Aparan yol kimi

Fuad  Mamırıodov
Kulturologiva effeklivli havat 
у д
 
foalivvota aparan vol
PROQRESSİV  SOSİAL-MƏDƏNİ  SİYASƏTİN  BAŞLICA 
PRİORİTETLƏRİ
•   intellektual mədəniyyət
•  Elm və yüksək texnologiyalar
•  Təhsil,  maarif,  informasiya
•   Etik mədəniyyət
•  Milli-mədəni dəyərlər
•  Bəşəri dəyərlər
•   İdarəetmə mədəniyyəti
•  Peşəkarlıq
•  İdarəetmə etikası
•   Hüquqi mədəniyyət
•  Qanunun aliliyi və təkmilləşməsi
•  Vətəndaşların hüquqi savadı
•  Qabnunların icra mədəniyyəti
Sosial-mədəni 
siyasət  mədəni 
irsin 
qorunmasına,  bədii 
mədəniyyətin, 
istehsalat 
mədəniyyətinin, 
istehsal 
və 
məişət 
mədəniyyətinin,  səhiyyə, ekologiya,  fiziki  mədəniyyət, idman,  turizm, 
kitab  nəşri  və  insan  həyatının  digər  fəaliyyət  sahələrinin  inkişafına 
yardım etməlidir.
SOSİAL-MƏDƏNİ 
İNKİŞAFIN 
PRİORİTETLƏRİNİN 
YARADILMASI
Sosial-mədəni  inkişafın  prioritetlərinin  yaradılması  ictimai 
tərəqqini  müəyyən  edən,  cəmiyyətin  və  dövlətin  həyat fəaliyyətinin 
mühüm  strateji  istiqamətlərinin  sabit  inkişafının  siyasi  cəhətdən 
təmin edilməsini nəzərdə tutur.
O, 
zamanın  tələblərinə  uyğun  olan 
aşağıdakı  məsələlərin  həll 
edilməsini  tələb edir:
•  Dünya  sivilizasiyasının 
təcrübə  və  inkişaf  tendensiyasını
nəzərə  almaqla,ölkənin  gələcəyinin  pozitiv  obrazıvə  milli-mədəni
inkişaf konsepsiyası,  sosial-mədəni  tərəqqinin  ümumi  fəlsəfəsinin
işlənməsi.
186
Fuad  Mamm.adov.
Kulturologiva effektivli hoval va faalivvala aparan yol
•  Keyfiyyət  və  sürət  üzrə  davamlı  inkişafın  elmi  strategiya  və 
texnologiyalarının  işlənməsi;
•  Təşkilatçılıq və idarəetmədə  yüksək mədəniyyətə nail olmaq;
•  Yüksək  ixtisaslı  kadrların  hazırlanması  və  onlardan  düzgün 
istifadə edilməsi;
•  Ruhi mədəniyyət sistemində  struktur islahatların  keçirilməsi;
•  Həyat fə
•  'aliyyətinin mövcud  istiqamətlərinin  proqressiv  inkişafını  təmin 
edən  hüquqi və etik normaların  təkmilləşdirilməsi;
•  Məqsədli strateji maliyyələşmənin  həyata keçirilməsi;
•  Prioritet istiqamətlərin inkişafinda  maddi-texniki şəraitin  təmin 
edilməsi.
MƏDƏNİYYƏT ÜZRƏ DÖVLƏT ŞURASININ  TƏRKİBİ
•   Dövlət idarəçiliyi orqanlan:
»  Prezident aparatı;
»  Nazirlər Kabineti;
»  Milli Məclis;
»  Təhsil Nazirliyi;
»  Mədəniyyət Nazirliyi;
*-  Gənclər, idman və turizm Nazirliyi;
»  İqtisadi İnkişaf Nazirliyi;
*-  Maliyyə Nazirliyi;
>  Ədliyyə Nazirliyi;
*-  Dini Təşkilatlarla iş Nazirliyi;
&  Milli Elmlər Akademiyası;
Ф  Dövlət elm, təhsil, incəsənət müəssisələri;
Ф  Paytaxt  icra hakimiyyəti;
Ф  Mədəniyyət üzrə qeyri-hökumət  təşkilatlan;
Ф  Yaradıcı ittifaq, cəmiyyət və fondlar;
Ф  Həmkarlar ittifaqı; 
tj  Bələdiyyələr;
Ф  Dini təşkilatıann  liderləri;
Ф  Kütləvi İnformasiya Vasitələri;
187

