiy kutubxonada kitoblar yig‘ilishi bilan 
bog‘liq misolga murojaat etish o‘rinli bo‘ladi. Mazkur kutubxonada kitoblar bir nechta bo‘lsa, ularni tizimga solish 
talab  etilmaydi,  ular  qaerda  yotgani  va  ularning  o‘zaro  munosabati  qandayligi  ham  ahamiyat  kasb  etmaydi. 
Kutubxona  hajmi  o‘nlab  kitoblar  bilan  o‘lchangan  taqdirda  esa,  ulardan  foydalanishga  qulaylik  yaratish  uchun 
kitoblarni  muayyan  tarzda  joylashtirish,  tizimga  solish  talab  etiladi.  Kitoblar  soni  qancha  ko‘p  bo‘lsa,  ular  bilan 
ishlash  shuncha  oson  va  qulay  bo‘lishi  uchun  ularni  tasniflash,  tartibga  solish,  ruknlarga  ajratish  tizimi  shuncha 
murakkab bo‘ladi. 
Ibtidoiy  odamlarning  ancha  rivojlangan  dunyoqarashida  o‘zini  o‘zi  tashkil  etish  qonunlariga  muvofiq  ayni 
shunday tartiblilik dastavval mif hamda dinning ilk shakllari ko‘rinishida vujudga keldi.