Aparan yol kimi

Fund  Mammadov
Kulturok>g1va effekti»!! hayal va faaliy vat» aparan vol
Ф  Dövlətin 
iqtisadiyyatı, 
zərurət 
məntiqi 
ilə 
şərtlənən, 
tənzimləməsi.
Ф  İqtisadiyyatın  idarə  edilməsində 
elm  və  incəsənətin 
əsas 
prinsiplərimin  gözlənilməsi.
Ф  İdarəetmə  və  təşkilatlanma  sahəsində  dünya  təcrübəsinin 
müntəzəm olaraq öyrənilməsi və yaradıcı tətbiqi.
&  İstehsalın  yüksək  səviyyəsini  təmin  edən  yüksək  məsuliyyət 
mədəniyyəti.
Ф  Elmi  tədqiqat  və  texnoloji  işləmələrə 
prioritet  maliyyə 
qoyuluşu.
&  Eksport  edilən  məhsullarının  maya dəyərinin  aşağı  düşməsinə 
yardım  edən  milli  pul  vahidinin  aşağı  dəyər məzənnəsiniin  süni 
saxlanması və onun  xarici bazarda  cəlbediciliyinin  qorunması. 
ф  Hərbi xərclərin  aşağı səviyyəsi ilə əlaqədar aşağı vergilər.
*   Doğru informasiyanın mövcudluğu.
166
Fuad Mammado»
Kulturologiva cffcktlvll hava! v.ı faalivvala aparan vol
YAPONİYA VƏ ABŞ
idarəetmə sisteminin müqayisəli səciyyəsi
(ak. Z.Səmədzadənin  təqdimatı)
YAPONİYA
1.  Ömürlük muzd
2.  Təyinat və ödəmələrdə  yaş 
üstünlüyü
3.  Qeyri-rəsmi nəzarət
4.  İş tapşırığının  yayğın 
təsviri
5.  kollektiv məsuliyyət
6.  Vəzifə və tapşırığın 
olmaması
7.  Uzlaşma və əməkdaşlıq 
vurğulanır.
8.  Razılaşdırılmış qərar
9.  Aşağıdan yuxan idarəçilik
10.  İstehsalatdan 
aynlmamaqla təlim
11.  Ali təhsil müəssisələrindən 
yeni məzunlann cəlbi
12.  Uzunmüddətli oriyentasiya
ABŞ
1.  Qısamüddətli muzdlu iş
2.  İşin fərdi nəticələrinə görə 
ödəmə
3.  Formal nəzarət
4.  İş tapşınğının dəqiq təsviri
5.  Fərdi məsuliyyət
6.  Tapşınq vəzifə ilə 
müəyyənlə şir
7.  Nəticə və effektivlik 
vurğulanır
8.  Fərdi qərar
9.  Yuxandan aşağıya idarəçilik
10. İxtisasartırmanın xüsusi 
proqramlan
11. Yeni məzunlann və yaşlı 
əməkdaşlann  cəlb edilməsi
12. Gündəlik nəticələrə diqqətin 
artınlması.
MARKETİNQ
Elmi  anlamda  marketinq  -   iqtisadi  nəzəriyyənin  bölməsi  olub, 
məhsulun geniş mənada  satılması problemini tədqiq edir.
Praktik  anlamda  marketinq  -   müəssisə  fəaliyyətinin  elə  bir 
sistemidir  ki,  bu  zaman  əvvəl  bazar  öyrənilir,  bazann  tələbatlanna 
uyğun məhsul  istehsal  olunur və onlar istehlak bazanna doğru hərəkət 
etdirilir.Marketinq  prosesi  istehlakçının  tələbinin  ödənilməsinə 
istiqamətlənir.  O,  məhsul  istehsalı  ilə başlayıb  onun  reallaşdırılması 
ilə qurtarır.
167