---

Kuad  Mammadov
KulturologiYa cffcklivli h.ıval vn foaliyyata aparan  vol
£   Azad ekspertlər, kulturoloqlar.
• 
Azərbaycan mədəniyyətinin periodlaşdırılması 
AZƏRBAYCAN  MƏDƏNİYYƏTİNİN  İNKİŞAF DÖVRLƏRİ
•   Birinci  -   sivilizasiyadanqabaq  (dövlətdən  qabaq)  milyon  ildən 
çox  əvvəldən  IX  əsrə qədərki  dövrdə  ,  ibtidai  icma  quruluşu və  ilk 
əkinçilik  icmaları  çərçivəsində 
sosial  inkişaf  dövrüdür.  Bu, 
paleolit,  ( quruçay mədəniyyəti, mustye və son paleolit), mezolit və 
neolit mədəniyyəti dövrüdür.  Azərbaycan mədəniyyət tarixinin  bu, 
yazıdanqabaqkı  dövrü  əşyavi  mənbələr  üzrə  öyrənilmiş,  şüurlu 
əməkdən 
incəsənətə  tədrici  keçidi  və  piktoqrafik  yazının 
yaranmasını  göstərir.
•   İkinci  -   b.e.ə.  XI  əsrdən  b.e.  III  əsrinə  qədər  Manna,  Midiya, 
Atropatena  və  Albaniya  antik  dövlətləri  daxilində  mədəni  inkişaf 
dövrüdür.
•   Üçüncü -  XI  əsrin  I  yarısından, əvvəl  İranın  Sasanilər,  sonra  isə 
Ərəb  xilafəti  və  Səlcuq  İmperiyası  daxilində  feodal  mədəniyyətinin 
formalaşması  ilə  əlaqədardır.Bu  dövr  antik  zərdüşt  -   midiya  və 
ellin 
quldarlıq  mədəniyyətindən  monoteist  xristian  və  islam 
feodal mədəniyyətlərinə  keçid dövrüdür.
•   Dördüncü  -   XII  -   XIV  əsrləri  əhatə  edib,  Azərbaycan  İntibahı 
adını  almış  yeni  azərbaycan  feodal  mədəniyyətinintəsdiqi  və 
çiçəklənməsi ilə bağlıdır.
•   Beşinci  -   XVIII  əsrdə  başlanan,  feodal  mədəniyyətindən  Yeni 
Dövr  Azərbaycan  mədəniyyətinə  tədrici keçidlə  şərtlənir.
•   Altıncı  - 
XX  əsrin  1918-1920-ci  illərində  “ilk  respublika” 
adlanan 
Azərbaycan 
Demokratik 
Respublikasında 
siyasi 
demokratiya mədəniyyətinin  təşəkkülü və inkişafi dövrüdür.
•   Yeddinci  -  XX  əsrin  1920-1990-cı  illərini  əhatə  edib,  “ikinci 
respublika”  adlanan  azərbaycan  mədəniyyəti  inkişafi  tarixinin 
totalitar sovet dövrüdür.
•   Səkkizinci  -   demokratikləşən 
və  modernləşən 
müasir 
azərbaycan  mədəniyyətinin  “üçüncü  respublika”  adlandırılan 
dövrüdür.  Bu  dövrün  başlanğıcı  dünyəvi,  demokratik  cəmiyyət
188
Fuad  Mammadov
və  hüquqi  dövlət 
quruculuğuna  qədəm  qoymuş  müstəqil 
Azərbaycan 
Respublikasının 
elan 
edildiyi 
1991-ci 
ildən 
başlamışdır.
•   Azərbaycanın modernləşdirilməsi
AZƏRBAYCANIN  ZAMAN VƏ MƏKAN DAXİLİ İNKİŞAFI
KulturologiYa effeklivli havat ta faalivvata aparan  vol
189

---