Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
66 bu anlamda esas olarak bir def’i olduğu sonucu çıkacak şekilde yapılan düzenlemenin 4271 Türk Medeni Kanunumuzca da 166/II. madde ile aynen korunması karşısında, artık bir anlam ifade etmediği söylenebilir. Her ne kadar TMK Md. 166/2’de “itiraz” terimi kullanılmışsa da kanunun lafzından bu kullanımın teknik anlamda olmadığı sonucu çıkar. Zira Kanunkoyucu davacının daha kusurlu olduğunu ileri sürerek davayı reddettirme veya bu durumu ileri sürmeyerek davaya devam edilmesini sağlama hakkını davalıya vermiş olduğundan, Md. 166/2’de yazılı olan itirazın “def’i “olduğu anlaşılacaktır. 254 Ancak her ne kadar Yargıtay artık, EMK dönemindeki “kusurlu eş evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayanan boşanma davası açama” şeklindeki ilkeden vazgeçmiş gibi görünse de; halen kusura anlam yüklemeye devam ederek, boşanmaya karar vermek için davalının az da olsa kusurlu olmasını araması ve bu araştırmayı re’sen yürütmesi hususları birlikte düşünüldüğünde boşanma hukukumuzda halen kusur ilkesinin etkisini devam ettirdiği ve boşanma kararı verirken kusur durumlarının halen hâkimlerce göz önünde tutulduğu görülür. 3. Davalı Tarafın Hakkını Kötüye Kullanması Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında davacının davalıdan daha fazla kusurlu olduğu itiraz yoluyla ispat edilirse davanın reddedilmesi gerekir. Bu sonuç, bir kimsenin kendi kusuruna dayanarak hak kazanamaması ilkesinden doğan bir sonuçtur. 255 Ancak davalıya tanınan bu hakkın yaptırımı da aynı maddede düzenlenmiştir. TMK Md. 166/2-son cümle, “Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.” şeklindedir. 254 Akıntürk/Karaman, s. 266; Dural/Öğüz/Gümüş, s. 116; Öztan, (Değişiklik), s. 124; Feyzioğlu, s. 257. 255 Akıntürk/Karaman, s. 267. 67 Bu hükme göre hâkim, davacı daha kusurlu olsa bile, şu ya da bu sebeple boşanmak istemeyen, sırf davayı uzatmak ya da karşı tarafı bıktırıp ondan çıkar sağlamak için def’i hakkını kullanan davalının, bu hakkını kötüye kullanıldığını görürse, boşanmaya karar verebilecektir. 256 Gerçekten davalının ileri sürdüğü itirazlar davayı uzatma amacını ya da karşı taraftan herhangi bir çıkar sağlama arzusunu taşıyorsa, hakkın kötüye kullanıldığının kabulü gerekir. Davalı bir yandan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayanan olaylar nedeniyle davacının cezalandırılmasını istiyor, diğer yandan da boşanmayı istemiyorsa, davalının hakkını kötüye kullandığı söylenebilir. 257 Yargıtay davalı kocanın, eşinin sadakatsizliğini bildiği halde evlilik birliğinin devamını istemesini 258 , davalının bir yandan sadakatsizlik nedeniyle davacı eşinin cezalandırılmasını isterken, diğer yandan davaya karşı çıkmasını 259 , on yıldır aynı evi paylaştığı kocasıyla konuşmayan davalı eşin davaya karşı çıkmasını 260 , hakaret ederek kendisine dayak atan kocası hakkında ceza davası açan eşin hakaret eden eş tarafından açılan davaya itiraz etmesini 261 , yurt dışında açmış olduğu davayla eşinden boşanıp da Türkiye’de diğer eşin açmış olduğu davaya karşı çıkmasını 262 hakkın kötüye kullanılmasına sebep olacak nitelikte değerlendirmiştir. Öte taraftan davalının ileri sürdüğü olaylar hakkın kötüye kullanılmasına sebebiyet veriyorsa, evlilik birliğinin devamında, davalı veya çocuklar bakımından korunmaya değer bir yararın kalmamış olması aranmaz. Nitekim ileri sürülen olayların hakkın kötüye kullanılmasını doğurmasının doğal bir sonucu olarak evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir menfaatin 256 Dural/Öğüz/Gümüş, s. 117. 257 Akıntürk/Karaman, s. 268. 258 Y 2 HD, 5.6.1997, 1997/5269 E., 1997/6499 K. (KAZANCI BİLİŞİM, İÇTİHAT BANKASI). 259 Y 2 HD, 23.10.1992, 10153 E., 10218 K. (KAZANCI BİLİŞİM, İÇTİHAT BANKASI). 260 Y 2 HD, 2.12.1991, 12450 E., 14351 K. (YKD, 1992/7, s. 1027). 261 Y HGK, 2.10.1991, 2-378 E., 456 K. (Uyar, Talih: “Yargıtay Kararlarında Evlilik Birliğinin Sarsılması veya Müşterek Hayatın Yeniden Kurulamaması Nedeniyle Boşanma”, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 1258). 262 Y 2 HD, 12.4.2002, 2002/4136 E., 2002/5171 K.: “…kadının yabancı mahkemede boşanma davası açmış ve boşanma kararı almış olması, bu davada boşanmaya karşı çıkması hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilir…” (İpek, s. 79, dn. 309). 68 kalmadığının karine olarak kabulü gerekir. 263 Bu durumda denilebilir ki; madde kapsamında sadece hakkın kötüye kullanılmasına yer verilmesi yeterli olurdu. Bu açıdan bakıldığında hükmün ifade tarzı isabetli olmamıştır. 264 O halde MK m. 166/ II’ de düzenleme bulan, “bununla beraber bu itiraz hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve 265 evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir” şeklinde ortaya çıkan hükmün lafzında geçen “ ve” bağlacı hükmün anlamına tahdidi bir durum katmamaktadır. Aksine buradaki durum, geniş bir anlatım şekli ortaya koymaktadır. 266 II. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA YOL AÇAN OLAYLAR Evlilik birliğinin temelinden sarsılabilmesi için, birliğin temelinden sarsılması ve bu sarsıntının birliğin devamını sürdürmeleri beklenemeyecek derecede onları olumsuz etkilemesi gerekir. Her türlü geçimsizlik, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olabilecek nitelikte değildir. Maddenin ifade biçiminden de anlaşılacağı üzere, meydana gelen geçimsizliğin şiddetli olarak ortaya çıkması gerekir. Kanun koyucu şiddetin ölçütünü, evlilik birliğinin devamının eşlerden beklenemeyecek derecede oluşması şeklinde belirlemiştir. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davasında, evlilik birliğinin devamını imkansız kılan davranışlar ise bugüne kadar olan uygulama ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi tarafından içtihatlarla belirlenmiştir. 263 İpek, s. 79. 264 Akıntürk/Karaman, s. 268; Dural/Öğüz/Gümüş; s. 117; Oğuzman/Dural, s. 126. 265 “3444 sayılı Kanun yapılırken etkili olduğu görülen 1984 tarihli Medeni Kanun Ön tasarısının 130. maddesinde “…Bununla beraber, davalının itirazı hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve özellikle evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa….”denilmiştir. 3444 sayılı Kanunu hazırlayanların “özellikle” deyiminin önemine dikkat etmedikleri anlaşılmaktadır.”(Bkz. Oğuzman/Dural, s. 127). 266 Öztan, (Değişiklikler), s. 125. Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|