---

Fuad Mam m adov
K u llu ro k ıe iv a  cfTcktlvIi hovat vo foallvvata aparan vol
Praktik marketinqin  altı qızıl  qaydası
Ф  Tələbat olan məhsulun  dizaynı, keyfiyyəti və mövcudluğu.
Ф  Məhsul satılan yerin əlverişli və estetik olması.
Ф  Məhsulun  səmərəli, rəqabətəqabil və sabit qiyməti.
Ф  Tələbata və bazar dəyişikliklərinə həssas mütəhərrik plan.
Ф  Düşünülmüş və cəlbedici reklam.
Ф  Məhsulun  satışı  ilə  məşğul  olanlann  tüksək  alicənablıq  və 
etikası.
DÖRDÜNCÜ BÖLMƏ. ELMİ TƏRİFLƏR,
MÜƏLLİFİN  PRAKTİK TÖVSİYƏ VƏ İŞLƏMƏLƏRİ
• 
Mədəniyyət və kulturologiya anlayışları
MƏDƏNİYYƏT HAQQINDA ANLAYIŞ
Dar (adi)
Dar mənada mədəniwət -  mənəviwat. incəsənət və mədəni 
Kontekstual
Kontekstual (mətni)  mənada mədəniyyət -  insanın və ya hər hansı 
bir hadisənin  inkişaf səviyyəsinin  keyfiyyət səciyyəsidir.Bu məna 
həyat fəaliyyətinin  müxtəlif sahələrinə tətbiq edilə bilər.
Elmi
Elmi  mənada  mədəniyyət:  təbiət,  insan  və  cəmiyyətin  idrakı  və 
dəyişdirilməsi,  nəticədə  yaranan  ruhi  (əqli  və  mənəvi)  və  maddi 
dəyər  və  normalar,  onların  istehsalı,  saxlanması,  istehlakı  və 
istifadəsi  texnologiyaları.
168
Fund Моттуру
K ulturologiya effekti*!! hovıu vo fw liyyat»  aparan vol
Mədəniyyətin  elmi  mənada  dərk  edilməsi  onun,  insanın  maddi  və 
ruhi  tələbatlarının  ödənilməsi  üçün  zəruri məhsul istehsalı  və həyat 
fəaliyyətinin  effektiv .texnologiyalarının  yaradılmasına istiqamətlənən 
fəaliyyətinin  nəticəsi  olan, 
rifahın  artmasının  texnoloji  faktoru 
rolunu anlamağa yardım edir.
MƏDƏNİYYƏT SOSİAL SİSTEMDİR
(müasir cəmiyyətin mədəniyyətinin sosial strukturu)
1.  Təhsil, maarif, tərbiyə
2.  Elm və Texnologiya
3.  İqtisadiyyat və Maliyyə
4.  Etika
5.  Hüquq və Qanunvericilik
6.  Həyat tərzi
(Dil,  Adət,  Ənənə,  Din,  Etika,  Hüquq,  Əmək,  Məişət,  İstirahət  və 
əyləncə, Məşğuliyyət, Sosial-mədəni həyatda iştirak)
7.  Həyat təminedici sistemlər
(Mənzil,  Qida,  Geyim,  Əmək,  Komunal  təminat  sistemləri  (su, 
qaz,  işıq),  Səhiyyə,  Fiziki  mədəniyyət,  İdman,  Ekologiya,  Tikinti, 
Teleradiokomunikasiya,  Rabitə, Ticarət, Müdafiə,  Hüquq-mühafizə 
orqanları, Təhlükəsizlik orqanları, Nəqliyyat)
8.  Təşkilat və İdarəetmə
9.  İncəsənət(Bədii mədəniyyət) və Mədəni irs
(Ədəbiyyat  və  publisistika,  Musiqi  incəsənəti,  Təsviri 
incəsənət,  Folklor  incəsənəti,  Dekorativ-tətbiqi  incəsənət,  Teatr 
incəsənəti,  Kino  incəsənəti,  Memarlıq  incəsənəti,  Sirk  incəsənəti, 
Zərgərlik  işi,  Xalçaçılıq,  Dizayn,  Şifahi,  yazılı,  maddi  mədəniyyət 
abidələri)
10.  İnformasiya və Mətbuat
11.  Din
12.  İdeologiya,daxili siyasət və beynəlxalq münasibətlər
169

---